Een oplossing voor de woningnood? Wilma en Carolien wonen in een Noabershof
30 mei 2023 · 10:58
Update: 30 mei 2023 · 11:16
Jongeren die geen betaalbare woning kunnen vinden, ouderen die steeds langer zelfstandig moeten blijven wonen, wat doen we eraan? In het Twentse Rijssen werd een creatieve oplossing gevonden: de Noabershof. Bewoners Wilma Vosgezang (62) en Carolien Nijland - van Hierden (55) vertellen over deze woonhof voor jong en oud.
De twaalf nieuwbouwhuizen zijn gebouwd in twee l-vormen, daartussen ligt de gezamenlijke tuin er fraai bij. In het midden staat een picknickbank, waar de bewoners van Noabershof Op ‘n Esch elkaar ‘s zomers graag ontmoeten. Aan de tulpen te zien, die naast sommige voordeuren voorzichtig beginnen te bloeien, zal dat niet lang meer duren.
Het is een gemengd gezelschap, hier in de Noabershof. De oudste bewoners zijn in de tachtig, de jongsten zijn een stel van midden dertig, en hun zoontje van vier. Ieder gezin heeft zijn eigen huis, met daarachter een tuin, de tuin in hun midden delen zij met elkaar.
Oprichting van de Noabershof
Aan Wilma’s keukentafel is ook Carolien aangeschoven. De twee buurvrouwen vertellen over hun unieke woonplaats. Wilma is vanaf het begin betrokken bij de Noabershof. “Ik had ooit in een ver verleden in een blad gelezen over een soortgelijk project. Toen zei ik tegen mijn man: ‘Als dit er in Rijssen komt, gaan wij daar wonen’. In 2018 las ik dat er hier een informatieavond werd gehouden door stichting Noabershof Riessen, daar ben ik heengegaan. Het gebouw zat helemaal vol. Diezelfde avond kon je aangeven of je in een Noabershof zou willen wonen, en heb ik gezegd dat ik dat wel wilde.” Op diezelfde avond is ook de man van Carolien aanwezig. Zij vertelt: “Wij hebben er thuis nog even over nagedacht en ons toen via de website ingeschreven.”
De eerste bewoners beginnen met bouwen onder een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO), wat inhoudt dat ze alles zelf regelen. Wilma: “Wij moesten zelf een aannemer en architect zoeken. Alles deden wij zelf. Het voordeel daarvan is dat iedereen zelf kon kiezen hoe hij zijn huis wilde inrichten. Geen woning hier is hetzelfde.”
In de voorbereiding zit veel tijd, voor de bestuursleden soms wel tien tot twaalf uur per week, maar het resultaat mag er zijn. De buurvrouwen zijn beiden blij met hun huis, dat zij naar eigen voorkeur konden indelen. Een slaapkamer beneden, of een vierkante meter extra in de woonkamer, geen probleem.
Wat is noaberschap?
Maar, de mooie huizen zijn niet wat de Noabershof bijzonder maakt. Het is de manier waarop de inwoners met elkaar samenleven. Wie hier komt wonen, zegt daarmee klaar te willen staan voor de buren, zonder dat daarbij veel verplichtingen komen kijken. “Juist dat vrijblijvende”, meent Carolien, “maakt dat het leuk is om elkaar te ontmoeten.”
Ik denk dat er een tijd komt dat het noaberschap weer nodig is
De naam stamt af van de in Twente alom bekende term ‘noaberschap’, oftewel: nabuurschap. Als buren sta je voor elkaar klaar, van de wieg tot het graf – is het idee. Wilma legt uit: “Vroeger was er geen verzekering, dus voor begrafenissen en dergelijke had je elkaar als noabers nodig. Nu is dat niet meer zo, maar ik denk dat er een tijd komt dat het wel weer nodig is. Met alle bezuinigingen van de regering hebben mensen elkaar straks weer nodig als ze ziek of hulpbehoevend zijn.”
