Groente voor een meisje, vlees voor een jongen – hoe ver gaan we met ge­slachts­be­pa­ling?

“Ik denk dat het ermee te maken heeft dat we tegenwoordig pogen een maakbaar leven leiden”, vertelt socioloog Katia Begall in de podcast De Koningswens. “We proberen ons leven vorm te geven hoe wij het voor ons zien.” En dat begint eigenlijk al bij de komst voor een kind. “Kinderen zijn veel meer een keuze geworden. Waar kinderen vroeger nodig waren om bijvoorbeeld een bedrijf over te nemen of om voor de ouders te zorgen, krijg je nu kinderen omdat het je leuk lijkt.”

Geslachtsbepalende methode

Leonie van Noort, ook te horen in de podcast, is ervan overtuigd dat geslachtsteleurstelling te voorkomen is. Zij ontwikkelde een methode waarmee vrouwen door middel van voeding het geslacht van hun kindje zouden kunnen bepalen. Wat het dieet precies inhoudt wil Leonie niet prijsgeven, maar ze geeft wel een tipje van de sluier. “Stel je eet graag spaghetti, doe er wat meer groente bij voor een meisje, en wat meer vlees voor een jongen, even als een voorbeeld.” De methode is veeleisend, want je moet al je eten afwegen. “Dat is gewoon heel pittig”, geeft Leonie toe. De methode kost minimaal 2200 euro en is volgens Leonie erg effectief. 94% van de haar deelnemers krijgen een kindje van het gewenste geslacht. Cijfers die de onderzoeksjournalisten overigens niet kunnen verifiëren.

• Annemarthe verlangde vurig naar een dochter, maar kreeg drie zoons

  Annemarthe verlangde vurig naar een dochter, maar kreeg drie zoons

XX of XY?

Hoe werkt het bepalen van het geslacht nu precies? In de podcast geeft Klaske Lichtenbelt, klinisch geneticus bij het UMC Utrecht duiding. Of je een jongen of een meisje krijgt, ligt namelijk aan je chromosomen. “Als vrouw heb je twee X-chromosomen, als man heb je een X- en een Y-chromosoom. Je geeft allebei de helft van je erfelijk materiaal aan je kind, dus ook van je geslachtschromosomen geef je er één. Een vrouw zal altijd een X-chromosoom geven, die heeft wat dat betreft weinig invloed. Een man geeft een X- of een Y-chromosoom. Krijg je een X van je vader, dan ben je een meisje. Krijg je een Y van je vader dan ben je een jongetje. Zo simpel is het.”

Dit is dus anders dan de theorie van Leonie, zij beweert namelijk dat de eicel de zaadcel kiest, en dat de vrouw dus wel degelijk invloed heeft. Maar het onderzoek waar Leonie haar methode deels op heeft gebaseerd, kent volgens Lichtenbelt veel haken en ogen. “Het onderzoek dat zij aanhaalt is meer dan vijftien jaar oud en gaat wel echt over kleine aantallen.”

Geen wetenschappelijk bewijs

De methode van Leonie is niet wetenschappelijk bewezen en wordt daarom door Lichtenbelt in twijfel getrokken. “Uiteindelijk gaan er heel veel zaadcellen op weg naar die eicel. En dan zou je dus iets aan hun pad daar naartoe moeten veranderen door hoe jij eet, waardoor de ene zaadcel meer voordeel krijgt. Daar zitten voor mij wel heel veel stappen in waar ik wetenschappelijk weinig onderbouwing voor kan bedenken.”

Er is dus nog weinig tot geen onderzoek gedaan naar geslachtsbepaling door middel van voeding en levensstijl. Iets wat volgens Lichtenbelt alles te maken heeft met de noodzaak ervan. “Er vindt vaak onderzoek plaats als een onderwerp kansrijk is. Waar je denkt: hier komt iets uit waar we mensen mee kunnen helpen, waarmee we de zorg kunnen verbeteren. Dus dat het niet onderzocht wordt, is deels gebaseerd op het feit dat er weinig aanwijzingen voor zijn.”

• 'Proberen we als mens voor God te spelen?'

  'Proberen we als mens voor God te spelen?'

‘Niet hoe de natuur dat heeft bedoeld’

Maar wat als we allemaal het geslacht van ons kindje konden bepalen, wat gebeurt er dan met een maatschappij? “Als ouders nu een keuze maken tussen een jongen of een meisje is dat een hele individuele, persoonlijke keuze. Maar als je uitzoomt en kijkt naar het grotere geheel, dan kan het uiteindelijk gebeuren dat er in de maatschappij meer meisjes of juist jongetjes worden geboren zoals we eerder zagen in bijvoorbeeld India en China. Dan ontstaat er een scheve verhouding en kom je in een maatschappelijk onevenwichtige situatie”, zegt socioloog Katia Begall.

“Zo een scheve verdeling is niet hoe de natuur dat heeft bedoeld. Dan moet je een grens gaan trekken: wanneer (en hoe) trek je aan de bel? Wat is acceptabel en wat niet? Moet je alles wat je kunt ook willen? Bij geslacht lijken we nu te zeggen: nee.” Of we ooit nog in een situatie komen waar het ene geslacht voorkeur heeft op het andere? Begall ziet daar voor de nabije toekomst geen aanwijzing voor. “We zien mannen en vrouwen als verschillend, maar gelijkwaardig, dus de koningswens blijft voorlopig bestaan.”