Goed uit elkaar gaan: zo voorkom je een vecht­schei­ding

Bijna iedereen kent wel een of meerdere stellen die zijn gescheiden of gaan scheiden. Dat het zo vaak voorkomt, doet echter niets af aan hoe ingrijpend een echtscheiding is. Ook al is het beter om niet samen verder te gaan, je kunt door dit proces veel emotionele pijn, verwarring en stress ervaren. Zeker als het uitloopt op een ‘vechtscheiding’: wanneer de breuk uit de hand loopt en er sprake is van verwijten, ruzies en pesterijen.  

Ongeveer 10 tot 15 procent van alle scheidingen is een vechtscheiding; jaarlijks maken zo’n 6000 minderjarige kinderen een complexe scheiding van hun ouders mee. Ze kunnen hierdoor emotioneel verwaarloosd raken, en gevoelens van angst en eenzaamheid ontwikkelen.  

Een vechtscheiding voorkomen

Een vechtscheiding kent alleen maar verliezers: belangrijk dus om samen je best te doen om de scheiding zo soepel mogelijk te laten verlopen. Hierbij een aantal handvatten.  

1. Communicatie

Open en eerlijke communicatie helpt om misverstanden te voorkomen en om elkaars standpunten beter te begrijpen.  

• Luister actief. Probeer echt te begrijpen wat de ander zegt zonder meteen in de verdediging te schieten. 

• Praat vanuit de ik-vorm. Dit helpt om beschuldigingen te vermijden en focust op hoe jij je voelt. Bijvoorbeeld: ‘Ik heb het gevoel dat je geen rekening met mij houdt’ in plaats van ‘Je denkt ook nooit aan een ander.’  

• Wees duidelijk en direct. Vermijd vage hints en wees direct over wat je wilt en nodig hebt.  

• Blijf kalm. Probeer je emoties onder controle te houden en reageer niet impulsief.  

2. Zoek professionele hulp

Is respectvolle communicatie niet meer mogelijk, en/of kom je er niet uit wat bijvoorbeeld de regelingen betreft? Schakel professionele hulp in. Een mediator of relatietherapeut kan helpen om de communicatie te verbeteren en om tot oplossingen te komen die voor beide partijen acceptabel zijn. Deze hulpverleners kun je overwegen:  

• Mediator. Een mediator is een neutrale derde partij die helpt bij het onderhandelen van een eerlijke regeling.  

• Relatietherapeut. Zelfs als je hebt besloten te scheiden, kan een relatietherapeut helpen om conflicten op te lossen en de communicatie te verbeteren. 

• Juridisch adviseur. Een advocaat kan je informeren over je rechten en plichten, en kan helpen om een eerlijke en rechtvaardige regeling te treffen. 

3. Focus op het belang van de kinderen

Als er kinderen bij de scheiding betrokken zijn, zijn zij vaak de dupe. Doe je best om hun welzijn voorop te stellen.  

• Houd hen buiten de ruzies. Praat niet slecht over je partner waar de kinderen bij zijn en gebruik hen niet als boodschappers.  

• Maak gezamenlijke beslissingen. Probeer beslissingen die de kinderen aangaan samen met hen te nemen.  

• Stel hun behoeften voorop. Denk altijd aan wat het beste is voor de kinderen, zelfs als dat betekent dat je compromissen moet sluiten. 

• Bereid ze voor op wat gaat komen. Kinderen overzien vaak niet de consequenties van een scheiding vaak niet. Praat met ze over wat er voor hen gaat veranderen: waar ze doordeweeks en in het weekend slapen, bijvoorbeeld. 

• Vertel ze niet de details. Alimentatie, brieven van de advocaat, een ander in het spel; dit hoeft een kind allemaal niet te weten.  

4. Stel realistische verwachtingen

Het is belangrijk om realistische verwachtingen te hebben over het scheidingsproces. Een scheiding regel je niet zomaar – het zal tijd en moeite kosten om tot een overeenkomst te komen die voor beide partijen acceptabel is.  

• Wees geduldig. Begrijp dat het proces tijd kost en dat het normaal is om meerdere gesprekken en onderhandelingen nodig te hebben. 

• Stel duidelijke doelen, maar wees flexibel. Weet waarvoor je staat en wat je wilt bereiken, maar wees bereid om compromissen te sluiten. Begrijp dat niet alles naar jouw zin zal gaan; over sommige dingen moet je onderhandelen.  

• Erken je emoties. Het is normaal dat je een rollercoaster aan emoties voelt tijdens een scheiding. Neem het serieus en probeer je emoties te verwerken; dit stelt je beter in staat om rationele beslissingen te nemen.