Hoe kan de Bijbel je blijven voeden?

Bijbel lezen is een soort standaardonderdeel geworden van een geloofsleven in Nederland, maar dat is niet altijd zo geweest. Sterker, nog steeds lezen de meeste christenen wereldwijd gezien zelden zelf de Bijbel. Voordat de boekdrukkunst bestond en betaalbaar werd, hadden gewone christenen thuis geen bijbeltje en hoorden ze de verhalen alleen van de priesters en uit het geheugen. Voor de meeste christenen buiten Europa geldt dat nog steeds.

Een bijbeltje thuis kan enorm emanciperen

Dat vele Bijbel lezen is typisch iets gereformeerds, dat naar het Amerikaanse evangelicalisme werd geëxporteerd, en vervolgens eeuwen later terug werd geïmporteerd in Nederland. En met goede reden. Een bijbeltje thuis kan enorm emanciperen. Het biedt een weerwoord tegen kerkleiders die God al te veel in hun vestzak-broekzak hebben. Je kunt dan makkelijker samen zoeken naar God in plaats van iemand anders in diens zoektocht te volgen. Elke ziel ontdekt weer iets nieuws over God. We kunnen niemand missen.

Toch moet je nuchter constateren dat de grootste groei in het christendom gebeurt zonder bijbeltjes thuis bij de gelovigen. Sterker, het lijkt zelfs omgekeerd: juist nu de kerken in Nederland leeglopen hebben we meer bijbelversies thuis dan ooit. Een vitaal en gezond christendom is blijkbaar niet afhankelijk van gelovigen die trouw die Bijbel doorspitten. Het is nuttig, maar er zijn meer manieren om God te leren kennen.

God vinden in gesprekken
En dan vooral: praten. Dat is altijd dé manier geweest waarop mensen zochten naar God. Ja, ook biddend, afgezonderd. Door te studeren. Door preken te horen. Maar in de praktijk wordt geloof vooral in gesprekken overgedragen. Een moeder die een verhaal vertelt dat haar moeder vertelde. Een opa die er een spreekwoord uitflapt. Een buurvrouw die ‘God wil het’ roept. Een groep mensen die bij elkaar zitten en een conflict proberen bij te leggen. Arbeiders die een spiritual zingen.

Dat zijn de belangrijkste momenten waarop geloof wordt doorgegeven en zich ontwikkelt. Daar hebben we een soort georganiseerde turboversie van: het bijbelstudieclubje. Ook een prima vorm, hoewel wat minder natuurlijk, maar soms moet je iets regelen om het gesprek te laten gebeuren, zeker als je elkaar doordeweeks niet zomaar ziet, zoals in een stadse omgeving.

Een tekst gaat pas bloeien als je je inleeft in de personen

Mijn belangrijkste advies om te Bijbel te laten leven is dus erover te praten met een of meer mensen, op regelmatige basis. En dan niet al te technisch te blijven, met vragen over ‘de bedoeling van de tekst’ of ‘de bedoeling van de auteur’. Dat kan wel eventjes, maar een tekst gaat pas bloeien als je je inleeft in de personen: waarom deed hij of zij dit? Wat vind ik daar verrassend, inspirerend, gek aan?

En dan natuurlijk naar jezelf: wat zou ik doen in die situatie? En wat zou ik hiervan graag toepassen in mijn eigen situatie? De ervaring leert dat als je deze vragen stelt, met een groep mensen die wel eens rouleert, dat de Bijbel zelden saai blijft.

Vorige week deel #6 in deze stoomcursus Praktisch Geloven: hoe ga je om met twijfel?