Een nacht in de bergen

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Een nacht in de bergen – PopUpGedachte dinsdag 11 september

In de lezing van vandaag gaat Jezus naar het gebergte om daar de nacht in gebed door te brengen. Onwillekeurig moet ik denken aan mijn laatste nacht in de bergen en dan lopen de rillingen over de rug. Het was moeilijk onderscheiden of daar een woedende God bezig was korte metten te maken met een bergtop in Zwitserland of dat de duivel me op de hielen zat. Bibberend, zwetend, doodsbang en biddend, hield ik de her en der om me heen inslaande bliksem uit. Even kwam de gedachte op om in de stromende regen en knetterende hagel de berg af te dalen, in het stikkedonker. Gelukkig was ik te bang, want de vraag was of ik anders hier had gezeten dit stuk te schrijven.

Ik kwam er gelouterd vandaan, dat wel. Niet met een godsbesef, maar met de diepgewortelde overtuiging dat moeder Natuur op zichzelf een harteloze bitch is. Ze groeit en bloeit en alles, zeker. En toen ik bij het eerste ochtendlicht was vertrokken naar beneden op zoek naar het dal en even later de zon doorbrak en alles koek en ei leek, besefte ik dat het er hier net zo vrolijk aan toe zou zijn gegaan als ik verkoold boven had gelegen, weggefikt door de bliksem.

De rabbi met ondertussen een enorme groep volgelingen, een rockster-status had hij, maar dan zonder muziek en leren jasjes en gitaren, komt het gebergte af en begint twaalf leerlingen aan te wijzen. Een selectie, want er is een hele menigte leerlingen zegt de tekst. En hij had de nacht in de bergen nodig. Om te kunnen kiezen, te kunnen oordelen. Om wijsheid te vinden. Ik denk aan zo’n koele nacht dan, waar de maan de weg wel wijst, de beekjes kabbelen, een eindeloze sterrenhemel nog niet aan het zicht wordt onttrokken door massa-verlichting.
Onder die hemelkoepel vond de beste man wijsheid, omdat het nergens anders voorhanden was dan in de verbinding tussen de Eeuwige en hemzelf. Niemand kon hem daarbij helpen. Hij was bezig een nieuwe wereld te formeren, een nieuwe basis te leggen en wilde daar twaalf mensen voor – zoals de twaalf stammen van Israel samen het beeld van de nieuwe wereld vertegenwoordigden. Uit dat totaal van dat volk, trekt hij een twaalftal tevoorschijn. Zijn basis, zijn team, zijn vrienden. Misschien wel de belangrijkste keuze voor elke leider; met wie ga ik dit vormgeven.

Nou zou het kunnen dat het uniek en alleen voor die Jezus van Nazareth geldt dat hij als goeroe-wijze zich af en toe terug moet trekken om wijsheid te tanken en dan vanuit dat hooggebergte in spirituele en materiële zin, terug te keren en de gewone man en vrouw en alles daar tussenin te onderrichten met een kennis die verder ontoegankelijk is.

Maar niets is minder waar. Het is de bedoeling, blijkt verderop dat we allemaal als mensen die toegang zoeken. En vinden. En van daaruit onze keuzes maken. Daarop is die eerste christelijke gemeenschap ingericht. Dat er in zaken van het hart en van wijsheid geen externe macht meer nodig is, maar je het zelf af kunt omdat je de wijsheid van God gevonden hebt. Niet slechts een enkeling, niet slechts de priester, de bisschop, de pastoor (misschien juist zij wel niet) maar de gemeenschap, de mensen samen. Elke zondag of elke viering moet zo’n gebergte zijn, zo’n moment onder de sterrenhemel waarna je weer weet wat voor keuzes te maken.

Paulus schrijft: ‘Broeders en zusters, blijkbaar zijn er onder u die, als zij een kwestie hebben met hun naaste, hun recht gaan zoeken bij de ongerechti­gen en niet bij de heiligen. (niet per se heilige mensen, maar de mensen die bij de gemeenschap horen) Weet gij niet dat de heiligen de wereld zullen oorde­len? En als het oordeel over de wereld bij u berust, zoudt gij dan niet bevoegd zijn voor de meest onbeduiden­de rechtszaken? Weet gij niet dat wij over engelen zullen oordelen? Hoeveel te meer dan over alle daagse dingen. Voor dit soort geschillen moest gij hen die in de gemeente niet in tel zijn, zitting laten houden.’

Dit stukje tekst heeft natuurlijk tot dramatische conclusies geleid in misbruikzaken. Gaan ze opeens dit gebruiken om de boel onder de pet te houden. Terwijl werkelijke wijsheid zou zijn om misbruik van macht op welke manier dan ook met wortel en tak te verwijderen (zie de lezing van gisteren).

Het punt van Paulus is mijns inziens dat jij en ik toegang hebben tot alle wijsheid die nodig is. Als nu blijkt dat zelfs die vrij magistrale Jezus van Nazareth voor echt belangrijke keuzes een nacht de bergen intrekt voor hij het aandurft, moeten wij concluderen dat die wijsheid voorhanden is, maar niet vanzelfsprekend in bezit. Daarvoor is toewijding, bezieling, verlangen, ritme en tijd nodig. Of dat nu de vroege ochtend is of gedurende de nacht. Maar die wijsheid is voorhanden. En zo hard nodig in een periode van eindeloze oordelen, verwijten, social-media geroeptoeter en opinie (waar ik net zo hard aan meedoe). Tijd om tijd te maken, toe te wijden, af te zien en inzicht te verwerven. Een beetje in elk geval.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95