Zijn kerken die homo's verwelkomen laf? Nee, ze leven Gods liefde uit in deze wereld, vindt Gertine

Er is iets dat me van het hart moet.

Eerder schreef ik over de wederzijdse verwijten die gelovigen elkaar kunnen maken. Over wat je wel of niet (meer) gelooft en wat wel of niet een goede manier is om je kerkdiensten in te vullen. Ik probeerde om grootmoedig mijn eigen vooroordelen en zwakheden onder ogen te zien en de uitdaging aan te gaan om echt te luisteren naar de ander.

Maar er is één punt waarop dat gevoelig ligt. Er is één manier van denken waarbij ik moeite heb om niet meteen geagiteerd en boos uit te vallen. Ik bedoel dit: de gedachte dat kerken die open, inclusief en verwelkomend zijn, een laf soort christendom voorstaan dat zich niet durft uit te spreken.

Een verfrissend tegengeluid?

Het klopt dat er veel kerken zijn die geen onderscheid maken tussen homo- en heteroseksuele relaties, die gescheiden mensen welkom heten zonder een wenkbrauw op te trekken, die transgender personen steunen in hun transitie en een naamgevingsritueel vieren, die brood en wijn delen aan kinderen bij het avondmaal.

Het onderliggende oordeel dat ik proef bij kerkgangers die deze ideeën over kerk-zijn niet delen, ligt niet alleen op het gebied van theologie en Bijbel lezen. Er zit ook een bepaalde trots in dat oordeel.

De gedachte is: jullie durven als kerk niet anders te zijn dan de wereld. Wij wel. Wij zijn anders, een verfrissend tegengeluid in een losbandige wereld. Dat is aantrekkelijker dan een kerk waarin ‘alles maar mag’. Jullie durven geen grenzen aan te geven, mensen lopen over jullie heen en zo verliest het evangelie aan betekenis.

Is mijn kerk niet meer relevant?

Dit is geen gedachte die alleen in mijn achterhoofd huist. Precies op de dag dat ik begon aan dit artikel, barstte er een discussie los in Nederland over homo’s op reformatorische scholen. Er volgde in één van mijn app-groepen een gesprek en daarin werden exact de argumenten genoemd die ik hierboven opsom. Je moet als kerk niet ‘wereldgelijkvormig’ zijn, want dan ben je niet meer relevant.

Bovendien kwam, een paar dagen later, de evangelische stroming binnen de Church of England met eenzelfde soort boodschap, verpakt in een film: wie zich uitspreekt tegen zaken als het homohuwelijk, die heeft de bijbelse boodschap écht begrepen. Het was een reactie op het recent gelanceerde project ‘Living in Love and Faith’ waarmee de Church of England een zorgvuldige visie wil overwegen op verschillende relatievormen.

Er kwam ook een oude herinnering bij me op. Iemand zei: kijk naar hoe jouw soort kerk leegloopt en vergrijst. Dat zegt toch genoeg over dat wij – met onze psalmen en onze levensstijl – het beter doen.

En dít is waar ik al een aantal jaar tegenaan hik. Want ik begrijp er niets van. Waarom zou het wegsturen van kwetsbare mensen iets zijn om jezelf voor te prijzen? Open en inclusief kerk-zijn is toch veel radicaler en moeilijker dan je deuren sluiten voor een bepaald soort mensen?

Om bij de LHBTI’ers te blijven: wie zich niet als cis-hetero identificeert, is hoogstwaarschijnlijk door een moeilijke periode gegaan. Een school die een homoverklaring eist van ouders. Verbannen door de familie. Te midden van een onveilige omgeving uit de kast komen. Verlies van vrienden. Worstelen met een godsbeeld waarin geen ruimte is voor anders zijn. In de kerk niemand die oprecht luistert, maar altijd meteen die wijzende vinger. De getallen over depressie zijn onder deze groep jongeren schrikbarend hoog. Het zijn geen losbandige heterohaters die erop uit zijn om alle waarden en normen van de samenleving op de schop te gooien. Het zijn mensen. Mensen die net als ieder ander verlangen naar acceptatie en liefde.

Is het verfrissend en stoer om mensen die anders zijn dan jij de deur te wijzen en jezelf dan op de borst te kloppen?

Ik geloof er niets van.

Radicaal welkom heten

Ik heb een ander idee over verfrissend kerk zijn. Namelijk: mensen welkom heten die op zoveel andere plekken genegeerd of ronduit verfoeid worden. Niet ‘vooruit je mag erbij’, maar: ‘we zijn allemaal gelijk als kinderen van God, en jij weet dingen over God die ik niet weet’. Het is zoveel moeilijker om muren af te breken dan ze op te bouwen. Het is ongelofelijk ingewikkeld om echt te luisteren naar mensen die anders zijn dan ik. Het is eng om een onbekende wereld in te stappen.

Is dat laf kerk-zijn? Is dat niet je grenzen durven aan te geven?

Nee. Het is een tegengeluid in een cultuur waarin iedereen vooral bezig is met het beschermen van het oude en vertrouwde. Radicale inclusiviteit is verzet tegen een werkelijkheid waarin mensen zich niet gekend voelen, waarin jonge LHBTI’ers 5 tot 10 keer zo vaak suïcide proberen te plegen, waarin de identiteit van mensen weggelachen wordt. Het is verzet tegen een macho-cultuur waarin we alleen maar luisteren naar de man met de luidste stem. Radicale inclusiviteit betekent elke dag opnieuw proberen om Gods liefde uit te leven in deze wereld. Het is vriendelijkheid, zachtheid, ruimte, open armen, bereidheid ongelijk te erkennen.

Wie mede-gelovigen niet aanvaardt in Christus, mist het hele punt van het evangelie.

God in de ander herkennen

Onze opdracht is niet God te beschermen tegen mensen die niet leven zoals wij zouden willen. Onze opdracht is het om het beeld van God in de ander te herkennen en een glimpje op te vangen van de heiligheid van de Eeuwige zelf, die ook deze unieke mens adem inblies.

Ik geloof dat God ons roept tot een inclusieve gemeenschap van mensen van alle soorten en maten in navolging van Jezus Christus die verschoppelingen verwelkomde als zijn vrienden.

Ik hoop op een toekomst waarin de kerk wijd en zijd bekend staat om haar open armen en haar duizelingwekkende diversiteit aan mensen. Als voorproefje van het hemelse Koninkrijk.