EO-documentaire 'Gokkers' volgt gok­ver­slaaf­den in herstel

Hoe is het om vastgelopen te zijn in een gokverslaving? Hoe werkt een gokkersbrein? En hoe is het voor de omgeving? In zijn documentaire Gokkers beantwoordt Wieke deze vragen door een aantal jonge mannen te volgen tijdens hun dertien weken durende behandeling bij SolutionS Verslavingszorg. Ze geven een inkijkje in hun therapiesessies, in confrontaties met familieleden en in de hoop die ze ervaren tijdens de behandeling. “In de therapieruimte gebeurt iets bijzonders”, vertelt Wieke. “De mannen zitten in een bubbel waarin iedereen eerlijk naar elkaar is, waar ze elkaar hard aanpakken, maar waarin ze ook weer oprecht durven te verbinden na een lange periode van liegen tegen hun omgeving.”

Hoe was het om de documentaire te maken?

“Bijzonder en ingewikkeld. Toen ik eraan begon, wist ik dat er veel schaamte heerst rondom dit onderwerp. In de therapiegroep was het dan ook moeilijk mensen bereid te vinden die hun verhaal wilden delen. Daarom was de hulp van Bas Brons zo belangrijk. Hij is ervaringsdeskundige en al lange tijd behandelaar bij SolutionS Verslavingszorg. Doordat Bas mij vertrouwde, gaf dat een doorstart in mijn contact met de jongens. Ik mocht van dichtbij zien hoe zij aan het begin van het traject hun verslaving bagatelliseerden, maar aan het einde ervan zich ervoor openstelden. Ook kwam er tijdens de bezoekdagen zo veel liefde los tussen hen en hun dierbaren. Dat vond ik mooi om te zien.”

Wie van de deelnemers zal je lang bijblijven?

“Ik ken Max goed, doordat we urenlang aan de telefoon hebben gehangen. Ik zag echt zijn worstelingen, zijn innerlijke wereld. Hij kent bijvoorbeeld veel schaamte. Hij zit daarom anoniem in de film, maar hij reflecteert daarin eerlijk op zijn overwegingen om zich te laten filmen. In de documentaire hoor je dan ook veel telefoongesprekken. Dat had ik niet van tevoren bedacht, maar was iets wat ontstond. Ik kon door die gesprekken dicht bij de verhalen komen.”

Geen geheimen

Bas Brons komt ook voor in de documentaire. Vanuit zijn expertise haakt hij in op de schaamte die Wieke noemt. “Gokverslaafden schamen zich en maken hun probleem daardoor kleiner dan het is. Wij als behandelaars hameren erop: vertel álles. Maak van elfduizend euro schuld geen tienduizend, zodat je niet meer met spanning en geheimen hoeft rond te lopen. Ik denk ook dat de documentaire toont dat het helpt alles te vertellen. En dat er hulp is, ook voor de mensen om een verslaafde heen.”

Wat maakt een gokverslaving verraderlijk?

“Het is een verborgen verslaving”, legt Bas uit. “Het is moeilijker te herkennen dan een drugs- of alcoholverslaving: het ziet er normaal uit als iemand veel op zijn telefoon zit (om online te gokken, red.). Ook heerst er een taboe op; velen denken dat je gewoon kunt stoppen met gokken, omdat je het zonde van je geld vindt. Maar de werking is vergelijkbaar met die van drugs of alcohol. De gevolgen kunnen gigantisch zijn. Denk aan criminaliteit en soms zelfs suïcidaliteit door stress, schulden en schaamte.”

Wat moeten kijkers onthouden na het zien van deze documentaire?

Bas: “Een verslaving kan eigenlijk iedereen overkomen: jong, oud, laag- of hoogopgeleid – ik hoop dan ook dat het taboe en stigma vermindert. Probeer de mens achter de verslaving te zien: wat je door de verslaving doet, is niet wie je bent. En als mensen zich in de film herkennen, hoop ik dat ze de weg vinden naar verslavingszorg.”

Wieke vult aan: “Mijn documentaire geeft goed de pijn en het verdriet weer van verslaafden. Zij zijn namelijk ook maar gewoon mensen die vastgelopen zijn in het leven. Ik hoop dat kijkers zien dat het probleem groot en complex is, maar dat er goede zorg bestaat. Hopelijk maakt deze documentaire de drempel om hulp te zoeken een klein beetje lager.”