Helga’s vader is veroordeeld voor een ze­den­mis­drijf

Helga* (42) is het middelste kind van een groot gezin. Het lijkt een heel normaal, gelukkig gezin. Zo ervaarde Helga het jarenlang zelf ook. Tot die ene dag waarop alles veranderde. “Ik had een positief beeld van het gezin waarin ik opgroeide. Het was een vrij groot, druk gezin, er kwamen vriendjes en vriendinnetjes over de vloer en ik had – en heb – een goede band met mijn broers en zussen.”

Politie

Als Helga 17 is, staat er ’s ochtends om een uur of zeven politie aan de deur. ‘Wij zijn op zoek naar je vader’, is de boodschap. Ze denkt eerst nog dat het een grap is van leerlingen van haar vader, maar niets is minder waar. “Mijn vader kwam lijkbleek naar beneden, hij wist direct waar het over ging. ‘Ik moet jullie iets vertellen’, zei hij. ‘Ik weet waar dit over gaat. Ik heb een meisje betast en moet even mee, maar ik ben zo weer terug’. Het hele plaatje van mijn vader stortte in elkaar. Ik had geen idee hoe ik met de situatie om moest gaan, ik heb die agenten zelfs nog een kop koffie aangeboden. En vervolgens ben ik gewoon naar school gegaan, alsof er niets aan de hand was. Tot ik halverwege de dag een vriendin in vertrouwen nam: het gaat helemaal niet goed met mij. Toen ben ik naar huis gegaan.”

Helga’s vader komt niet ‘zo terug’. Er komt steeds meer boven tafel en na de eerste aangifte, volgen er meer. “Het was een horrortijd. Er waren minstens vijf meisjes slachtoffer, er kwamen steeds meer feiten boven tafel en de pers pikte het op. Sommige meisjes waren van mijn leeftijd, en zaten in mijn vriendengroep. Het kwam allemaal super dichtbij. Wie wist dit allemaal, zonder dat wij het wisten, dacht ik.”

De reacties van de omgeving zijn verschillend. “Vaak reageerden mensen met: ‘joh, wat heftig’, of zoiets. Maar er werd ook achter mijn rug om over gesproken. Ik liep mijn krantenwijk en hoorde: ‘kijk, daar loopt ze, dat is er een van…’ Ik zat gelukkig op een andere school dan waarop mijn vader lesgaf, maar daar hoorde ik dan: ‘heb je dat in de krant gelezen?’ Door dat gefluister is de schaamte die ik heel lang heb gevoeld ontstaan. Je voelt je een soort kind van een NSB’er. Hij is degene die heel veel fout heeft gedaan, jij kan er niets aan doen, maar toch voel je op de een of ander manier medeplichtig.

Mijn moeder was helemaal in shock en heel boos op mijn vader. Ze probeerde wel iets voor ons te betekenen, dat wilde ze ook, maar het was heel erg moeilijk. Praktisch lukte het haar al amper om alles voor elkaar te krijgen. Ondanks haar boosheid is ze bij mijn vader gebleven. Dat is aan de ene kant heel mooi, maar voor ons ook heel moeilijk. Nog steeds.”

Vertrouwen

Haar vader wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar. Helga probeert haar leven weer op te pakken. Na ongeveer een jaar mag haar vader in de weekenden naar huis. “Dat was afschuwelijk,” zegt ze daarover. “Ik was bang om hem weer in vertrouwen te nemen. Bang om iets van jezelf te laten zien. Sowieso fysiek, maar ook emotioneel. Hij bleek zo compleet anders te zijn dan ik altijd had gedacht.”

De daden van haar vader hebben diepe sporen bij Helga achtergelaten. “Jarenlang noemde ik mijn achternaam niet. Ik schaamde me er heel erg voor. Vooral in het christelijke wereldje dacht ik dat iedereen mijn vader kende. Tot een therapeut me zei: ‘Je achternaam is de helft van je identiteit. Die verloochen je nu’. Ik had ook een periode dat ik heel bang was voor alle mannen. Juist doordat iemand die zo dichtbij me stond, die ik helemaal vertrouwde, zo totaal anders bleek te zijn. Het was zo onveilig.”

