Eetstoornis: ‘Ilse, je bént toch ook dik?’

“De eetstoornis begon rond mijn 14e. Op de middelbare school werd ik gepest. Er ontstond een roddel dat ik iemand leuk vond, maar dat ik die persoon toch niet kon krijgen, omdat ik veel te lelijk was. Een jongen uit mijn klas begon mij te pesten en de rest pikte het op. Klasgenoten zeiden dat ik óf dik óf te dun was. In feite ben ik nooit heel dik of dun geweest. Het was een makkelijke manier om mij te raken  - en dat werkte. Ik begon aan mezelf te twijfelen.”

“Voor het vak Nederlands deed ik een vergelijkend onderzoek naar de verschillen tussen anorexia en boulimia. Daarna heb ik voor maatschappijleer een discussie opgezet. We bespraken de stellingen: ‘Mag je mensen met een eetstoornis dwingen te eten? En mag je mensen met obesitas verplicht op een dieet zetten?’ Deze onderwerpen spraken me aan, maar ik erkende nog niet dat ik zelf een eetprobleem had.”

‘Het gevoel van een rammelde maag vond ik lekker’

“Ik zat regelmatig op pro-anorexiasites en stimuleerde mezelf om zo min mogelijk te eten. Er zaten dagen tussen dat ik alleen maar een appel at. Het was lastig om weinig te eten, want ik woonde nog thuis bij mijn ouders. Ik begon langzaam bepaalde voedselsoorten uit te sluiten. Geen jus over mijn aardappelen, geen spek op mijn brood. Als ik boterhamworst op brood nam, deed ik er geen boter onder. Ik wendde twee maanden lang voor dat ik een vegetarisch dieet volgde, zodat ik geen gehaktbal meer hoefde te eten. Na het eten at ik geen toetje. Ik dronk nooit frisdrank. Een banaan at ik maximaal één keer per dag, want bananen bevatten veel suikers. Het gevoel van een rammelde maag vond ik lekker. Het voelde dan aan alsof ik per direct slanker werd. Ik hield alleen wel van eten en thuis snoepten we vaak bij de televisie.”

‘Ik koos het kleinste stukje matze bij het avondmaal’

“Wanneer ik een snack niet kon weerstaan, had ik zo’n afkeer van mezelf dat ik soms moest overgeven. Hierna voelde ik mij opgelucht. Via de pro-anorexiasite hoorde ik dat er allerlei alternatieve manieren zijn om af te vallen, zoals chroompillen slikken, peper door je eten gooien, jezelf aanleren dat je patat niet lekker vindt en producten ontleden in je hoofd. Ik dacht dan: ‘In cake zitten eieren, bloem en suiker. Heb ik daar nou echt zin in?’ Op momenten dat het slecht ging, vond ik het spannend om het stukje matze bij het avondmaal in de kerk te eten. Ik koos dan het kleinste stukje uit dat ik kon vinden. Ik probeerde ook laxeermiddelen uit, maar die hielpen niet. Ze zorgden er alleen voor dat ik meer vocht verloor, waardoor ik op de weegschaal lichter leek. Dit heb ik maar erg kort gedaan. In die periode sportte ik veel. Zo nu en dan plaatste ik een berichtje op een pro-anorexiasite en kreeg reacties dat ik goed bezig was. Als je je genoeg in de eetstoornis verdiept, ga je vanzelf de eetstoornis zien als een persoon: ‘Als jij wat doet voor Ana, doet Ana iets voor jou.’“

‘Ik paste niet tussen mijn klasgenoten’

“Het viel mijn ouders niet op, want ik was niet extreem dun. Zelf kom ik niet uit een praatgezin en ik had ook geen goed contact met mijn ouders. Ze vroegen nooit hoe het met mij ging. Eén keer vertelde ik aan tafel dat ik me soms erg dik voelde. Mijn vader dacht grappig te zijn en zei: ‘Ilse, je bént toch ook dik?’ Ik barstte in huilen uit en gooide mijn bord van tafel. Ik zag in dat ik het hier niet met ze over kon hebben. Na de pestperiode op de middelbare school ging ik de opleiding Sociaal-pedagogische hulpverlening doen. Ik paste niet tussen mijn klasgenoten, want ik was veel jonger. Opnieuw werd ik gepest en dat zorgde ervoor dat ik depressief werd. Ik besloot na dat jaar te stoppen met de opleiding.”

‘Zelfs een eetstoornis hebben kon ik niet goed’

“Het duurde echt lang voordat ik hulp zocht. Na dat jaar besloot ik bij een psycholoog onder behandeling te gaan voor depressie. Daar kwam naar voren dat ik een eetprobleem had. Ik werd gediagnosticeerd met de eetstoornis NAO. Voor iemand met anorexia woog ik niet licht genoeg, en ik gaf niet te vaak over voor boulimia. Ik ervoer het als kwetsend dat ik niet serieus werd genomen. Ik was al zo onzeker, had een laag zelfbeeld. Zelfs een eetstoornis hebben kon ik niet goed.”

“Cognitieve gedragstherapie heeft mij geholpen mijn gedachtepatroon te veranderen. Ik dacht altijd: ‘Bami is glimmend, dus daar zit veel vet in.’ Hiertegenover plaatste de psycholoog een cakeje. Hij zei: ‘Dat glimt toch ook niet en is wel vet.’ In periodes dat het minder goed met me ging, kwamen mijn eetproblemen wel terug. Na het eten ging ik soms binnen een kwartier naar de wc om alles weer uit te braken.”

‘Sommige dingen gaan niet volledig weg’

“Vorig jaar kreeg ik een burn-out. Alles kwam toen naar boven. Mijn psycholoog vroeg niet alleen naar mijn burn-out, maar ook naar al het andere.  Ik heb toen traumatherapie gehad voor de middelbare schoolperiode, het hbo en de opmerking van mijn vader. Al die dingen ben ik gaan verwerken om te werken aan mijn zelfbeeld. Kortgeleden ben ik gediagnosticeerd met pervasieve depressie. Dit betekent dat ik meerdere depressieve periodes in mijn leven heb, waaronder de eetstoornis.”

Toekomst
“Het gaat nu heel goed. Ik kwam erachter dat ik onbewust te weinig at. Daarom heb ik een voedingsconsulent in de handen genomen. Zij kijkt naar wat ik eet en wat mijn lichaam nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Met een professional durf ik erop te vertrouwen dat dit goed gaat. Mijn gesprekken met de psycholoog ben ik aan het afbouwen. We merken dat alles wat ik heb verwerkt, eten het lastigst blijft. Ik probeer nu ook te leren dat sommige dingen niet volledig weggaan. Als ik uit eten ben geweest kan ik soms denken: ‘Morgen moet ik minder eten, meer gaan sporten of gewoon niets doen.” Uiteindelijk kies ik dan voor het laatste.”

Worstel je met een eetstoornis? Klik dan hier.

Lees hier het artikel van Lisa, die worstelde met anorexia. "Ik snap nog steeds niet wat mensen om 4 uur in de snackbar doen."