‘Ik vind de Bijbel een fascinerend boek en te­ge­lij­ker­tijd ben ik er bang voor’

Ik heb heel wat discussies gevoerd over de Bijbel. Of de wereld in zes dagen geschapen kon zijn, of de evolutieleer waar kon zijn, of je seks voor het huwelijk mocht hebben, welke liederen je wel of niet mag zingen in de kerk. Allemaal aan de hand van Gods Woord.

In deze discussies kwam er vaak de opmerking: ‘Maar het staat er!’ En dan was er niets meer tegen in te brengen, tenzij je een andere tekst tevoorschijn toverde waar jouw mening door bevestigd werd.

Als jongvolwassene voelde het altijd voor mij alsof ik de Bijbel en daarmee mijn geloof moest verdedigen tegen mensen die mij aanspraken op mijn gezond verstand. ‘Geloof je dat echt dan?’ ‘Nee joh, dat kan toch helemaal niet, dat is niet letterlijk bedoeld.’ Maar voor mij was het not done om te morren aan Bijbelteksten. Uiteindelijk zou dat uitmonden in een geloof dat je zelf had gecreëerd: je geloofde wat je zelf wilde. Zo werd ik een christen die bleef volhouden ‘dat bij God alles kan, dus ook het onmogelijke’.

Een nieuwe manier van bijbellezen

Toch kon ik die innerlijke stem niet helemaal negeren. Ik had al eens het boek De Bijbel Literair uit de kast van mn ouders gevist en met veel interesse gelezen. Daarin stond een duiding van onder andere het scheppingsverhaal en werden de in de Bijbel gebruikte dichtvormen uitgelegd. Ik vond het fascinerend en begon meer boeken te lezen over de Bijbel, onder andere van Rob Bell. Het opende mijn ogen voor een hele nieuwe manier van kijken en lezen waardoor de Bijbel voor mij steeds interessanter werd.

Vooral het boek Rebible was een eye-opener. Broer Jos en zus Inez van Oord (oprichter van het blad Happinez) gaan daarin met elkaar in gesprek over de Bijbel. Er mogen vragen en weerstand tegen de bijbelverhalen zijn, ze delen elkaars interpretaties zonder oordeel. Ik vond het bevrijdend in vergelijking met de dichtgetimmerde manier van lezen die ik gewend was. Hun visie op de Bijbel is dat het een boek is dat door mensen is geschreven en door mensen in alle tijden en culturen wordt gelezen, waardoor er andere accenten worden gelegd en andere betekenissen aan worden gegeven. De Bijbel is geen sluitend geheel, maar een verzameling van boeken.

Die benadering van de Bijbel geeft mij de ruimte die ik nodig heb om me te blijven verwonderen.

Ik moest recent grinniken toen een theoloog vertelde dat hij bij een bijbeltekst waarover hij preekt altijd speurt naar een tekst die het tegenovergestelde beweert, en die ook altijd vindt!

Bang voor de Bijbel

De Bijbel is fascinerend, maar door alle boeken over de Bijbel te lezen voel me nog onwetender dan ik al was en de benauwende discussies klinken nog altijd in mijn achterhoofd. En bij elke Facebook-discussie over een beladen thema waarbij christenen elkaar om de horen slaan met hun visies op de Bijbel wordt dat ook weer getriggerd.
Ik vind het bijna niet te doen om als gewone gelovige op een goede, evenwichtige, zinvolle manier een boek ter hand te nemen dat (meer dan) 2000 jaar geleden geschreven werd. Ik word zelfs een beetje bang voor die Bijbel.

Gelukkig leer ik daarin van anderen. De dagelijkse Pop-up gedachte van Rikko Voorberg via dit platform heeft me laten zien hoe je het boek ter hand kunt nemen en er geloofwaardig mee aan de slag kunt. Erop vertrouwend dat wat jou raakt in een tekst of opvalt je wellicht iets te zeggen heeft.

Toen ik recent onderstaande vrije vertaling van psalm 112 van Huub Oosterhuis las, wist ik ook opnieuw dat ik de Bijbel moet blijven lezen en ook wíl blijven lezen. Het raakt een diep verlangen in mij om zin te geven, voorbij het eigen huisje-boompje-beestje.

Je zou gelukkig willen zijn:
stevig, vrolijk, rechtop,
goed werk, goed wonen, wat geld,
aardig worden gevonden
lief, je grote liefde vinden,
kinderen krijgen, gezonde, mooie,
dat zou je willen - wie niet?

Wil je ook goed zijn, betrouwbaar,
trouw, rechtvaardig, meedogend?
Een duistere zaak is de wereld
maar er zijn mensen van licht.

Gierig wreed zelfzuchtige dezen en genen
maar er zijn mensen die geven en delen.
Er is kwaad en woester kwaad onstuitbaar
maar er zijn mensen die de doem doorbreken.

Er zijn woorden gesproken
die werken ten goede, je hart versterken,
je geweten scherpen.

Gelukkig wie ze zoekt te horen
en leeft om te volbrengen.

Een kwaadwillig mens wordt nooit gelukkig.

Afbeelding via pixabay