'Het nut van optimisme': Erik Scherder op zoek naar hoop
Zaterdag 29 juni, 20.35 uur, NPO 2
In het nieuwe EO-programma 'Erik Scherder en het nut van optimisme' onderzoekt Erik Scherder de rol van optimisme in ons leven. Hij test, onderzoekt, luistert en kijkt naar de invloeden van zowel optimisme als pessimisme. Welke houding is beter voor een mens? Is optimisme zinvol als je ziek bent, of bij een belangrijke voetbalwedstrijd?
Erik Scherder vertelt over het EO-programma Scherder en het nut van optimisme: "Is mild optimisme nu echt het beste om bepaalde doelen in het leven te behalen, doelen die tot nu toe niet bereikt konden worden? Of is mild pessimisme beter? We volgen vijf mensen die nog niet een nieuwe stap in hun leven hebben gemaakt, maar dit wel heel graag willen. In deze serie gaan we dit proberen te laten slagen door onder meer een optimismecursus. Hoe spannend is dit!”
Somberder dan ooit
Het nieuwe EO-programma komt precies op een ‘goed’ moment. In een tijd waarin verschillende crisissen over Nederland heen razen, voelen we ons volgens het CBS somberder dan ooit. Daarom gaat ‘breinprofessor’ Erik Scherder op zoek naar optimisme en hoop. Wat is het, wat heb je eraan en kan je het trainen? Scherder maakt hierin een tocht langs collega-wetenschappers en mensen met bijzondere verhalen over hoop en optimisme. Verder toont Scherder door middel van opmerkelijke experimenten aan wat er allemaal in ons brein gebeurt dat van invloed is op ons optimisme.
Gevoeliger voor negatieve prikkels
“Alles wat je leest, hoort en ziet, komt als eerste binnen in de hersenstam”, legt Scherder uit. “Vanuit de hersenstam lopen routes naar bepaalde hersengebieden die zorgen voor emoties en gedrag. De route naar negatieve emoties, zoals angst, is korter. De reden? In beangstigende situaties moet je snel kunnen handelen. Om die reden zijn we ook gevoeliger voor negatieve prikkels. Negatief nieuws komt sneller binnen en blijft beter hangen.”
Optimisme trainen
Niet alleen in het programma doen vijf mensen samen met Scherder een optimismetraining, ook de kijker thuis kan zijn of haar optimisme trainen. Dit kan de kijker doen met behulp van verschillende thema’s en opdrachten, ontwikkeld door de Universiteit van Maastricht. Met als doel: een optimistischer en gelukkiger leven leiden.
Langer leven
“Ik geloof heilig in optimisme,” zegt Scherder, “maar dan heb ik het wel over mild optimisme. En niet over extreem optimisme. Extreem optimisme betekent dat je onnodig veel risico’s neemt, omdat je denkt: het komt toch wel goed. Dat is niet realistisch en gevaarlijk. Mild optimisme betekent dat je vertrouwen hebt in het doel dat je wilt bereiken. Je denkt eerder ‘waarom niet?’ dan ‘laat maar zitten’. Dat vertrouwen zorgt voor minder stress en een langer leven.”
Optimistisch zijn: Erik Scherder geeft tips:
Denk om
Een van Scherders favorieten is de omdenk-tip. Het idee? Er zit altijd wel een positieve kant aan een negatieve gebeurtenis. “Neem bijvoorbeeld een koffieafspraak die niet doorgaat. Dat is balen, je had je erop verheugd of je moest iets belangrijks bespreken. Aan de andere kant: nu heb je ook de tijd om iets anders te doen. Goed nieuws, dus.”
Omdenken klinkt handig, maar lukt het me altijd om achter de wolken de zon te zien schijnen? Hoe zorg ik ervoor dat die positieve gedachten eerder mijn brein binnenkomen?
Streel je positieve route
Scherder vertelt me dat ik kan proberen om zelf meer positieve gedachten te ontwikkelen. “Wat je dan doet, is eigenlijk de routes van je hersenstam naar de gebieden die zorgen voor positieve emoties, strelen. Maak aan het einde van de dag een lijstje met positieve gebeurtenissen. Dan roep je vaker die positieve gevoelens bij jezelf op. Dat werkt belonend voor je brein. Na verloop van tijd merk je dat dat beter gaat; je let dan ook meer op positieve gebeurtenissen.”
Denk aan je ‘best possible self’
Om positiever in het leven te komen staan, is het belangrijk om ook positiever over jezelf te leren denken, vertelt Scherder me. “Denk eens na over je eigen capaciteiten. Waar ben ik goed in? Op die manier haal je je ‘best mogelijke zelf’ naar voren. Iedereen heeft zo’n beste versie van zichzelf, maar misschien denk je te vaak aan dingen die niet lukken. Als je denkt aan de dingen waar je wel goed in bent, ondanks dat het misschien niet lukte, sta je positiever in het leven.”
Nederlands Dagblad & DIT
Hoe hoopvol en optimistisch zijn we eigenlijk in Nederland? En waar hangt dat vanaf? DIT (journalistiek EO-platform) en het Nederlands Dagblad hebben de handen ineengeslagen en doen een landelijk representatief onderzoek naar de staat van onze hoop en optimisme.
Geschreven door
Miriam Duijf
