Esther van Lunteren over haar debuutroman 'Door de wol geverfd'
31 januari 2022 · 15:57
Update: 21 november 2024 · 08:56
Merel en Flora, twee vrouwen uit verschillende eeuwen. Waar de een haar weg zoekt in een leven van ambitie, probeert de ander in een wereld van armoede haar hoofd boven water te houden. Hun levens komen samen in het boek 'Door de wol geverfd', geschreven door journalist en schrijfster Esther van Lunteren. Een intrigerend verhaal dat je aan het denken zet over je eigen keuzes.
Het is je eerste boek. Hoe kwam je op het idee om over dit onderwerp te schrijven?
“Als journalist ben je getraind om pas iets te schrijven als je een aanleiding hebt. Ik kan wel leuk gaan schrijven, maar waarover? Het moest grond hebben in iets dat echt gebeurd is. Daar zat ik mee. Totdat ik een opdracht kreeg om een artikel te schrijven over de geschiedenis van armoede in Nederland. Voor research kocht ik het boek Koninkrijk vol sloppen van Auke van der Woud, waarin te lezen is hoe Nederlandse steden er in de 19e eeuw bij lagen. Ik verdronk bijna in dat boek. De verhalen die we kennen over het leven in de derdewereldlanden gebeurden ook hier, niet eens zo heel lang geleden.
Daarnaast kunnen we tegenwoordig slecht tegen tegenslag. Door het boek van Van der Woud hoorde ik mezelf en anderen steeds vaker klagen. Terwijl we ons niet beseffen hoe goed we het eigenlijk hebben. Toen die twee dingen bij elkaar kwamen ontstond de gedachte om een verhaal te maken waarin die twee werelden naast elkaar worden gezet.”
Waarom zette die specifieke aanleiding je aan tot schrijven?
“Aan een redacteur van uitgeverij Jongbloed vertelde ik over het boek van Van der Woude en mijn wens om te gaan schrijven. Ze zei: ‘Wist je dat Leiden een hele grote textielindustrie had waar de armoede waar je het over hebt ook aan de orde van de dag was?’ Voor mij was toen één en één is twee.
Zonder met een vingertje te wijzen hoop ik dat lezers hun verantwoordelijkheid voelen
Die hele industrie is vanuit de straten van Leiden verplaatst naar de straten van Bangladesh. Ik ken veel mensen om mij heen die daar graag iets aan willen doen, maar de stap om daadwerkelijk duurzamer te kopen te groot vinden. Zonder met een vingertje te wijzen hoop ik dat lezers na gaan denken over hun verantwoordelijkheid voelen wanneer ze het boek lezen. Wat zegt dit verhaal van vroeger over waar ik nu lekker mijn kleding shop?”
Wat ben je daarna gaan doen om je in het onderwerp te gaan verdiepen?
“Ik heb eindeloos door de straten van Leiden gelopen en heb alle boeken en informatie die beschikbaar zijn gelezen. Daarnaast heb ik verschillende musea bezocht, zoals Museum Het Leidsch Wevershuis. Dat is een geconsolideerd wevershuis. Oftewel, wanneer je het huis binnenkomt treft je het in dezelfde staat aan als in die tijd.”
Hoe voelde het om op die plek te zijn?
“De geur die ik rook toen ik daar binnenstapte trof me het meest. Mijn hoofdpersonen leefden gewoon met z’n allen in een kamertje dat kleiner is dan mijn eigen woonkamer. Ik voelde me even heel erg dicht bij mijn personages. Zij komen tijdens zo’n schrijfproces echt tot leven en gaan bij je horen. Ik heb ook heel lang niet de laatste alinea’s kunnen schrijven. Dan dacht ik: als ik dit nu opschrijf is het klaar met hen, dan gaan ze weg. Dat vond ik heel moeilijk.”
Waar haalde je inspiratie vandaan tijdens het schrijven?
“Het is bizar hoe dat tijdens het schrijven gebeurt. Je begint te typen en veel thema’s vinden onbedoeld opeens een plek in zo’n boek. Schrijven is een creatief proces waarbij je continu de emoties van je personages aan het ervaren bent en voelt wat zij meemaken. Je moet echt open staan daarvoor. Daarin heb ik ervaren dat gedachtes mij werden aangereikt en ik geïnspireerd werd, noem het de Geest. Op het moment dat jij een relatie hebt met God krijgt Zijn Geest ruimte. Natuurlijk zijn het mijn vingers die het tikken, maar het zit hem in het feit dat mijn geest die dingen bedenkt zonder dat ik daar van tevoren over na heb gedacht.”
Thema’s als misbruik en overspel komen voorbij. Hoe is het om daarover te schrijven?
“Ik merk dat het thema misbruik heel veel met mij doet. Hoewel ik er zelf gelukkig geen ervaring mee heb, kan ik me er zo kwaad over maken. De kwetsbaarheid die je als mens en als vrouw hebt herken ik namelijk wel. Daar misbruik van maken vind ik een van de grootste vormen van onrecht die mensen kan treffen. Het thema vreemdgaan herken ik gelukkig niet uit mijn eigen leven. Dat zullen mensen zich vast afvragen.
Je hebt altijd een keuze en kies dan voor het leven
Wel heb ik nagedacht over de vraag: in hoeverre ben ik die personages over wie ik schrijf? Dat is niet zo, al herken ik veel van mezelf in Merel. Ik kan wel eens te ambitieus zijn waardoor de verbinding met mensen om mij heen op een te laag pitje komt te staan. De drive om het goede en recht te doen van Flora is ook herkenbaar. Hoewel ik jaloers ben op het feit dat zij het daadwerkelijk doet. Het is een waarde die ik nastreef: recht doen.”
Welke boodschap wil je de lezers meegeven?
“Voor mij is Deuteronomium 30 vers 19 een belangrijk Bijbelvers. Daar staat: kies voor het leven. Ik hoop heel erg dat lezers die boodschap uit het boek halen. In welke omstandigheden je ook zit. Hoe erg het verhaal van Flora bijvoorbeeld is, uiteindelijk had ze toch de keus hoe ze overal mee omging. Je hebt altijd een keuze en kies dan voor het leven. Dat is niet een formule waardoor alles mooier wordt of de situatie zal veranderen. Wel verandert het je perspectief en dat brengt hoop met zich mee.”
Fotocredits: Elisabeth Ismail