Carolien komt oorspronkelijk niet uit Rijssen, maar het noaberschap was ook in haar jeugd op de Veluwe aanwezig. “Wij woonden op een boerderij, daar stonden drie boerderijen op een rijtje. Het dorp was een kilometer verderop, dus wij waren vooral met zijn drieën op elkaar aangewezen.”
Voor elkaar klaarstaan
Wilma geeft een aantal voorbeelden van hoe de praktische hulp voor de buren er in de Noabershof uitziet. “Simpele dingen voor elkaar doen is hier normaal. De buurman had druppels gekregen voor zijn ogen, daarmee hielp ik hem. We doen de boodschappen als iemand ziek is of brengen een pannetje eten langs. En we doen ook gezellige dingen met elkaar, zoals koffie drinken of samen gymnastieken.”
Hier kies je bewust voor onderling contact met de buren
De levensloopbestendige woning in combinatie met het contact met de buren spreekt haar erg aan. “Als je kijkt naar de toekomst, nu zijn er nog verpleegtehuizen, maar hoelang nog? Ik ga niet iedere dag bij de buurvrouw langs om haar te wassen, maar wij zorgen wel voor elkaar. Als het uitkomt, kook je een keer voor de buren of doe je een boodschapje voor ze. En de gezelligheid, die vind ik ook heel belangrijk.”
Ook voor Carolien is het met name de sociale cohesie die de Noabershof een fijne woonplaats maakt. “Mijn man en ik hebben geen kinderen. Hiervoor woonden wij in een appartementencomplex. Daar kwamen en gingen de bewoners, dat kun je hen niet kwalijk nemen, maar zij hadden geen behoefte aan onderling contact. Hier kies je daar bewust wel voor. Toen ik door schouderproblemen moeilijk de honden kon uitlaten, hielpen de buren daarmee. Dat had ik in het appartementencomplex niet voor elkaar gekregen.”
Gezelligheid in de binnentuin
Vooral bij warm weer maken de bewoners graag gebruik van de binnentuin. Tijdens de mooie zomer van vorig jaar zat er iedere middag en avond wel een aantal mensen op het bankje, vertellen de buurvrouwen. Ze benadrukken beiden dat dat niet verplicht is, alle activiteiten hebben een vrijblijvend karakter. Zo zit Carolien het liefst met haar neus in een boek, terwijl haar man kletst met de buren. “Als hij terug komt van zijn werk maakt hij hier en daar een praatje, voordat hij binnenkomt, is hij een kwartier verder.” Zelf gaat ze iedere donderdag zwemmen met een aantal buurvrouwen.
Wij willen klaarstaan voor de buurt
De gymnastiek – waarover Wilma het eerder had – vindt plaats op de zolder van de gezamenlijke berging. Er zijn twee van zulke bergruimtes, waarin naast de fietsen ook al het tuingereedschap staat. “Dat delen wij allemaal, ik zou niet weten waar dat van ons staat,” lacht Carolien. “Als ik een schop nodig heb, kan ik die gewoon uit de schuur pakken.”
Als het kouder is, zoeken de buren elkaar op in hun eigen huis, of in de gezamenlijke woonkamer. Daar is genoeg ruimte voor alle bewoners om aan te schuiven. De ruimte is opgevrolijkt met vaasjes bloemen op de tafels en een schilderij van het centrum van Rijssen aan de muur. De huiskamer wordt niet alleen gebruikt door de noabers, maar ook door welzijnsorganisatie ViaVie. Die verzorgt twee keer per week kinderwerk voor kinderen uit de buurt. Wilma: “We hebben heel bewust met elkaar gezegd dat wij niet alleen voor elkaar willen klaarstaan, maar ook voor de buurt.”
Nadelen aan de Noabershof? Die hebben de buurvrouwen nog niet gevonden. “Wij hebben het gewoon erg gezellig met elkaar.”
De Noabershof op ‘n Esch is een initiatief van Stichting Noabershof Riessen. Deze stichting is zich momenteel aan het oriënteren op het bouwen van meer Noabershoven in de omgeving. Meer informatie over hun projecten is te vinden op https://www.noabershofriessen.nl/.