Jan Martijn Abrahamse: 'Ik miste de handvatten om God te ervaren'
13 januari 2025 · 14:57
Update:13 januari 2025 · 15:11
Waarom maakt onze huidige manier van leven niet gelukkig? En kan het christelijk geloof daarin iets betekenen? Aan onder andere deze vragen besloot theoloog Jan Martijn Abrahamse zijn lectorale rede te wijden. Nu brengt hij zijn essay Verlangen naar het heilige in boekvorm uit.
Toen Jan Martijn Abrahamse tot nieuwe lector theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) werd benoemd, stelde hij zichzelf één doel: antwoord bieden op een aantal van de grootste crises in onze tijd. “We leven in een van de welvarendste landen ter wereld. Waarom voelen we ons dan zo eenzaam, depressief en verloren?” In zijn boek gaat Abrahamse op zoek naar antwoorden.
Wie is Jan Martijn Abrahamse?
‘Verlangen naar het heilige’ heet je boek. Wat is dat heilige?
“Simpelweg zijn het de momenten waarop je iets van God ervaart, of anders gezegd: waarop een stukje hemel doorbreekt op aarde. Dat kan bijvoorbeeld zijn bij het luisteren naar muziek, de ontmoeting tussen christenen of het aansteken van een kaars. Die momenten heb ik altijd al fascinerend gevonden, maar zeker in de huidige tijd.”
Het leek of veel meer mensen een adventskalender kochten, omdat ze zoeken naar houvast, structuur en liturgie
Waarom?
“De vraag hoe we op zo’n manier over God kunnen denken dat Hij niet op afstand, maar als Schepper betrokken is bij deze wereld, vind ik interessant. Dat is immers wat we geloven: God heeft ons en onze wereld niet losgelaten. Maar wat betekent dat dan, zeker in relatie tot de vele crises die er zijn? Ik denk dan bijvoorbeeld aan de zingevingscrisis waarin we ons nu bevinden: de leegte die veel mensen ervaren. Ik zag dat naar voren komen in de adventsperiode; het leek of veel meer mensen een adventskalender kochten, omdat ze zoeken naar houvast, structuur en liturgie. Maar ik denk ook aan de sociale crisis: we vinden elkaar steeds minder makkelijk, omdat we verbubbelen.”
Dat zijn flinke onderwerpen die je aansnijdt.
“Ja, ik heb me er ook zwaar aan vertild. Waar je tijdens een verhuizing jezelf kunt vertillen en denkt: poeh, dit had ik beter niet allemaal op één dag kunnen doen, zo heb ik me ook een beetje op dit essay verkeken. Maar dat heb ik deels ook bewust gedaan. Ik wilde breed kijken om zo de christelijke traditie open te gooien.”
Wat bedoel je daarmee?
“In mijn overhaaste, te drukke en soms lege leven mis ik in de christelijke traditie de handvatten om God te ervaren. Ik ben opgegroeid in een evangelische kring, en in mijn opvoeding was het heilige bijna een individuele opdracht: God wil dat wij zelf heilig worden, en die heiligheid zit in onszelf. In de evangelische wereld moet je God vooral voelen. Daar kunnen liedjes en een preek je dan bij helpen. Maar ik denk dat de christelijke traditie veel rijker is. In de Bijbel gaat heiligheid niet alleen over taal, maar ook over sfeer: daar waar God aanwezig is. Ik miste in de kerk bijvoorbeeld aandacht voor de heiligheid van ruimtes. We zien kerken vooral als iets functioneels, maar kerkgebouwen zijn voor veel mensen een rustpunt in de maatschappij. Voor die heiligheid zouden we zowel in de kerk als in de maatschappij meer aandacht moeten hebben, en daar doe ik met dit boek een poging toe.”
Je schrijft dat de christelijke traditie antwoord biedt op de grote crises van onze tijd. Hoe?
“Het heilige in het christelijk geloof is niet iets wat we moeten presteren om een beter leven te krijgen. Dat heilige komt ons tegemoet, met name in Jezus. Met dit boek onderzoek ik hoe we daar meer aandacht voor kunnen hebben.”