‘Wat je niet verwerkt, geef je door aan je kinderen’
Gary Veerman schrijft roman over het doorbreken van intergenerationeel trauma
Gary Veerman overleefde op veertienjarige leeftijd ternauwernood de beruchte cafébrand in Volendam. In navolging van de Volendamse mentaliteit van ‘niet lullen, maar pellen’, stopte ze haar gevoelens diep weg, tot ze een burn-out kreeg en haar trauma’s onder ogen moest zien. Ze besloot hierover te schrijven. Na haar succesvolle debuutroman 'Oud en Nieuw' verscheen recent haar tweede roman met de titel 'Ik weet wie je bent', waarin ze laat zien wat het gevolg is van intergenerationeel trauma.
TW: Dit artikel bevat het onderwerp zelfdoding
Na de Nieuwjaarsramp van 2001 moest Gary zowel met zichtbare als onzichtbare littekens door het leven. Gary Ze was gewend nergens over te praten en gewoon door te gaan. “Dat ging goed, tot ik vastliep en uiteindelijk, op mijn dieptepunt, zelfs klaar was om afscheid te nemen van het leven en te sterven.” Ze had depressies en PTSS ontwikkeld. Ruim tien jaar lang stond haar leven stil.
“Niemand sprak over de traumatische gebeurtenis die wij hadden meegemaakt in het dorp. Het leven ging door, terwijl ik de beelden niet uit mijn hoofd kreeg van de traumatische brand.” Een intensieve groepstherapie gaf Gary inzicht in zichzelf en in haar problemen. “Ik leerde mijn gevoelens niet langer te onderdrukken en te vluchten als het te confronterend werd. Eindelijk kreeg ik ruimte om alles wat ik had meegemaakt te verwerken.”
In plaats van hulp te vragen, cijferde ik mezelf weg
Oude patronen
“Ik dacht dat ik mijn leven daarna weer aardig op de rit had; ik studeerde psychologie, was getrouwd en verwachtte mijn eerste kindje.” Hoe wankel het evenwicht was, merkte ze toen haar broer tijdens haar zwangerschap zelfmoord pleegde. “Ik was dol op hem en zijn sterven kwam dan ook hard aan.” Hoewel Gary tijdens de therapiesessies had geleerd hoe ze moest omgaan met tegenslagen, verviel ze in oude patronen. “Ik was vooral bezig anderen door deze periode te helpen en opnieuw vergat ik aan mezelf te denken. Ook wilde ik het kindje in mijn buik niet belasten met mijn verdriet.”
Na twee jaar stopte haar lichaam er letterlijk mee en werd het tijd alle trauma's uit het verleden onder ogen te zien. “Ik had hartritmestoornissen, slaapproblemen, mijn stofwisseling stopte ermee en ik had allerlei ontstekingen.” Gary had een burn-out. Tijdens psychotherapie leerde ze welke bepalende rol haar gebrek aan eigenwaarde hierin speelde. “Onbewust was ik gaan geloven dat ik mijn bestaansrecht moest verdienen door er voor anderen te zijn. Tijdens therapie leerde ik dat míjn emoties er ook mogen zijn en dat ik mezelf niet langer hoef weg te cijferen. Ik leerde dat wanneer ik anderen hielp, ik dat moest doen uit liefde voor hen en niet vanwege een gebrek aan zelfliefde.”
Geïnternaliseerd
Gary weet nu dat je onverwerkte trauma’s onbewust kunt doorgeven aan je kinderen. “Wat onze voorouders hebben meegemaakt en hoe zij daarmee omgingen heeft invloed op ons als nageslacht. Dat is meestal zo geïnternaliseerd dat we het zelf niet eens doorhebben, maar dat is wel de basis van hoe we naar de wereld en naar onszelf kijken. Wanneer je je daar niet van bewust bent, blijf je in hetzelfde patroon doorgaan en geef je het door aan je eigen kinderen.”
Gary legt uit dat bewustwording de eerste stap in het proces is. “Inzicht krijgen waar verkeerde patronen vandaan komen om vervolgens stappen te ondernemen, zodat deze patronen doorbroken kunnen worden en je voor jezelf kunt gaan kiezen en kunt leren wie je daadwerkelijk bent. Pas dan kun je beter verbinding maken met de mensen om je heen en word je niet langer geleefd, maar ga je leven. Ik moest leren dat liefde niet betekende dat je jezelf moest opofferen of wegcijferen, maar dat je met je problemen aan de slag mag gaan om er beter uit te komen.”
