Julia: 'Als je heel goed kijkt, zie je dat THUIS een kerk is'

"In het Keltisch heb je er een woord voor, een ‘Thin Place’; een plek waar je voelt dat hemel en aarde elkaar zowat aanraken. Ik denk niet dat de Kelten het zo bedoeld hebben, maar afgelopen weken voelde de Leger des Heils-locatie waar ik research deed voor Soep, sores en soelaas voor mij als zo’n ‘Thin Place’. Geen groene glooiende heuvel met ondefinieerbare reuzenkeien en eeuwenoude bomen te zien. Nee, deze locatie bevindt zich in Amsterdam Noord, bovenaan de lijst om binnenkort gesloopt te worden, in een container-achtige, troosteloze en verweerde loods. Omringd door scheve parkeerplekken en hoge nieuwe appartementencomplexen. De locatie heet THUIS, en je kunt er, als je wilt, je creatieve ei kwijt. In poëzie, in knutselen, in schilderen, in zingen (ja oké, karaoke). En er wordt heerlijk voor je gekookt.

'Ik heb nog geen God gevonden'

‘Hoe bid je eigenlijk?’ Tijdens de lunch op één van de eerste researchdagen zit ik naast Jaap. Hij is bezig met het afkicken van een hardnekkige en langdurige verslaving aan wiet. Zijn verhaal heeft me al vanaf moment één gegrepen, omdat ik bij hem geen leugen kon bespeuren. Alles was echt, alles was recht. Hij had nog maar één been, praatte met een stevig Amsterdams accent en fietste graag als hij weer even zucht had. ‘Bidden?’, zei ik. ‘Waarom wil je dat weten?’. Jaap antwoordde dat het vanuit het 12 stappenplan wordt aangeraden om een 'hogere macht' te 'nemen'. ‘De kans dat je clean blijft is veel groter als je in een God gelooft, alleen, ik heb nog geen God gevonden.'

'Bidden?', zegt Silvia. Silvia is een bijstandsmoeder uit Amsterdam-West die elke dinsdag en donderdag naar de locatie komt om te helpen met koken, koffie zetten en knutsels bedenken. 'Dat is gewoon praten, maar dan in je hoofd met je ogen dicht. Ik laat altijd voor me bidden in de kerk, dat voelt als een soort extraatje.' Jaap lacht, snapt het nog steeds niet, en wordt uitgenodigd om een keertje mee te gaan naar de kerk van Silvia. 'Komende zondag wordt mijn dochter gedoopt, kom ook!'

Geloven tijdens de koffie

Het is voor mij de eerste keer ooit dat ik tijdens een werkopdracht zoveel met God te maken heb. Ik werk al jaren voor de EO, maar voorheen altijd op de journalistieke vloer. Ook al heb je daar wel te maken met bepaalde thema’s, écht over God, Jezus of de Heilige Geest gaat het daar niet echt. Ik vond het bijzonder om te zien dat in het leven van de bezoekers van THUIS het geloof zo’n doodnormale plek had ingenomen. Ze belijden het allemaal verschillend, en sommigen gaan al jaren niet meer naar de kerk, maar tijdens de koffie gaat het altijd ‘even’ over God en Zijn werk. Over genade, vergeving, liefde, erkenning, hoop.

Georges vertelde dat hij tijdens zijn psychoses de bijbel las, en alles opeens begreep. Hij schreef er de mooiste gedichten over. Hij vindt het tot op de dag van vandaag jammer dat de psychoses nu onder controle zijn, omdat hij God in die zin soms mist. Jan Willem neemt telkens logees in huis, omdat hij het idee heeft dat ‘ie daarvoor op deze aarde is neergezet door God. Hij lijdt eronder, maar, zegt hij, dit is nou eenmaal mijn door God gegeven lot. Veronica had tot kort geleden een eigen huisje waar ze met haar zoon woonde, nu woont ze tot haar grote spijt in een opvanghuis van het Leger des Heils. Daar inventariseert ze alle kledingwensen van haar mede'bewoners' en scharrelt samen met Silvia en Ruth alles bij elkaar vanuit hun netwerk en de weggeefwinkel. Winterjassen, sokken, XXXL badpakken; ze draaien hun hand nergens voor om. Iedereen gaat naar huis met een zakje kleding. Ze werken allemaal hard, misschien niet volgens de maatstaven van deze maatschappij, maar ik denk wél volgens de maatstaven van het koninkrijk van God.

THUIS bij de kerk

Sommige voorbijgangers noemen THUIS een ‘afvoerputje’, omdat alle randfiguren van onze gelikte samenleving daar samenkomen. Maar zij kijken niet goed. Iedereen kan er terecht; iedereen die moe is en onder lasten gebukt gaat. Wat dat betreft is THUIS nog meer een kerk dan sommige kerken beweren te zijn. En Jaap moet blijven zoeken waar hij nu zoekt."