Muzikant Elisa Krijgsman: ‘In mijn jeugd had ik best veel angst voor God’

In 1964 verruilden zijn ouders hun moederland Indonesië voor het koude Nederland. “Als enige van de acht kinderen ben ik hier geboren – uitgerekend in de winter!” vertelt Elisa lachend in zijn woonkamer in Ede.

Gelovige mensen

“Mijn ouders waren beslist gelovige mensen”, blikt hij terug. “Beiden zijn opgegroeid in de Indonesische pinksterbeweging. We baden thuis, lazen uit de Bijbel, spraken ook over God. En met name mijn vader zong graag. Hij kende heel veel liederen van Johannes de Heer en uit de pinksterbundel Glorieklokken uit zijn hoofd. Maar in mijn kindertijd waren mijn ouders niet heel kerks; dat kwam later pas.”

Wat heb je vooral van je ouders geleerd als het om het geloof gaat?
“Wat mij héél sterk heeft gestempeld, is dit: een diep ontzag voor God. En het besef dat Hij gezag heeft over je leven; Hij is niet iemand met wie je in discussie gaat. Ontzag voor God, dat hebben mijn ouders – en vooral mijn vader – me van jongs af aan meegegeven.” Glimlachend: “Ik hoor het hem nóg zeggen: ‘Je kunt beter van míj een draai om je oren krijgen dan van de Heer…’ Dat was een gevleugelde uitspraak van hem.”

Je zei ‘vooral mijn vader’. Legde je moeder weer andere accenten?
“Bij haar proefde ik dat er om zo te zeggen ook ‘een warme kant van God’ is, die ik mocht leren ontdekken. Maar ontzag voor God, dat woog voor mij het zwaarst. Als kind dacht ik: oké, Hij doet kennelijk wat Hij wil, of ik dat nu leuk vind of niet – en daar heb ik me maar in te schikken. Zo van: wat je ook overkomt, het is maar beter eerbiedig je knieën te buigen, en je hoofd, en niet met Hem te gaan debatteren.”

Creëerde dat voor jou als kind afstand tot God?“Hij was in mijn beleving inderdaad niet dichtbij. Dat resulteerde er zelfs in dat ik in mijn jongere jaren best veel angst had voor God.”

Kun je die angst wat inkleuren?
“Ik meende dat er bij Hem sprake was van een soort wrange willekeur. Hij kon je – in mijn beleving – bijvoorbeeld zomaar opeens straffen, om te testen of je wel echt geloofde.”

God was in jouw beleving een soort onberekenbare Persoon?
“Precies. Maar ergens had ik dus tegelijk een besef van: al snap ik niet hoe het zit, er moet óók die ‘warmere kant’ van God zijn. De nuancering van mijn moeder, zeg maar. ‘God is liefde’: dat besef was er toch ook wel, ergens. Als een soort onderstroom in mijn kindertijd en in mijn tienerjaren.”

Grondige revisie

Elisa is nog altijd dankbaar dat zijn beeld van God gaandeweg een grondige revisie kreeg. Dat gebeurde pas toen hij al getrouwd was met Reni, zegt hij. “Reni heeft net als ik een pinksterachtergrond. Op een gegeven moment verhuisden we naar Ede. Hier raakten we betrokken bij de kleine christelijke gemeente Eldad, destijds onderdeel van het kerkgenootschap Rafaël Nederland. En daar ontwikkelde zich het juiste zicht op Gods liefde en genade, via preken en contacten met andere gemeenteleden. Trouwens, ook via Reni en mijn schoonouders proefde ik die voor mij ‘andere kanten’ van God. Bijbelteksten die ik al jarenlang kende, landden als het ware opeens. De scherpe kanten die ontzag voor God voor mij van huis uit had, verdwenen. Ik heb nog steeds ontzag voor God, maar dat woord heeft nu een andere, Bijbelse lading gekregen.”

De angst die jij jarenlang – ten onrechte – met ontzag voor God associeerde, verdween mettertijd?
“Ja. ‘God is licht en er is geen spoor van duisternis in Hem’, zegt de Bijbel. Dit betekent niet dat je, als je gelooft, nooit heftige dingen meemaakt. Maar dat is beslist geen willekeur van een straffende God, om jou even een lesje te leren. Terwijl dat was wat ik jarenlang maar al te vaak heb gedacht, ook als er iets tegenzat in mijn leven: ik zal het wel hebben verdiend; God zal me wel iets duidelijk willen maken.”

‘The Chosen’

“Ik ben in dit verband ontzettend blij met The Chosen, die de EO heeft uitgezonden. Deze tv-serie heeft mij nieuw zicht op Jezus gegeven. Wat is liefde; hoe werkt dat in de praktijk? En wat betekent genade? In al die afleveringen komen dat soort vragen op een prachtige manier naar voren, zeker ook de opofferende kant van liefde, en de rijkdom van Gods genade.”

Met zijn hand tegen zijn voorhoofd: “Dat je bij God telkens opnieuw mag beginnen? In mijn oude denken was er nooit een nieuwe kans. Als je gefaald had, was er alleen de afkeur van God. Maar hoe The Chosen bijvoorbeeld het verhaal van Jezus en de Samaritaanse vrouw weergeeft, uit Johannes 4… die scène trof mij recht in mijn hart.”

