Hoe weet ik of ik in de overgang ben?

Ik kan er niet omheen. Sinds een paar maanden gebeurt er iets in mijn lijf en hoofd. Ik zet de hagelslag in de koelkast en de yoghurt in de vaatwasser. Mijn venijnigheid – echt, doorgaans ben ik de zachtaardigheid zelve - grenst af en toe aan die van the Evil Queen. Tijdens een vergadering breekt het zweet me uit en moet ik me beheersen om geen wanhopige afkoelings-striptease te doen. En opeens zit er boven mijn lip een viertal parmantige rimpels die er een aantal weken geleden nog niet zaten. Help, wat is er aan de hand?

Het is de overgang, vermoedt een vijftigjarige vriendin, met wie ik elke woensdagmorgen een zwemrondje maak. En ik moet proesten. Hallo, ik ben 44! Die overgang, die begint toch pas als Sara in de tuin staat? Bovendien heb ik een Mirena-spiraal, die al sinds de geboorte van mijn dochter alle ‘codes rood’ keurig buiten de deur houdt. Al zou ik in de overgang zijn, dankzij die medische uitvinding menstrueer ik al jaren niet meer. Dus menopauzaal? Vast niet. Ik besluit eens te gaan praten met Geralde Boogaard. Geralde is specialist bij Care for Women en begeleidt vrouwen met hormonale klachten. Misschien kan zij me verder helpen.

Wat is de gemiddelde leeftijd dat je in de overgang raakt?

“Wanneer je in de overgang komt, is erfelijk bepaald. De leeftijd van je moeder speelt een belangrijke rol om die vraag te beantwoorden.”

Oeps. Dan zou mijn vriendin toch wel eens gelijk kunnen hebben. Mijn moeder was 46 toen ze in de overgang kwam.

“Op zich is dat helemaal geen gekke leeftijd. Gemiddeld komt in vrouw in de menopauze rond haar 45-55 jaar. Bij 1 à 2 procent van de vrouwen stoppen de menstruaties al voor het veertigste jaar. Je spreekt dan van een vroege overgang. Gemiddeld duurt de overgang 7 tot 10 jaar.”

Aan welke klachten kun je nou merken dat je in de overgang bent?

“Je menstruatie wordt onregelmatig, en aan het eind van de overgangsperiode stopt die. Maar er is meer. Veel vrouwen die in de menopauze zitten, krijgen allerlei lichamelijke en mentale klachten. De bekende opvliegers, of nachtelijk zweten. Ook stemmingswisselingen, slaapproblemen, gewrichtspijn en vermoeidheid komen voor.”

Ohh… is dat alles?

“Nou nee, er is meer. Je huid verandert: die kan dunner worden of gevoeliger voor zon. Of je krijgt overmatige beharing: op je kin bijvoorbeeld. De structuur van je haren kan veranderen: die worden droger, dunner of krijgen juist meer slag. Misschien heb je ook meer of juist minder zin in seks. Of een drogere vagina, pijn bij vrijen. De wand van de vagina wordt namelijk dunner en gevoeliger.”

Poeh, dat is een hele lijst. Maar ik kan me voorstellen dat een aantal van die symptomen ook buiten de overgang voorkomen. Kun je ook testen of je in de overgang bent?

“Ja hoor. Dit kan door middel van een bloedtest bij de huisarts. Door schommelende hormonen tijdens de cyclus is dit echter best lastig. Eén keer testen is onvoldoende. Tijdens de cyclus moet 2 keer getest worden op de hormonen FSH, LH en de ratio van oestrogeen en progesteron. Er bestaan trouwens ook zelftesten via de urine, die je bij de drogist kunt kopen of online kunt bestellen.”

Werken die ook goed?

“Ze voldoen aan strenge kwaliteitseisen, maar als je de uitslag hebt, wat zegt het dan? Je weet dan immers nog steeds niet hoe ver je in de overgang bent. En daardoor heb je ook geen idee of je wel of niet meer vruchtbaar bent .

Verkijk je overigens niet te veel op zo’n test. Het bijhouden van je klachten (ja, ook die vage klachten die je niet aan de overgang linkt) en het bijhouden van je menstruatiecyclus, vertelt meer of je wel of net in de overgang bent. Ben je nog jong en verwacht je niet dat je in de overgang bent (bijvoorbeeld omdat je moeder veel later in de overgang kwam), dan kan het zinvol zijn om wel te gaan testen, zodat er ook actie ondernomen kan worden. Denk aan het voorkomen van osteoporose (botontkalking), een klacht die regelmatig voorkomt rondom de menopauze.”

Hoe werkt dat als je aan de pil bent of een Mirena-spiraal gebruikt? Ik neem aan dat zo’n test dan niet betrouwbaar is, of wel?

“Dat klopt, de uitslag is dan niet betrouwbaar. Drie maanden na het stoppen van de pil zou je kunnen testen op FSH.”

Hoe kun je bij gebruik van de pil of Mirena ontdekken of je in de overgang zit?

“Als je de pil gebruikt, kun je soms tijdens een stopweek klachten krijgen, zoals opvliegers. Bij de Mirena-spiraal heb je niet in de gaten of je in de overgang bent. Zit de spiraal er al enkele jaren, dan kan het zijn dat daar overgangsklachten doorheen komen. Na het stoppen van de pil of het verwijderen van de Mirenaspiraal merk je pas of je nog wel of niet ongesteld wordt.”

Aha. In mijn geval is het dus nog even koffiedik kijken. Aangezien de Mirena tot dusver best goed bevalt (niks geen onregelmatige menstruatie, maar gewoon helemaal niks) kijk ik het nog maar even aan totdat het tijd is voor het officiële verwijderingsmoment in 2020. In die tussentijd duik ik via deze website de komende maanden graag alvast in een paar andere overgangsthema’s. Met onder andere:

• Wat gebeurt er precies met mijn eitjes?
• Waarom ben ik zo vergeetachtig?
• Helpt goede voeding de overgang te overleven?

Kortom, een therapeutische serie, niet in het minst voor mijzelf. En zo komt het over een poosje met mijn Evil Queen-neigingen ook weer goed ;-)

Meer weten over Geralde Boogaard en hoe een Care for Women-specialist je kan helpen tijdens de overgang? Kijk dan hier.

Lees ook: Hoe zit het met de overgang en de pil?