Finalist Roel van Schilt: ‘De kloof tussen beleid en werkvloer probeer ik actief te dichten’

Hoe werkt de waterkoker ook alweer? In welke bak moet het vuilnis, en wie kan helpen met de theedoeken opvouwen? Verpleegkundige Roel geeft de mensen met dementie op de afdeling allerlei taken, zodat ze zich waardevol voelen. “Je bent de hele dag bezig met hen af te leiden van de valkuilen die dementie met zich meebrengt”, vertelt Roel. Voor mij is het allerbelangrijkste dat ze zich gewaardeerd voelen en hun eigenwaarde behouden.”

“Zo ging Mina, die vroeger veel huishoudelijke taken deed, laatst geërgerd bij mij en de waterkoker staan. ‘Je moet gewoon rustig deze knop indrukken’, zei ze. En dan kan ik weer tegen háár zeggen: ‘Ik ben blij dat jij er bent Mina, door jou kunnen we straks weer met z’n allen theedrinken.’ Dan zie ik een lach bij Mina en schuift ze aan tafel.”

• Zorgprofessional van het jaar

  Zorgprofessional van het jaar

Kwaliteit van leven

Veertig uur per week werkt Roel bij zorginstelling Thebe in Breda, op een tijdelijk verblijf-afdeling voor mensen met dementie. “Hier komen mensen die thuis een gevaar vormden voor zichzelf of hun omgeving – ze laten het gas aanstaan of zwerven ’s nachts over straat. Bij ons verblijven ze dan ter diagnosestelling, voor ongeveer twee maanden. Op deze afdeling gaat het om de kwaliteit van leven: we streven liever een mooie dag met iemand na, dan tien extra dagen met verlies van levenslust. Dit doen we samen met familie en andere naasten. Je kan iemand in het laatste stadium van dementie wel sondevoeding gaan geven, maar hoe verhoudt zich dat dan nog tot deze progressieve ziekte?”

Om zijn kennis en kunde rond verpleegtechnische handelingen te behouden, werkt Roel ook nog op een nul-urenbasis bij revalidatiecentrum De MARQ op de geriatrische revalidatieafdeling. Daar verzorgt hij ook revalidanten met de ziekte van Parkinson – Roels specialisatie.

Druppelbril

Daarnaast zit hij in de verpleegkundige adviesraad van Thebe, om van binnenuit het beleid en de kwaliteit te verbeteren. Een van de dingen die hij tezamen met een projectgroep heeft veranderd, is de oogdruppelzorg. “Ik werkte op de geriatrische revalidatieafdeling en moest de thuiszorg inschakelen voor iemand met kanker die ondersteuning bij sondevoeding nodig had. Maar hij kon niet naar huis, omdat de thuiszorg diezelfde dag al twee aanvragen had gekregen voor mensen die zelf geen oogdruppels konden toedienen en de route vol was.”

“Ik had al gehoord van de ‘druppelbril’: een brilmontuur met gaatjes waarmee mensen zelf oogdruppels kunnen toedienen. Daarmee kun je zóveel uren voor onder andere de thuiszorg besparen door de zelfredzaamheid van mensen te bevorderen. We hebben een projectgroep opgezet, waarvoor ik 50.000 euro subsidie aan had gevraagd bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Met alle ketenpartners – de thuiszorg, ziekenhuizen, huisartsen – hebben we bedacht dat mensen al bij de apotheek en het ziekenhuis kennismaken met de druppelbril. De thuiszorg blijft dan uit beeld – zodat zij meer beschikbaar zijn voor mensen met bijvoorbeeld kanker of flinke wonden. Dat succes heeft zich door het land uitgespreid als een olievlek.”

Podium pakken

Het leverde hem persoonlijk ook nog een mooie kans op: een half jaar geleden is Roel gevraagd voor een adviescommissie voor de minister van VWS. “Die commissie geeft advies over het wel of niet toekennen van subsidies boven de 125.000 euro. Toen ik ooit mijn loopbaan begon als helpende niveau 2, had ik dat nooit kunnen bedenken. Het was een droom die uitkwam. Een keer in de maand ben ik op het ministerie.”

In die adviescommissie is Roel de enige zorgprofessional ‘aan het bed’. “De werkvloer moet verbonden worden met het beleid, en niet andersom. Die kloof probeer ik actief te dichten. Zo kwam er een subsidieaanvraag voor spraak gestuurd rapporteren: zorgmedewerkers hoeven dan niet meer te typen, maar kunnen hun rapportage inspreken. Dat is bewezen effectief. Mensen met dementie bleven echter onbenoemd in de subsidieaanvraag, terwijl dat de grootste clientèle is in de thuiszorg. Als een verzorgende op z’n tablet naast Thea van 88 hardop gaat rapporteren, kan Thea zeggen: ‘Tegen wie hedde gij het eiglijk allemaal?’ Dan moet je je rapportage onderbreken en kost het alsnog meer tijd. Dat soort praktische informatie neem ik mee naar het ministerie. We zijn advocaat van de mensen waarvoor we zorgdragen, en daarvoor moeten we een podium pakken.”

• Finalist Esther Koffeman: ‘Mijn cliënten voelen bijna als familie’

  Finalist Esther Koffeman: ‘Mijn cliënten voelen bijna als familie’

• Finalist Nienke van der Kaap: ‘Ik dacht dat ouderenzorg saai was, maar het tegendeel is gebleken’

  Finalist Nienke van der Kaap: ‘Ik dacht dat ouderenzorg saai was, maar het tegendeel is gebleken’

Energie

Voor Roel is zijn werk zijn allergrootste passie. “Ik krijg er energie van, daardoor kan ik ook zoveel doen. ‘s Middags ga ik met meer energie de deur uit dan dat ik om half zeven hier binnenwandel. De dankbaarheid is misschien minder voelbaar bij mensen met dementie, omdat ze het soms niet direct kunnen uitspreken. Maar ze komen bijvoorbeeld naast me zitten als ik op de bank in de huiskamer rapporteer, ook dat zie ik als een blijk van waardering. Mensen voelen zich veilig en geborgen, daar hecht ik heel veel waarde aan.”

Ondersteunend

“Een vrouw met geheugenklachten leefde op onze afdeling helemaal op, want thuis was ze erg eenzaam. Tijdens haar opname moest ze voor vervolgonderzoek naar het ziekenhuis. Als ze dementie zou hebben, kwam ze in aanmerking voor een verblijfsindicatie op de afdeling. Toen ze ’s middags terugkwam uit het ziekenhuis, zei ze: ‘Roel, ik heb slecht nieuws.’ Ik dacht: Oh nee, ze heeft dementie! Maar ze zei: ‘Ik heb geen dementie, dus ik moet weer naar huis.’ Ze begon heel hard te huilen, ze wilde echt niet weg. Ik kon het niet over m’n hart verkrijgen om haar zo naar huis te sturen. Samen met haar heb ik het verpleeghuis gebeld waar ze tegenover woonde en heb de situatie uitgelegd. Uiteindelijk mocht ze daar zonder zorgindicatie twee keer per dag komen eten in het restaurant, en tussendoor deed ze mee aan activiteiten.”

Het laat zien hoe groot Roels hart is voor de bewoners. “In de huiskamers leeft een groep samen, en ik ben ondersteunend aan hen. Dat vind ik erg mooi. Wat zij nodig hebben, dat doe ik. Soms is de beste zorg géén zorg. Als behandelen overgaat op begeleiden, dan ben ik op mijn best.”