Begonnen als drummer

We kennen Elisa vooral als begenadigd gitarist. Grappig genoeg begon hij er pas op zijn 11e mee. “Ik ben eigenlijk gestart als drummer; ik drum nog steeds graag. Als 4-jarige begon ik daarmee, en ik droomde ervan een eigen drumstel op m’n kamer te hebben. Maar toen een van mijn zussen een livealbum van gitaarvirtuoos Phil Keaggy mee naar huis nam, en ik als 11-jarige zijn muziek hoorde… Dat was buitenaards. Hij overklaste gitaargrootheden als Eric Clapton en Jimi Hendrix volledig, vond ik – en hij was christen! Toen wilde ik niets liever dan zélf spelen, hoewel ik daar voor die tijd nooit interesse in had. Ik begon op de akoestische gitaar van mijn vader en ben nooit meer gestopt met spelen. Ik heb het mezelf, met eindeloos luisteren en proberen, aangeleerd; ik zat er bijna dag en nacht op te spelen. Pas tien jaar later, op mijn 21e, zat ik voor het eerst tegenover een gitaarleraar. Op het conservatorium. Een bijzondere ervaring.”

Voor hem of voor jou?
Elisa schiet in de lach. “Voor ons allebei! Die leraar zag meteen dat mijn techniek belabberd was, maar het klónk wel goed. Dat laatste woog gelukkig zwaarder. Ik kon geen noten lezen en je moest mij ook niet vragen hoe bepaalde akkoorden heetten. Er was op dat punt dus wel werk aan de winkel. Maar uiteindelijk haalde ik een 9 voor mijn speelexamen op het conservatorium.”

Waarom speelde je bijna dag en nacht op die gitaar?
“Compensatiegedrag, achteraf gezien. Ik had een laag zelfbeeld. Ik kon heel weinig, lag niet goed bij de meisjes… De brugklas was een van de lastigste, moeilijkste periodes in mijn leven. Juist die flutjaren op de middelbare school speelden een grote rol; ik dacht: ik zal ze eens laten zien dat ik tóch iets kan. Een soort hyperfocus, om in ieder geval op één punt uit te blinken. De aanleiding was negatief, zou je kunnen zeggen. Maar er kwam iets positiefs uit. Als gitarist – en later ook als zangleider en producer – kon ik van betekenis zijn in Gods koninkrijk. Het duurde trouwens wel heel lang voordat ik me comfortabel voelde aan de voorkant van het podium.”

Waarom?
“Ook dat hangt samen met patronen die er al in mijn kinderjaren in zijn geslopen. Ik drukte mezelf altijd heel makkelijk aan de kant, had een laag zelfbeeld. Maar in die kleine gemeente, Eldad, moedigde de voorganger me liefdevol aan om meer te durven, bijvoorbeeld om de aanbidding te leiden in de kerk. ‘Gewoon proberen’, zei hij. Dat heeft me enorm geholpen. Reni zong altijd al, en steeds vaker gingen we samen de aanbidding leiden. Mensen zeiden ook wel tegen me: ‘Elisa, je denkt echt te min over jezelf. Je hebt veel meer in je mars.’ Dat heeft me, in een lang en soms confronterend proces, geholpen te groeien in mijn bediening.”

Zijn jullie nog steeds betrokken bij Eldad?
“Nee. In 2020 zijn we daar – via de voordeur, zeg maar – weggegaan. Sindsdien zijn we betrokken bij de Doorbrekers, in Barneveld.”

Gezien, geliefd, gewild

Wat is de kern van wat Elisa zijn drie dochters – inmiddels allemaal het huis uit – wilde meegeven als het om het geloof gaat? “Volgens mij heb ik dat pas nog tegen hen gezegd”, antwoordt hij. “Iets wat ik zelf niet zo heel duidelijk van huis uit heb geleerd, maar wat gaandeweg voor mezelf steeds helderder werd. Namelijk dat God ons in feite maar één opdracht heeft gegeven: elke dag dicht bij Hem blijven, Hem geen enkel moment uit het oog verliezen. En: je bent gezien, geliefd, gewild.”

Wat zou je missen als je het geloof niet had?
Hij veert overeind. “God! De God die Vader is, en liefdevol voor zijn kinderen zorgt. En ik zou Jezus missen, zoals ik Hem – de Zoon van God, mijn Redder – gaandeweg steeds beter heb mogen leren kennen. En ik zou de heilige Geest missen. Mijn Raadsman, die mij God meer en meer als Vader leert kennen, en Jezus als Heer. Mijn diepste verlangen? Dat God niet ‘een onderdeel’ is van mijn leven, maar dat Hij mijn leven ís.”

Waar loopt jouw geloofsreis op uit?
“Het eeuwige leven begint hier en nu, zodra je in Jezus gelooft. Dat staat in het bekendste Bijbelvers, Johannes 3 vers 16. En ‘eeuwig’, zo hoorde ik pas van iemand, kun je ook vertalen met ‘doorlopend’. Dus het is een geloofsreis zonder einde. Zelfs de dood zet er geen punt achter. Een eeuwige reis…” Stralend: “Als je dat wérkelijk tot je door laat dringen, hap je toch naar adem?”