God, Jesus, Trump!: ‘De meeste Trump-stemmers zijn geen racisten en fascisten’

“Hij was een omstreden kandidaat van de Republikeinse Partij”, begint Tijs. “Toch ligt hij ineens voorop in de peilingen ten opzichte van de democratische kandidaat Biden. Toen wij als team van God, Jesus, Trump! dat zagen aankomen, dachten we: we moeten weer naar Amerika.”

Om te ontdekken waarom Amerikanen opnieuw op Trump stemmen, is Tijs voor drie afleveringen naar drie staten gereisd: West Virginia, Utah en Texas. “In West Virginia ging ik op zoek naar groene christenen. In die staat heb je veel kolenmijnen, waar Biden niet meer in wil investeren, want die zijn slecht voor het klimaat. Maar de inwoners van West Virginia léven van de kolenmijnen, dus bij afschaffing zouden veel mensen arm worden. Zij zeggen: we hebben een sterke economie nodig, en die krijg je voorlopig niet door over te stappen op zonne-energie, windenergie of waterstof. Reden genoeg voor hen om op Trump te stemmen.”

Twee miljoen mormonen

Utah – “een schitterende provincie, we waren er in de winter, toen er sneeuw lag” – heeft ruim drie miljoen inwoners, waarvan twee miljoen mormonen. Zij horen bij De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. “Deze groep kende ik niet zo goed, ik kreeg er een sekteachtige indruk van. Theologisch is dat misschien zo, maar in de omgang viel het me erg mee. Ze zijn open en gastvrij, al mag je hun tempels niet betreden.

Verder dacht ik op het vliegveld van Salt Lake City ontvangen te worden met Nederlandse ‘Welkom thuis’-borden… Maar die waren voor een groep jonge mormonen die in Nederland op missie waren geweest, haha. Hen heb ik later die week nog eens ontmoet.”

Enorme kelder

Zoals de naam van de kerk al zegt, bereiden de mormonen zich voor op de laatste dagen van de aarde, voordat Jezus terugkomt. Tijs is bijvoorbeeld bij iemand geweest met een enorme kelder onder het huis, waar voor tien jaar aan voedsel ligt. “Door zijn droogvriezer kan hij eten jarenlang bewaren. Een andere man die ik ontmoette, heeft een rugtas klaarstaan en een tent in zijn auto liggen, zodat hij binnen vijf minuten kan vluchten. Ook heb ik een gemeenschap bezocht die zelfvoorzienend leeft en eigen huizen bouwt. De kinderen van de bewoners komen er niet op bezoek – volgens hun ouders omdat ze te druk zijn, maar volgens mij hebben de kinderen hun ouders voor gek verklaard.”

Cultuurstrijd

“Voor de derde aflevering was ik in Texas, waar een grote strijd tegen de woke-beweging gaande is”, vervolgt Tijs. “De Trump-aanhangers vinden dat de liberale denkwijze te veel macht heeft gekregen. Ik bezocht bijvoorbeeld een vrouw die zich heeft ingespannen om te voorkomen dat transgendervrouwen mee mogen doen aan vrouwenbasketbal. Er heerst als het ware een cultuurstrijd waarin de republikeinen Trump zien als bondgenoot. Er klinken ook andere geluiden vanuit bijvoorbeeld de liberale christenen, maar de grootste groep is ‘evangelical’ en daarmee Trump-supporter.”

De neus dichtknijpen

Tijs bezoekt deze Amerikanen namens de Nederlandse, christelijke kijker. Hij hoeft daarom ook niet de volledig objectieve journalist te blijven, vindt hij. “Ik probeer geen duidelijke positie in te nemen, maar blijf nieuwsgierig en bevraag alle kanten: zowel de mensen die achter Trump staan, als degenen die hem vreselijk vinden. Wat ik leuk vind om te zien is dat de Trump-aanhangers gewoon vriendelijke, gastvrije mensen zijn, met gezinnen, die hun leven proberen te leven. Ja, er zitten ‘gekkies’ tussen. Maar de meesten zijn geen racisten en fascisten, zoals we in Nederland soms denken. De politieke situatie is buitengewoon gepolariseerd doordat er maar twee partijen zijn. Dat is problematisch; de Amerikanen worden gedwongen tot een keuze die ze misschien helemaal niet willen maken. Daarom knijpen sommigen de neus dicht en stemmen tóch op hem.

Ik hoop dan ook dat kijkers door dit nieuwe seizoen niet meer denken dat alle Trump-stemmers gek zijn; dat hun beeld minder zwart-wit wordt. De EO biedt hiermee een inkijk in het leven van andere christenen. Als ik in Amerika geboren zou zijn, was ik vermoedelijk ook evangelical geworden en had ik op Trump gestemd. Terwijl wij in Nederland denken: hoe kán het dat je als christen op zo’n man stemt?”