'Het kost een samengesteld gezin zo’n zeven jaar om alles een beetje op de rit te krijgen'

Welke valkuil is groot in een samengesteld gezin?
“Een valkuil kan zijn dat je ervan uit gaat dat een samengesteld gezin niet veel anders is dan een ‘gewoon’ gezin,” vertelt Nienke. “Maar dat is wel degelijk zo. Je hebt te maken met eigen kinderen en met kinderen die niet van jezelf zijn. De kinderen hebben er een stiefouder bij gekregen die zich ook nog eens bemoeit met de opvoeding. Daarnaast wordt je gezinsleven door één of twee exen beïnvloedt. Allemaal zaken die je van tevoren wel weet natuurlijk, maar waarvan je de impact niet goed kan inschatten. Het verschil tussen eigen kinderen en stiefkinderen is er nu eenmaal. En hoe lief ik mijn stiefdochter Mila ook vind, het is een andere band dan die ik met mijn eigen kinderen heb. Hetzelfde geldt natuurlijk voor Harm. Soms wil je dat als ouder en partner niet zien. Of snap je dat niet van elkaar.”

Tip van Nienke: Realiseer je dat een samengesteld gezin gewoon echt anders is dan een ‘gewoon’ gezin. Het hoeft dus ook niet te worden en te gaan voelen als een gewoon gezin. Het is en blijft een ander soort gezin met een andere dynamiek.

Hoe blijf je als opvoeders een goed team?
“In ons geval ontkomen we er eigenlijk niet aan dat we de opvoeding van alle kinderen samen moeten doen. Bijvoorbeeld als Harm alle kinderen heeft zonder dat ik er ben. Dan kun je niet je eigen kinderen wel opvoeden en de kinderen van de ander gewoon maar laten gaan. Wij hebben dus besloten het echt samen te doen, en voor ons werkt dat het beste. En voor onze kinderen is dat, naar ons gevoel, het meest duidelijk. Dus ja, ook de stiefouder zegt er iets van als een kind zich misdraagt of zich niet aan de regels houdt. Als ouder heb je vaak toch een soort blinde vlek wanneer het om jouw eigen kind gaat. Zelf vind ik het nog weleens lastig. Dan zegt Harm iets over het gedrag van mijn kind, en dan denk ik ‘nou zeg, zo erg is het niet’. Of ik heb voor mezelf verzachtende omstandigheden waarom het in dat geval wel oké is dat een kind zich niet aan de regels houdt. En dan ben ik ook nog weleens zo onhandig om dat te laten blijken waar de kinderen bij zijn. De kinderen weten dan direct dat mama het niet met de beslissing eens is. Vervolgens is Harm natuurlijk geïrriteerd omdat ik niet achter hem sta. Het zou ideaal zijn als de stiefouder de ouder leert consequenter te zijn, en de ouder aan de stiefouder kan laten zien hoe je wat kan verzachten in de opvoeding."

Tip van Nienke: Blijf als partners veel praten. En blijf vooral ook heel goed naar elkaar luisteren. Wees eerlijk over je eigen gevoelens, en luister naar de gevoelens van de ander. Geef ruimte aan elkaars emoties en pijn. Het liefst niet wanneer je net ergens heel boos om bent geworden, maar gewoon zo nu en dan als je samen op de bank zit.

Heb je tips voor ouders van samengestelde gezinnen die denken 'waar ben ik aan begonnen’?
"Zoek mensen die in dezelfde situatie zitten. Een stuk herkenning en erkenning van jouw situatie kan jullie verder helpen. Neem bijvoorbeeld eens een kijkje bij de Stiefacademie, een kennisplatform dat mensen in samengestelde gezinnen op weg helpt.  Hier vind je een online stiefcafé,  webinars en heel veel interessante artikelen.”

Tip van Nienke: Het hele proces heeft tijd nodig, echt. Gemiddeld kost het een samengesteld gezin zo’n zeven jaar om het een beetje op de rit te krijgen.