Hoe oorlogstrauma's doorgegeven worden van generatie op generatie
20 april 2023 · 11:24
Update: 1 mei 2023 · 13:47
Oorlog kruipt onder je huid. En kan je een leven lang achtervolgen als je het niet op tijd verwerkt. Je kunt het overdragen op je kinderen zonder het te beseffen. Op welke manier hebben de oorlogservaringen van de ouders hun kinderen beïnvloed? En bestaat het gevaar dat die kinderen bepaalde traumatische ervaringen ook weer doorgeven aan de volgende generatie?
In de driedelige serie 'Laat oorlog geen generaties duren' praat Hanneke Groenteman met ouders en hun kinderen over de vraag of oorlogstrauma's van generatie op generatie worden doorgegeven. Ze gaat langs bij zanger Boudewijn de Groot en zijn dochter Caya, voormalig cabaretière Debby Petter en haar dochter Sterre en bij de Afghaanse activiste Kamela Hamidy en haar dochter Morvarid.
Niet praten over de oorlog
Hanneke vertelt dat ze als Joods meisje moest onderduiken. "Na de oorlog werd daar altijd over gezwegen. Ik heb hier lang last van gehad. Het heeft mij getekend, maar ook mijn zoon en misschien ook wel mijn kleinkinderen."
Boudewijn de Groot
In de eerste aflevering gaat ze in gesprek met zanger en songwriter Boudewijn de Groot. Hij herkent wat Hanneke zegt. Boudewijn is geboren in een Jappenkamp, maar heeft er nooit over gepraat. "Mijn vader heeft het Jappenkamp overleefd, maar mijn moeder is in het laatste oorlogsjaar in het kamp overleden. Hij sprak sinds haar dood nooit meer over haar of over het verleden", vertelt hij. "Mijn vader leefde na de oorlog voor zichzelf en was niet in staat liefde of warmte te geven. Het gemis van mijn moeder blijft mij altijd bezighouden." Dochter Caya zit naast hem tijdens dit gesprek en vertelt wat haar vaders trauma voor impact heeft op haarzelf.
Debby Petter
De moeder van presentatrice en cabaretière Debby Petter overleefde als enige uit haar gezin de Holocaust. Debby vertelt in de tweede aflevering welke gevolgen dit heeft gehad op de relatie tussen Debby en haar moeder. De vraag die Hanneke stelt aan Debby is: "Gaf Debby's moeder de traumatische ervaringen aan Debby door?" Sterre, Debby's dochter, is de derde generatie na de oorlog. Wat merkt zij van de trauma’s bij de voorgaande generaties?
Kamela Hamidy
De laatste aflevering gaat niet over de Tweede Wereldoorlog, maar over oorlogen van nu. Het doorgeven van traumatische ervaringen is namelijk nog steeds actueel. Wereldwijd groeien 230 miljoen kinderen op met oorlog en geweld. Al ruim een jaar is er ook een nieuwe oorlog in Europa. Traumatisch voor nu, maar hoe lang zal deze oorlog nog doorwerken? De Afghaanse activiste Kamela Hamidy en haar dochter Morvarid zijn gevlucht voor de Taliban. Welke impact heeft de oorlog in Syrië of Afghanistan op hen?
War Child
De drieluik 'Laat oorlog geen generaties duren' is gemaakt in samenwerking met War Child. Deze organisatie zet zich al jaren in voor psychosociale steun aan kinderen die met oorlog te maken hebben, zowel oude als recentere oorlogen. War Child helpt kinderen in 14 landen om traumatische ervaringen een plek te geven, zodat kinderen weer zelfvertrouwen krijgen en zo stabiel mogelijk verder kunnen leven.
Dit artikel hoort bij het programma
Laat oorlog geen generaties duren