Hope Gap: als alles fout gaat, maar niemand 100% fout is ★★★☆☆

“Toen ik het verhaal schreef, dacht ik dat het over het opbreken van een huwelijk ging,’’ vertelt regisseur William Nicholson. “Maar tijdens het filmen realiseerde ik me dat dat niet waar was. Het is Jamie’s film; het is het verhaal van de zoon waar het allemaal om draait.” Jamie (Josh O’Connor), de volwassen zoon, die moeite heeft met relaties. Jamie, die bijna nooit thuiskomt. Jamie, die nu in een oorlog verwikkeld raakt waarin hij aan beide kanten staat.

Thuis, altijd hetzelfde

In de film twijfelt Jamie even als hij in de voortuin van zijn vroegere thuis staat. Hij neemt het huis in zich op; een plek waar hij bijna nooit komt, maar waar het altijd hetzelfde is. Waar zijn moeder een beetje te dichtbij komt, en zijn vader niet dichtbij genoeg. ‘Hello stranger, hello mum’, mompelt hij tegen zichzelf met een glimlachje. Hij stapt binnen en wordt enthousiast belaagd door zijn moeder, die hem een stevige knuffel geeft. ‘Hello stranger’, zegt ze. ‘Hello mum’, antwoordt Jamie.

Het plot

Het huis van Jamie’s ouders, Grace (Annette Bening) en Edward (Bill Nighy), is als een museum waarin 29 jaar huwelijk tentoongesteld staat. Herinneringen liggen verspreid door het rommelige huis. Het dagelijkse leven kabbelt hier rustig voort, meestal onder het genot van een kop thee. De gepensioneerde Grace spendeert haar dagen door poëzie te bundelen – haar grote passie. Edward is een geschiedenis docent en steekt zijn vrije tijd in het factchecken van Wikipediapagina’s. De twee houden van elkaar, amuseren en irriteren elkaar. Hun leven samen is als een uitgesleten, maar comfortabele pantoffel geworden. Hun samenzijn is af en toe hilarisch herkenbaar en voorspelbaar.

Tot Edward de volgende ochtend aan zijn zoon opbiecht wat de echte reden was dat hij hem had gevraagd langs te komen. Edward gaat Grace die dag verlaten, maar hij wil haar niet helemaal alleen achterlaten. Jamie is er om de scherven van zijn vaders vertrek op te rapen. En scherven zijn er genoeg, na het gevreesde gesprek tussen Edward en Grace; een gesprek dat bíjna – maar net niet helemaal – zo pijnlijk is als je zou verwachten.

Na heel wat spanningen trekt Edward al vroeg in de film de deur achter zich dicht, waarna je als kijker – samen met Grace en Jamie – wat verbouwereerd achterblijft. Dát er iets is om te rouwen is zeker. Maar wát datgene dan precies is, weet je niet zo goed. De relatie tussen Edward en Grace is al voorbij voordat je ontdekt wat er ooit voor moois was. Daardoor is er, als buitenstaander, nauwelijks iets om te rouwen.

Personages

Maar rouwen is wel wat moeder en zoon doen. De eens gezellige en gepassioneerde, maar nu afwisselend wanhopige, bittere, depressieve en wraakzuchtige Grace wordt bewonderingswaardig sterk neergezet door Annette Bening. De onwil van Grace om haar man los te laten is pijnlijk geloofwaardig. Je leeft enorm met haar mee, maar krijgt tegelijkertijd een hekel aan haar verbittering. Al snel weet je niet meer of je haar een knuffel zou willen geven of wakker wil schudden.

Terwijl Grace luid en duidelijk rouwt om haar huwelijk, rouwt Jamie in stilte om zijn ouders en hoe hecht hun gezin ooit was. Verward staat hij middenin een gevecht tussen de twee mensen van wie hij het meest houdt. Steeds weer wordt hij gedwongen een kant te kiezen. Iets wat voor hem onmogelijk is, maar ook voor jou als kijker.

Want als er iets bijzonder is aan Hope Gap, is het wel het gebrek aan een slechterik. William Nicholson – die voor Hope Gap zijn inspiratie haalde uit de scheiding van zijn eigen ouders – wilde geen held en schurk in zijn verhaal. Hij wilde twee eerlijke mensen tegenover elkaar zetten, met elk hun eigen imperfecties en fouten. Dat is gelukt en daardoor sta je zowel aan de kant van Grace én Edward, als aan geen van beide.

Dat zorgt voor een gevoel van echtheid door de film heen – want wanneer is er nu eigenlijk echt een duidelijk goed en fout? – en maakt Hope Gap tot een prachtige, af en toe pijnlijk herkenbare drama. Op het eerste gezicht lijkt Hope Gap een eenvoudige film. Recht-toe-recht-aan, niet te veel poespas, weinig verrassingen. Deels klopt dat wel. Het verhaal begon ooit als toneelstuk en de film heeft dat ‘gevoel’ niet helemaal van zich af weten te schudden. Er wordt veel meer gepraat in Hope Gap dan in de meeste andere films en het tempo is wat traag. Je kan je afvragen of Hope Gap meer thuishoort op het toneel dan op het witte doek.

Toch zal je ontdekken dat er een aantal waardevolle lessen door het verhaal heen geweven zijn. Het is een film die je niet zomaar vergeet; je blijft erover nadenken. En nee, het is geen leuk of lief verhaal dat verteld wordt, maar wel eentje die heel goed verteld wordt door drie fantastische acteurs. Zó goed, dat het misschien wel helend kan zijn voor mensen die eenzelfde verhaal hebben. Want wat Grace uit haar poëzie haalt, kun jij misschien wel uit de belevenissen in Hope Gap halen: 'Iemand is hier eerder geweest. Iemand heeft dit doorleefd.'

Lees ook: I Still Believe; gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Jeremy Camp

Sterren:
humor - ★★
geweld -
grof taalgebruik - ★
vloeken -
seks & naakt -