Herman van Wijngaarden over homoseksualiteit en pastoraat:

Uit een onderzoek dat Van Wijngaarden voor dit boek deed onder dertig jongeren uit het achterland van zijn stichting Hart van Homo’s, blijkt dat de kerk niet direct een positieve rol speelt bij het accepteren van hun homoseksualiteit. Ze komt na vrienden, literatuur, professionele hulp en ouders op de vijfde plaats.

Onwetendheid over homoseksualiteit

“Waar het misgaat? Uit de verhalen van jongeren die ik ontmoet bij Bijbelstudiegroepen, maak ik op dat er veel verlegenheid is in het pastoraat en de begeleiding van homoseksuele jongeren. Zo zei een jongere tegen mij: ‘Ik had goede gesprekken, maar moest wel eerst zorgen dat de ouderlingen de juiste informatie over het thema hadden. Je zorgt daarin soms meer voor hen dan zij voor jou.’
En soms is het ook onwetendheid. Dan krijgt een jongere de vraag: ‘Weet je het wel zeker?’ Terwijl diegene er dan al jaren mee geworsteld heeft. Of er wordt meteen verwezen naar hulpverlening, in plaats van dat de kerk zelf zegt: ‘We zijn er voor je.’”

Wat valt je op in het onderzoek?
“Bij de vraag waar homojongeren behoefte aan hebben in het pastoraat, zegt meer dan de helft dat ze behoefte hebben aan iemand die meedenkt over het geloof in relatie tot homoseksualiteit. Als je dat als gemeente op de juiste manier aanpakt, biedt dat mogelijkheden voor het pastorale gesprek. Maar ik denk dat we te snel in de reflex schieten van ‘hoe voorkom ik dat hij of zij een seksuele relatie aangaat?’
Ik kan me voorstellen dat gemeenten een relatie niet als de Bijbelse weg zien, maar dat moet niet de toon van het pastorale gesprek bepalen. Dat blokkeert zo’n gesprek en geeft jongeren te weinig ruimte om zelf hun weg te zoeken. Het doel van pastoraat is om jongeren bij Christus te brengen, met zijn of haar homoseksuele gevoelens. En dan gaat het in de eerste plaats om het hart van homo’s, niet om het gedrag.”

Negatief signaal

Toch is het niet alleen kommer en kwel, stelt Van Wijngaarden. Iemand vertelde hem: ‘Ik heb goede gesprekken gehad, waarbij de ethiek niet voorop stond, maar waarbij er echt naar me werd geluisterd.’ Iemand anders zei: ‘De dominee gaf aan dat hij het moeilijk vond, maar stelde zich ook kwetsbaar op en vroeg of ik het wilde zeggen als hij iets verkeerds zei.’ Van Wijngaarden: "Jongeren snappen best dat je het als ouderling of dominee lastig vindt, of dat je fouten maakt. Als je je maar open en kwetsbaar opstelt en daarop aangesproken wilt worden.”

Wat is wat jou betreft de belangrijkste handreiking richting een gemeente?
“Statistisch gezien zijn er op een gemeente van vijfhonderd leden vijftien tot twintig homo’s. Maar als je doet of het onderwerp niet bestaat en als er nooit over gesproken wordt, is dat voor homo’s een negatief signaal en zeker geen uitnodiging om met hun verhaal te komen. Daarom zeg ik altijd: laat merken dat je als gemeente met het onderwerp bezig bent en dat je als kerkenraad beseft dat deze jongeren er zijn. Dan laat je aan jongeren die hiermee worstelen, weten: dit is een gemeente waar ik mijn verhaal kan delen.”