Weet je wel zo zeker dat je aan de kant van God staat?
Jezus leert zijn tijdgenoten een lesje in het loslaten van starre opvattingen en overtuigingen, volgens Rob. Want je kunt wel denken dat je het lievelingetje van God bent, maar dat hoeft niet zo te zijn…
In Genesis 9 gaat het over een man, Noach genaamd, die een wijngaard aanlegt (dat is na die boottocht), dronken wordt en dan eindigt in z’n blootje. Zijn zoon Cham ziet hem liggen, vertelt dat aan z’n broers, zij dekken hem toe en vanaf dat punt wordt het akelig. Noach ontwaakt, realiseert zich wat er is voorgevallen en vervloekt Chams familie, te beginnen bij Chams zoon Kanaän.
Vervloeken had grote gevolgen in de oude wereld. Vooral als je vader dat deed. Vervloeken hield veel meer in dan alleen maar wat woorden, het ging over de gunst van je vader, de zegen van je vader, je vaders goedkeuring. Vervloekt worden was verschrikkelijk – het bleef je aankleven, het achtervolgde je, het overschaduwde je leven als een donkere wolk.
Vervloekte zijt gij Sidon
Dus Chams zoon, Kanaän, was vervloekt, wat betekende dat Kanaäns zonen vervloekt waren, te beginnen bij zijn oudste zoon, Sidon.
Het bleek dat Sidon een aantal zonen had, zoveel zelfs dat Sidon de vader van een volk werd. Een volk dat telkens weer genoemd wordt in de Bijbel.
In Rechters 10 veroveren en onderdrukken de Sidoniërs de Israëlieten.
(Frappant om te zien hoe het begint met een vader die zijn zoon vervloekt, maar dat de wond zover doorettert dat een paar generaties later het volk van de zoon bezig is het volk van de vader te onderdrukken. Wonden zeuren maar door en breiden zich altijd uit, nietwaar?)
(Ook interessant om te zien dat, wanneer een wond van een vader niet behandeld wordt om te genezen, het onvermijdelijk meer mensen raakt dan alleen de persoon die aanvankelijk verwond was. Waarom waren deze twee volken in oorlog? Antwoord: Omdat een vader zijn zoon vervloekte.)
(En als we toch bezig zijn, dit is waarom de Bijbel nog steeds zo’n weerklank vindt: heb je onlangs nog een film gezien waarin de hoofdrolspeler onopgeloste problemen met z’n vader heeft? Natuurlijk. We vertellen nog altijd hetzelfde verhaal, zijn nog steeds bezig met dezelfde pijn… In duizenden jaren zijn er dingen veranderd, maar ook weer niet.)
En verder over de Sidoniërs
Koning Salomo trouwde een aantal Sidonische vrouwen, die hem ertoe brachten hun godin Astarte te aanbidden.
Een paar generaties na Salomo trouwt de Israëlitische koning Achab met de Sidonische prinses Izebel, die nogal wat problemen met zich meebrengt. (1 en 2 Koningen)
De profeet Jesaja voorspelt vreselijke gebeurtenissen voor de Sidoniërs, en vertelt dat ze zich moeten schamen en dat ze geen rust zullen vinden, vanwege al het kwaad dat ze hebben gedaan.
De profeet Jeremia profeteert over de dag waarop er geen hulp zal zijn voor Sidon. (Jeremia 25, 47)
En Ezechiël, niet bepaald iemand die zich de kans laat ontnemen een oordeel uit te storten over zijn buren, spreekt over de Sidoniërs die zijn afgedaald naar de gesneuvelden, terneerliggen als onbesnedenen, hun schande dragend. (Ezechiël 27, 28, 32)
De Sidoniërs zijn, zoals je kunt zien, de slechteriken in het verhaal. Ze zijn de boosaardige buren, het rijk van het kwaad, de onderdrukkers van hiernaast.
Dit brengt ons bij Jezus.
In de evangeliën gaat Jezus naar Sidon toe. (Marcus 7)
Jezus voert gesprekken met Sidoniërs, waarin hij zich verbaast over hun geloof. (Trouwens, ik denk dat hij in dat gedeelte in Matteüs zo praat tegen die vrouw, omdat hij grappig en sarcastisch doet, dat woord honden bijvoorbeeld zou tussen aanhalingstekens moeten staan, omdat hij het net zo belachelijk vindt. En hij vindt het geweldig dat die vrouw hem meteen van repliek dient…)
Jezus geneest mensen uit Sidon die hem zoeken en vinden. (Lucas 6, vers 17)
En dan, als hij rondtrekt door de steden van Israël en zij weigeren gehoor te geven wanneer hij wonderen doet in hun midden, zegt hij dat het lot voor Sidon dragelijker zal zijn op de dag van het oordeel dan voor hen. (Matteüs 11)
Waarom is dit interessant?
Omdat er een gangbaar verhaal was over de Sidoniërs in dagen van Jezus. Ze werden beschouwd als de heidenen, de ongelovigen, de kinderen van de vervloeking die andere goden volgden. Onrein, verloren, kwaadaardig.
Dit stond allemaal in contrast met het heersende verhaal dat Jezus’ volk vertelde over zichzelf – dat zij de getrouwen waren, het uitverkoren volk van God, degenen die de wet volgden en deden wat goed was.
We zijn binnen, zij zijn buiten;
wij staan aan Gods kant, zij niet.
Jezus keert dit helemaal om, als hij beweert dat de Sidoniërs in hoger aanzien staan bij God.
Je kunt beter een Sidoniër zijn dan een toegewijd, religieus persoon die denkt dat de Sidoniërs vervloekt zijn.
Jezus trekt zich niets aan van de geschiedenis van zijn volk met Sidon. Hij komt die wond helen, door letterlijk echte mensen uit Sidon te genezen.
Wat heeft dit nu te maken met het lezen van de Bijbel?
Als je de Bijbel leest, en dan vooral de oudere gedeelten, vraag jezelf dan eens af hoe Jezus omging met willekeurig welke zaken en onderwerpen.
Moeten ze onze vijanden doden?
Nee, Jezus vertelde dat we ze moeten liefhebben.
Moeten we oordelen over wie binnen is en wie buiten?
Welke systemen of categorieën je ook maar bedenkt, goede kans dat Jezus ze omkeert.
Dus wat leren we van de Sidoniërs?
Jezus zegt iets interessants. Na het stukje over de dag van het oordeel zegt hij dat God
deze dingen voor wijzen en verstandigen verborgen heeft gehouden, maar ze aan eenvoudige mensen heeft onthuld.
In een uiterst religieuze cultuur zoals die waarin Jezus leefde, klemden mensen zich met gebalde vuisten vast aan hun opvattingen en overtuigingen en loyaliteiten. (Eh… een beetje zoals nu nog steeds gebeurt.) Verhalen over wie Gods voorkeur had en wie niet, wie vervloekt was en wie niet, hadden een enorme kracht.
Maar volgens Jezus is God geïnteresseerd in iets anders. Hoe open sta jij voor wat de Geest doet op dit moment? Hoe ontvankelijk is jouw hart voor een nieuw woord over genade? Heb je een verlangen om te leren, te groeien, om veranderd te worden? Wil jij de dingen op een nieuwe manier bekijken?
Want als dat je hartenwens is, maakt het niet uit waar je vandaan komt…
Geschreven door
Rob Bell