Verkeerde patronen
Het zijn volgens Gary vaak kleine dingen die zorgen voor verkeerde patronen. “Neem de manier waarop je naar de dingen in het leven kijkt. Onbewust geef je dit door aan je kinderen. Een ouder die erg kritisch is op zijn of haar kinderen, geeft het kind het idee dat het nooit goed genoeg is, waardoor er een verkeerd zelfbeeld wordt ontwikkeld. Het kan ook zijn dat ouders niet in staat zijn liefde te geven, waardoor het kind later ook niet weet hoe het liefde moet geven aan zijn eigen kinderen. Dit kan zich ook uiten in overcompenseren in de vorm van niet kunnen begrenzen, erg verwennen en te veel toelaten.”
Gary legt uit dat je het ook kunt zien aan de manier waarop mensen met conflicten omgaan. “Heb je geleerd dat conflicten zich uiten in hard schreeuwen en de meest nare dingen naar elkaar roepen? Of om alles voor je te houden, nooit iets uit te praten en alles onder het tapijt te vegen? Dan is de kans groot dat je dit meeneemt in je eigen relatie en zo ook weer doorgeeft aan je eigen kinderen. Daarom is het belangrijk dat je inzicht vergaart over over jouw gedrag. En dat je jouw ‘innerlijke kind’, die iedereen altijd met zich meedraagt, leert accepteren en alsnog voldoet aan diens behoeften. Wanneer je jezelf bewust wordt van de bril waardoor je kijkt, kun je ervoor kiezen deze aan te passen of af te zetten.”
Ik heb niet kunnen voorkomen dat mijn broer zelfmoord pleegde, maar probeer met mijn boeken anderen van hetzelfde lot te weerhouden
Schaamte rondom psychische klachten doorbreken
“Het is mijn missie geworden de weg voor anderen lichter te maken, maar ook om te voorkomen dat zij op hetzelfde punt komen waarop mijn broer zelfmoord pleegde”, vertelt Gary. “Hij zou wetenschapper worden, maar was heel gevoelig en had weinig eigenwaarde. Hij schaamde zich om hulp te vragen en was doorlopend bezig zijn emoties en gevoelens te onderdrukken. Als hij hulp had durven vragen was het goed gekomen met hem. Ik hoop daarom met mijn boeken de schaamte rondom psychische klachten te doorbreken en te laten zien dat het niet zwak, maar juist sterk is om hulp te vragen.”
In haar nieuwste roman Ik weet wie je bent staat het thema ‘negatief zelfbeeld’ dan ook centraal. “Ook dit is weer een gelaagd verhaal waarbij de bovenste laag vol romantiek en humor zit, maar de diepere lagen heftige thema’s bevatten als intergenerationeel trauma, het overwinnen van angsten en het doorbreken van patronen”, vertelt Gary. “Het zijn twee liefdesverhalen. Eentje speelt zich af in historisch Parijs en neemt de lezer mee in het verhaal van de beroemde filmactrice Greta. Het andere verhaal volgt de arme Volendamse visserman Peter. Daarnaast is er een eigentijdse verhaallijn die zich afspeelt in een instelling in Noordwijk, waar de angstige Beth wordt opgenomen. Drie totaal verschillende personen die allemaal met elkaar verbonden zijn. Ze hebben alle drie een heel laag zelfbeeld.
Ik gebruik de verschillende tijdlijnen om te laten zien hoeveel kansen we in onze huidige maatschappij hebben ten opzichte van vroeger. We kunnen nu gelukkig goede hulp krijgen als we psychische problemen hebben. Ik wil dat het taboe eraf gaat en het normaal is dat iemand met psychische nood om hulp vraagt. Voor mij is het belangrijk hiervoor bewustzijn te creëren, los te laten wat je aan de grond houdt en aan te zetten om het leven ten volle te leven. Eén van de belangrijkste dingen die ik leerde was dat ik mezelf niet klein moet laten houden door mijn omgeving en dat wens ik iedereen toe.”
Klik hier voor meer informatie over de boeken van Gary Veerman.
Lees ook over:
Gary Veerman (37) overleefde de nieuwjaarsbrand in Volendam
Geschreven door
Rita Maris