Ik denk dat ik nooit helemaal ben geheeld, er is heel veel kapotgegaan. Het was een heel lang proces met heel veel therapie. Ik ben heel depressief geweest en kon op een gegeven moment ook niet meer werken. Tijd doet veel en er veel over praten ook. Maar na tien jaar praat je er niet meer over, terwijl het altijd actueel is. Bijna iedere dag komt het terug.

Als 17-jarige was ik een diepgelovig, heel actief christelijk meisje. Ik geloof nog steeds, maar mijn beeld van God is veranderd. Ik vind het heel lastig dat God als Vader wordt genoemd. Het vertrouwen van een vader is voor mij best wel lastig. Ik kan dat relativeren; God is volmaakt. Maar die klap van iemand die zo goed te vertrouwen was, en die helemaal niet te vertrouwen bleek, blijft.”

Angst

“Ik ben echt gelukkig nu, het gaat heel goed, maar er blijft altijd angst. Een van mijn dochters zit op voetbal. Ze heeft een superleuke coach en trainer, maar ik ben altijd bang dat het misgaat. Dat heeft iedere moeder waarschijnlijk, maar het is bij mij heftiger. Dat je in je jeugd in een achteraf onveilige situatie bent opgegroeid, geeft een gevoel van eenzaamheid. Inmiddels herken ik het als het opspeelt. Ik heb een heel fijne vriend, bij hem kan ik het benoemen. Sporten helpt ook; uit je hoofd en in je lijf. En ben een stuk sterker geworden. Ik weet nu: ik kan er weer bovenop komen.”

Tijdens haar zoektocht naar zichzelf heeft Helga een tijdje geen contact met haar ouders, maar de relatie herstelt zich. Tot haar vader zo’n vier jaar geleden weer de fout in gaat. “Mijn moeder is ook toen bij hem gebleven, maar ik heb de beslissing genomen om hem niet meer te zien. Dat is beter voor mij. Voor mijn dochters ben ik naar een kinderpsycholoog gegaan om te vragen hoe ik ermee om moest gaan. Hij vertelde dat een geheim het allerergst is voor kinderen. Daarom heb ik het mijn dochters, ze waren toen 7 en 5, eerlijk verteld. In Jip-en-Janneketaal en zonder dat ze zouden denken dat alle mannen verkeerd zijn. Ze waren verdrietig, maar ze zagen ook mijn verdriet. Dat had veel meer impact. De jongste heeft nog lang gevraagd: ‘wanneer gaan we weer naar opa?’, maar op een gegeven moment hield dat op. We zien mijn moeder nog wel, maar ook dan vragen ze niet naar hun opa.”

De verhalen die afgelopen week loskomen naar aanleiding van de BOOS uitzending over The Voice doen veel met Helga. “Ik word heel boos van de verhalen. Dat er zo vaak mannen zijn die zoveel verwoesten en zo egoïstisch zijn dat ze echt alleen maar aan hun eigen genot denken. Dat ze niet zien wat ze kapot maken. Natuurlijk allereerst bij de slachtoffers, maar ook hun eigen gezin. Er zit zoveel pijn achter. Ik voelde dat bij de verhalen over Ali B heel erg. Zijn kinderen moeten gewoon naar school en dit wordt allemaal over hun vader gezegd. Dat houden ze niet vol, dacht ik. Het is onmenselijk om gewoon je leven door te leven. Ook omdat er helemaal geen aandacht voor is. Je hebt slachtofferhulp, dadertherapie, noem het maar op. Niet dat wij zielig zijn, maar er is geen aandacht voor. Dat komt nu allemaal weer naar boven.”

Het is de reden waarom Helga haar verhaal doet, ook al vindt ze het moeilijk. “Ik wil andere kinderen het gevoel geven: je bent niet de enige. Ik wil ook die groep een stem geven. Ook zij zijn slachtoffers.”

* In verband met de privacy is Helga een verzonnen naam
Beeld: Shutterstock, de vrouw op de foto is een model

Lees ook: 'Alles wat over jouw grens gaat, is grensoverschrijdend gedrag'

Heb je te maken (gehad) met seksueel grensoverschrijdend gedrag en wil je er met iemand over praten: https://centrumseksueelgeweld.nl
Gevangenenzorg Nederland biedt ook hulp aan familie van gedetineerden.