‘Op Vaderdag ben ik dankbaar voor wie mijn vader was en is – ondanks zijn beperking’

In de Bijbel wordt God onze vader genoemd. De relatie met onze aardse vader kan invloed hebben op ons godsbeeld. Is jouw vader een autoritaire man? Dan kan het lastig zijn om God als liefhebbende vader te zien. Heeft jouw vader jullie gezin verlaten? Dan kun je misschien moeilijk geloven dat God betrokken wil zijn bij jouw leven. Ik realiseerde me dat dit bij mij ook zo werkt. God is in mijn leven aanwezig, maar als ik eerlijk ben, heb ik de indruk dat het initiatief tot contact altijd van mij moet komen. Pas recent koppelde ik dit aan mijn aardse vader.

Een ongeluk veranderde zijn leven

Mijn vader heeft niet-aangeboren hersenletsel (NAH) door een heftig ongeluk dat zijn leven voorgoed veranderde. Hij zat achterop de brommer bij zijn oudste broer, als veertienjarige jongen. Ze droegen geen helm, want dat was in die tijd niet verplicht. Een andere brommerrijder zag hen over het hoofd en reed hen aan. Mijn vader viel hard met zijn hoofd op de grond en raakte in coma. In het ziekenhuis kregen mijn opa en oma te horen dat hun zoon, áls hij al wakker zou worden, doof, blind of verlamd zou zijn.  

Wonder boven wonder ontwaakte hij na bijna drie weken uit zijn coma. Als een ander mens. Hij had een schedelbasisfractuur, zijn gezicht was halfzijdig verlamd geraakt en door het hersenletsel kreeg hij epileptische aanvallen. Hij moest alles opnieuw leren en de kwaliteit van revalidatie was in die tijd lang niet zo goed als nu. Hij veranderde ook op sociaal en emotioneel gebied: iets waar nauwelijks aandacht aan werd besteed. Lotgenotencontact bestond niet.

Vriendelijke man van weinig woorden

Het ongeluk gooide zijn toekomstplannen overhoop. Hij droomde ervan om bij de Koninklijke Marine te gaan werken, maar dat kon hij vergeten. Mijn vader deed een jaar langer over de lagere technische school (LTS) en werkte daarna bijna vijfendertig jaar bij Bang & Olufsen. Tot zijn verrassing trouwde hij en kreeg hij twee kinderen, samen met mijn moeder. Hij dacht dat dit door zijn beperkingen niet voor hem was weggelegd. Dat hij opa zou worden, kon hij zich al helemaal niet voorstellen.

Mensen die mijn vader nu kennen, typeren hem als een vriendelijke man van weinig woorden. Als kind wist ik niet beter dan dat mijn vader rustig was. Ik kende hem niet van vóór het ongeluk. Pas toen ik bij vriendinnetjes over de vloer kwam, merkte ik het grote verschil. Hun vaders bemoeiden zich met de opvoeding, vroegen hoe het op school was of werden boos als een vriendinnetje brutaal deed. Mijn vader was de stille aanwezige en zorgde voor een stabiel inkomen. Na een werkdag las hij de krant en aan tafel luisterde hij naar onze gesprekken. ’s Avonds keken we samen naar het NOS Journaal en dan mompelde hij af toe wat hij ervan vond. Hij verslond boeken, net als ik. Genoot van lekker eten, ‘dauwtrappen’ op Hemelvaartsdag en samen roeien op de Wijde Blik in Kortenhoef.

Dankbaar voor mijn vader

Onze relatie was goed, maar oppervlakkig. We voerden geen persoonlijke gesprekken met elkaar, ook niet toen ik groter werd. Dat deed ik met mijn moeder. Ik had geen discussies met hem over mijn toekomst, hij gaf geen wijze raad of bevestiging van wie ik als dochter en als jonge vrouw was. Mijn moeder heeft al die jaren, naast partner en moeder zijn, ook trouw een mantelzorgrol vervuld. Maar ze kon mijn vader niet vervangen.

Mijn vader was er wel altijd, maar ik besefte steeds meer dat hij mij op sociaal-emotioneel gebied niet kon geven wat ik nodig had. Dat maakte me verdrietig en ik realiseerde me dat het voor mij een rouwproces was: ik moest aanvaarden dat mijn vader mij nooit zal kunnen geven wat ik van hem verwacht.

Het kostte me tijd en tranen, maar het is me gelukt om mijn vader onvoorwaardelijk te accepteren zoals hij is. Daarmee ga ik niet voorbij aan wat ik heb gemist. Ik draag de gevolgen levenslang met mij mee en het verdriet mag er zijn.

Op Vaderdag ben ik dankbaar voor wie mijn vader was en is. Ondanks zijn beperkingen, houd ik van hem. En hij van mij. Dat is iets waar ik gelukkig nooit aan heb getwijfeld. En ik denk aan alle vaders die nooit konden of kunnen voldoen aan het ideaalplaatje. Geen enkele vader kan in al onze behoeften voorzien, zoals ook moeders dat niet kunnen. Zoals ik dat bij mijn kinderen ook niet kan. Dat troost mij.