Hoe leer ik mijn kind met emoties omgaan?
Tips van orthopedagoog en opvoedcoach Yvonne Bijl
"Mijn dochter van 9 zit niet lekker in haar vel. Ze is snel van slag, huilerig en vaker boos dan anders. Maar hoe vaak ik het haar ook vraag, ik krijg geen duidelijkheid. En toch zie ik dat er iets is. Hoe kan ik mijn dochter helpen?"
Het kan heel frustrerend zijn wanneer je ziet dat je kind niet happy is. Helemaal wanneer hij of zij communiceert dat er niets aan de hand is of jouw hulp niet wenst. Zoals bij veel situaties in de opvoeding, helpt pushen ook hier niet. Aandringen om te vertellen wat er aan de hand is, kan zelfs averechts werken; je kind gaat op slot.
Praten over je gevoelens is belangrijk om in balans te blijven en een kind moet dit leren tijdens het opgroeien. Toch is het uiten van emoties misschien nog wel belangrijker: alles eruit schreeuwen, zingen, dansen, luisteren naar muziek die past bij je gemoed, schrijven, tekenen of knutselen. Soms komt er niets uit voor je gevoel, maar even samen zijn, is al belangrijk. Bovendien heb je oog gehad voor de situatie van je kind. Dit kan er al voor zorgen dat de lucht geklaard is.
Benoem de emotie
Er zijn zes basisemoties: boosheid, vreugde, verdriet, angst, afschuw en verrassing. Emoties geven een lichamelijke reactie. Het is belangrijk voor een kind dat het een emotie leert benoemen, dat de emotie erkend wordt en dat het kind gevoelens kan uiten en verwerken.
Teleurstellingen bijvoorbeeld doen iets met je emoties; je gemoedstoestand verandert. Dat is niet erg, dat gebeurt. Het is goed een kind bewust te maken van welke emotie een bepaalde situatie oproept. Benoem deze emotie en erken dat die er mag zijn. “Ik zie dat je verdrietig bent. Dat mag.”
Het erkennen van emoties is belangrijk om te voorkomen dat een kind emoties opkropt en een woedeaanval krijgt. Je leert hem of haar emoties bij zichzelf te herkennen en daar vervolgens op te anticiperen.
Hoe praat je over emoties?
Bouw op de dag momenten in waarop je praat over de dag. Neem de tijd en stel vragen als: wat vond je het leukst op school? En: wat vond je helemaal niet leuk vandaag? Op deze manier raakt je kind gewend aan het praten over emoties. Soms helpt het om hem of haar woorden te geven door te spiegelen. Bijvoorbeeld: “Oei, daar zou ik me heel boos om voelen.” Of: “Ik zou me heel verdrietig voelen vanbinnen. Heb jij dat ook, of voel jij wat anders?”
Volg je kind goed en laat te allen tijde merken dat je beschikbaar bent. Bij aanhoudende zorgen kun je een afspraak maken met de leerkracht om te kijken hoe het op school gaat. Bij lang aanhouden kun je uiteraard een speltherapeut of orthopedagoog inschakelen. Maar doe dit zeker niet te snel - een kind heeft ook tijd nodig om iets te leren.
Tips
1. Praat thuis over de fijne dingen van het leven. Als je daarover kunt praten, wordt praten over minder leuke dingen vaak ook gemakkelijker.
2. Wees beschikbaar, maar ga niet lopen trekken!
3. Leer je kind hardop te bidden (en ook jezelf, als je dit lastig vindt). Met God kun je ook je gevoelens en emoties delen.
Leestip
Bang! Voelen, denken en doen, Linda Klein, uitgeverij Columbus, 48 blz., € 8,95 Boos! Voelen, denken en doen, Linda Klein, uitgeverij Columbus, 48 blz., € 8,95
Luistertip: Herman Boon
Geschreven door
Yvonne Bijl
