Esther heeft met te­rug­wer­ken­de kracht keuzestress: ‘Heb ik kansen laten lopen?’

In de interactieve Netflix-serie You vs. Wild beslis je als kijker wat survival goeroe Bear Grylls moet doen om in de natuur te overleven. Wat laat je hem eten? Hoe bereikt hij de andere kant van de kloof? Jij kiest! Een machtig gevoel geeft dat.

Nu ik richting de veertig ga, betrap ik mezelf regelmatig op de gedachte: Hoe zou mijn leven zijn verlopen als ik andere keuzes had gemaakt? Meteen doe ik die gedachte af als onzinnig, want wat schiet ik ermee op? Ik vind het typisch iets voor een verwende westerling om daarover na te kunnen denken.

Met terugwerkende kracht keuzestress

Laatst haalde ik met een vriendin herinneringen op aan onze middelbareschooltijd. We vroegen ons af hoe we in vredesnaam onze havo-diploma’s hadden gehaald, afgeleid als we waren. We dachten niet aan onze toekomst, maar aan die leuke jongen uit 6 vwo. Al zagen we daar ook toekomst in.

Ik hoorde mezelf zeggen: ‘Als ik harder mijn best had gedaan, had ik vwo kunnen doen. Dan was ik naar de universiteit gegaan en zag mijn leven er nu heel anders uit, toch?’ Mijn vriendin keek me vertwijfeld aan. ‘Waarom ben ik na de havo eigenlijk geen vwo gaan doen?’ Ik wist het niet meer.

Toen ik in Utrecht Journalistiek ging studeren, sloot ik me niet bij een studentenvereniging aan. Ik was nét 17 toen ik naar het hbo ging en thuis bleef wonen. Als dorpsmeisje had ik weinig van de wereld gezien. In een grote stad studeren was al uitdagend genoeg.

Nu denk ik: een studentenvereniging had bijgedragen aan mijn ontwikkeling, netwerk en bestuurservaring. Dom! Wat heb ik allemaal gemist?!

Wat is dat toch, dat ik pak ‘m beet op de helft van mijn leven (ik nader de veertig) levensbepalende keuzes uit het verleden tegen het licht houd? Met terugwerkende kracht krijg ik keuzestress. Heb ik de juiste keuzes gemaakt? Is mijn leven nu zoals ik het wil? Hoe gaan de komende veertig jaar eruit zien? Op zulke momenten voel ik me een typische millennial. 

Lekker burgerlijk

Het gevoel dat je alles ook anders had kunnen doen, zorgt voor gekke gedachtenkronkels. In het nummer The Long Way Around van de Amerikaanse countryband The Chicks (voorheen Dixie Chicks) zingt Natalie Maines:

My friends from high school
Married their high school boyfriends
Moved into houses
In the same ZIP codes where their parents live
But I, I could never follow
No I, I could never follow

Ik woon in hetzelfde dorp als waar ik ben geboren, met dezelfde postcodecijfers als mijn ouders. Ik trouwde met mijn eerste grote liefde en we hebben samen twee kinderen. We wonen in een hoekhuis met een Volkswagen voor de deur, én een kat. Hoe burgerlijk wil je het hebben?

Ik koester wie ik was en ben geworden

De Vertwijfeling fluistert in mijn oor dat het avontuur lonkt. Dat ik kansen heb laten lopen. Dat het gras bij de buren groener is. Dat ik meer relaties had moeten hebben. Ik laat Vertwijfeling even haar gang gaan, maar roep haar toch al snel tot de orde:

‘Het is goed. Met de kennis van toen en de mogelijkheden van nu, ben ik dankbaar voor het leven dat ik heb. Door mijn beslissingen van weleer in twijfel te trekken, doe ik mijn vroegere zelf onrecht aan. Dat dorp waar ik opgroeide, was zó fijn, dat ik het met mijn gezin wilde delen. In de mediawereld ben zonder twijfel op mijn plek. En mijn eerste grote liefde? Daar ben ik inmiddels 12,5 jaar gelukkig mee getrouwd. Ik wil hem én onze kinderen voor geen goud missen! Klef, hè? Burgerlijk misschien? Dat is dan maar zo!’ Ik ben ongemerkt steeds harder gaan praten.

Om in voetbaltermen te spreken: de eerste helft van mijn leven is bijna uitgespeeld. Ik kan blijven balen van gemiste kansen en opgelopen blessures, maar in de rust neem ik tijd voor reflectie. De tweede helft staat op het punt te beginnen. Ik koester wie ik was en wie ik ben geworden. Leer van gemaakte fouten. Ik kijk met vertrouwen naar de toekomst. Ik ren het veld op en ineens hoor ik iemand langs de zijlijn roepen. ‘Kom op Esther! Goed zo! Loop naar voren...!’
Het is onze Trainer. Hij heeft mijn ontwikkeling vanaf het begin gezien. Ik heb Hem bij mijn beslissingen proberen te betrekken, zo goed en zo kwaad als dat ging. In mijn eigenwijsheid sloeg ik Zijn adviezen soms in de wind. Hij liet me begaan.

Je bent niet de enige

De kans is groot dat jij ook met mixed feelings op die eerste helft van je leven terugkijkt. Dat je moet leven met positieve en negatieve gevolgen van beslissingen die jij, of de mensen om je heen, hebben genomen. Weet dat je niet de enige bent. Neem af en toe tijd voor rust en bezinning, om je op de tweede helft voor te bereiden. Je bent in goede handen.

Wil je toch weten hoe het is om het anders te doen? In de serie van Bear Grylls kan dat: je bekijkt dezelfde aflevering nog een keer. Laat ik Bear Grills de volgende keer toch die vieze, dikke rups levend opeten…