Geraakt door drie sterke vrouwen
31 augustus 2020 · 08:35
Update: 15 november 2024 · 08:48
Drie vrouwen. Het waren drie vrouwen die me deze zomer niet loslieten. Ergo, ik lag ’s nachts wakker van hen. Wie het zijn? Ze heten Mala, Selma en Febe.
Mala woont in Amstelveen. Ze is Joods. Toen de oorlog begon, was ze 15 jaar. Ze leefde in het getto van Warschau, ontsnapte en maakte de meest vreselijke dingen mee. Op miraculeuze wijze overleefde ze de oorlog. Maar haar vader, moeder, broertjes en zusjes werden vermoord. Net als de rest van de familie. Over haar verscheen het boek Liever dier dan mens, geschreven door Pieter van Os en inmiddels bekroond. Van dit boek en van Mala lag ik wakker.
De tweede vrouw is Selma. Ook Joods. Toen de oorlog begon, was ze 17. Selma zat in het verzet, overleefde kamp Ravensbrück en schreef een boek over de verschrikkingen (Mijn naam is Selma). Ook haar familie werd uitgemoord.
De derde vrouw is Febe. Zij wordt genoemd in Romeinen 16:1 en 2. Febe, een diaken, bracht de brief van Paulus naar de gemeente van Rome, waar hij werd voorgelezen. Ze was een soort koerierster. Over Febe verscheen onlangs het boeiende boek Febe.
Ik heb mijn leven lang veel over de oorlog gelezen, maar nog steeds raken met name boeken over de vervolging en de uitroeiing van de Joden me. In Oost-Europa bloeide het antisemitisme, althans bij velen. Want het waren niet alleen de Duitsers. Het waren ook de Polen, de Oekraïners, de Litouwers en de Russen. Vervuld met haat jegens de Joden. En vaak deed de kerk mee. Hoe kon het? Hoe kan het? Ik weet het: geen originele vraag. Maar toch…
Febe bracht een brief naar Rome, waarin Paulus alles uit de kast haalt om te vertellen hoe mooi het is als christenen uit de Joden en christenen uit de heidenen samen één gemeente vormen. Ach, Febe. Die brief die je met je meedroeg. Hadden we die als kerk maar beter gelezen. Dan hadden we nu niet gehuild met Mala en Selma en die talloze, naamloze anderen.