Help, mijn partner heeft gevoelens voor een ander

Die collega die elke dag even een praatje komt maken. De goede vriend(in) van je partner met wie het altijd gezellig is. Of iemand die je op een feestje hebt ontmoet. Ook als je een partner hebt en/of getrouwd bent, kun je zomaar iemand tegen het lijf lopen die iets bij je losmaakt. Voor je het weet denk je de hele dag aan diegene, komt hij of zij voor in je dromen en fantaseer je over jullie samen.

Dat je gevoelens ontwikkelt voor iemand ook al heb je een relatie, komt vaak voor – en is ook niet abnormaal. “Het is gezond en normaal om je aangetrokken te voelen tot andere mensen. Het betekent niet dat je een ‘slecht persoon’ bent”, aldus de Australische psycholoog Carly Dober, die zich in haar werk vooral richt op mentale gezondheid en het emotionele welzijn van jonge vrouwen.

Spreekster en schrijfster Annemarie van Heijningen schrijft in een column voor het Nederlands Dagblad dat ze rond haar dertigste ‘buitenechtelijk verliefd’ was, “inclusief zalig gedagdroom”. Zij heeft daar niet op gehandeld: “Als dat infantiele gezwijmel was uitgekomen, met inbegrip van alles wat erop zou volgen, waren er waarschijnlijk twee gezinnen naar de gallemiezen gegaan.”

Daarin zit een belangrijk verschil: gevoelens hebben en eraan toegeven. Psycholoog Dober waarschuwt hier ook voor. “Je moet [echter] oppassen als deze milde aantrekking zich ontwikkelt tot iets diepers of ongewensts.”

Wake-up call

Dat iemand gevoelens voor een ander ervaart, is nog geen reden om zijn of haar inboedel uit het raam te gooien. Maar het kan wel iets over de vaste relatie zeggen. Besteden jullie geen aandacht meer aan elkaar, is jullie relatie in een sleur beland? Of is er iets heftigs gebeurd en hebben jullie verschillende manieren of behoeftes om daarmee om te gaan? In die zin kan een verliefdheid op een crush een ‘wake-up-call’ zijn: blijkbaar zoekt de ander iets wat hij of zij niet bij jou vindt.

Hierbij is het belangrijk om in je achterhoofd te houden dat een relatie nu eenmaal niet in een rechte lijn omhoogloopt. Zo moet je volgens dr. Wim H. Dekker – die aan de Christelijke Hogeschool Ede promoveerde op de betekenis van het gezin in het sociaal werk – niet schrikken van een relatiedip na het krijgen van een kind, hoe goed je relatie ook is. En het is een algemeen gegeven dat die eerste fladderende verliefdheid sowieso verandert in ‘houden van’.

Wat te doen bij gevoelens voor een ander?

1. Communiceer 

Neem de tijd en rust om er samen over te praten. Dat is niet altijd makkelijk als jíj niet degene bent die gevoelens voor een ander heeft, maar je partner. Hij of zij kan het verzwijgen. Merk je dat diegene zich anders gedraagt, bijvoorbeeld vaker weg is, rusteloos is en ineens meer energie heeft, terwijl er tussen jullie niets is veranderd? Laat het niet voortsudderen, maar ga erover in gesprek. Probeer dit op een respectvolle en niet-verwijtende manier te doen.

2. Probeer tot de kern te komen

Deel jouw gevoelens, en probeer tegelijkertijd te erkennen dat je partner pijn en verwarring ervaart. Als je er klaar voor bent, kun je je partner vragen hoe het komt dat hij of zij verliefd is geworden op een ander. Is er iets aan de hand tussen jullie twee, of is je partner veranderd? Vraag ook wat hij of zij mist in jullie relatie. Dan kom je hopelijk tot de kern van het probleem. Is dit moeilijk, dan kun je dit gesprek samen met een relatietherapeut of psycholoog aangaan. Zo kwamen Gerben en Judith er na Gerbens affaire achter dat ze hele andere verwachtingen hadden van hun seksuele relatie.

3. Stel grenzen

Hier moet je je partner natuurlijk in meekrijgen, maar als jullie nog een toekomst samen zien: stel duidelijke grenzen. Spreek af dat je partner het contact beperkt met zijn of haar crush, zodat hij of zij niet in situaties komt waarin het verleidelijk is om naar de gevoelens te handelen. En een kort praatje maken op het werk is dan iets anders dan een hele avond samen aan de bar zitten.

4. Werk aan de relatie

Gebruik de wake-up-call om je relatie tot een hoger niveau te tillen. Psycholoog Dober zegt daarover: “Praat met je partner over hoe je samen opnieuw tot elkaar kunt komen en spendeer tijd om de vonk weer aan te wakkeren.” Er kan veel stukgegaan zijn tussen jullie – vraag hierbij eventueel hulp van een professional.

5. Heb vertrouwen

Je kunt behoorlijk overrompeld worden door de hele situatie, en aan jezelf gaan twijfelen. Ben ik wel leuk genoeg? Hoe kan mijn partner me dit aandoen? Is er nog een toekomst voor ons? Probeer de rust te bewaren en geen overhaaste beslissingen te nemen – en in dit proces ook goed voor jezelf te zorgen. Als de schade niet meer te herstellen is, is uit elkaar gaan misschien onvermijdelijk. Het is verstandig om hierbij ook een psycholoog of relatietherapeut bij in te schakelen.

In deze tijd zijn we gewend om steeds op zoek te gaan naar iets beters, als iets tegenvalt. Maar dat maakt je niet per definitie gelukkiger. Tim Keller (1950-2023) schrijft in zijn boek Het huwelijk: “Als je denkt aan ‘iets beters’, kijk dan naar de toekomstige versie van degene met wie je al getrouwd bent. (…) God geeft ons inderdaad een verlangen naar de volmaakte man of vrouw, maar zoek dat in degene met wie je getrouwd bent. Waarom deze partner aan de kant zetten voor iemand anders, om vervolgens de verborgen gebreken van diegene te ontdekken?”

Ook Annemarie van Heijningen, die op haar dertigste ‘buitenechtelijk verliefd’ was, is blij dat ze niet heeft toegegeven aan haar gevoelens. “(…) ik moet gek zijn geweest, de crush van toen bleek een mafklapper. Vermoedelijk was ik binnen het jaar kruipend naar mijn lief teruggekeerd, al weet ik niet of hij me dan nog had willen hebben, want hij is wel goed, maar niet gek. Ik ben door het oog van de naald gekropen.”