Hoe heb je God lief met je verstand?

De redactie van EO Geloven vroeg me te schrijven over: hoe eer je God met je verstand? Prima vraag, en ik krijg ‘m vaker, maar het staat niet in de Bijbel. Daar gaat het over: hoe kun je God liefhebben met je verstand? Dat komt dichterbij. Eren is een woord uit een schaamtecultuur wat we nog maar matig begrijpen. Liefhebben, dat kunnen we allemaal.

Jezus smokkelt
De vraag komt bij Jezus vandaan. Hem wordt op een dag gevraagd wat het belangrijkste gebod is. Best nuttig: in onze taal uitgedrukt gaat het om je prioriteit. Een Jood vindt in de wetten van Mozes het goede leven, maar dat zijn er zoveel, dat je telkens je afvraagt: oké, ik moet dit doen, maar dit is ook belangrijk – wat doe ik nú? Wat is mijn focus?

Jezus geeft een helder antwoord: "heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht.” Dáár gaat het om. Maar dan ‘smokkelt’ hij, want hij voegt er een tweede regel aan toe: "Heb uw naaste lief als uzelf."

Best spannende smokkelactie. Als je iets moois doet voor een ander, doe je dat voor God. En ben je met God bezig, dan komt dat neer op met een ander bezig zijn. En daarbij hoef je jezelf niet weg te cijferen, want je kunt ook gewoon jezelf liefhebben.

God liefhebben gebeurt dus in het dagelijkse leven. Heel veel liedjes zingen of mediteren of bidden of Bijbel lezen, dat is prachtig, maar dát is niet God liefhebben. Het helpt vast en is prima. Maar God liefhebben, dat is je naaste liefhebben. Daar gebeurt het.

Met heel je verstand
En zo kom je ook dichterbij de kwestie hoe je dit dan met ‘heel je verstand’ doet, zoals Jezus adviseert.

Simpel eigenlijk: je gebruikt je hersenen om iets moois te doen voor je naaste of jezelf. Je denkt concreet na hoe je de wereld mooier kunt maken. Je bouwt plannen. Je maakt berekeningen. Je tekent uit. Je droomt.

Dat kun je ook met je ‘krachten’ doen, zoals Jezus ook aanraadt: dan gebruik je concreet je energie, je benen, handen, je lijf om de wereld mooier te maken. Het kan ook met je ‘hart’: je laat je raken, je voelt mee, je gebruikt je intuïtie. En je ‘ziel’: je karakter, wie je bent. Ook daarmee kun je aan de slag om je omgeving te laten bloeien.

Het kan met boeken te maken hebben, God dienen met je verstand. Met redeneringen en argumenten. Maar je verstand is meer dan dat. Iedereen gebruikt het. En als iets bloeit, wat dan ook – als je kinderen happy zijn, als jij gelukkig bent, als je buren genieten, als je tuin een feestje is – daar geniet God. Waar het leven de ruimte krijgt, wordt God groot.

Vorige week deel #2 in deze stoomcursus Praktisch Geloven: hoe ga je om met conflicten?