Drie kinderen van Rita Maris hebben de eetstoornis ARFID

Misschien is dat nog wel het moeilijkste voor Rita: het onbegrip. Ook haar eigen schuldgevoel heeft haar lange tijd in de weg gestaan. “Vooral als je kind nog klein is en niet wil eten, denk je: wat doe ik niet goed? Je probeert echt álles uit: wel een toetje, geen toetje, zonder eten naar bed, belonen met stickers en cadeautjes. Ik heb onze oudste zoon zelfs een keer twintig euro geboden als hij één hapje zou eten. Nu schaam ik me daarvoor, maar je weet op een gegeven moment écht niet meer waar je het zoeken moet.
Andere ouders bevestigen je schuldgevoel met: ‘Je verwent hem te veel’, ‘Hij stelt zich aan’ of ‘Breng hem maar eens een weekje hier.’ Met andere woorden: ik doe het niet goed, een ander kan het beter.”

‘Mijn kind gaat dood!’

Bij Rita’s jongste zoon Daniël (10) beginnen de problemen als hij overgaat van babymelk op vaste voeding. “Hij was een maand of zeven toen ik hem voor het eerst brood gaf. Zijn keel blokkeerde meteen. Het leek wel of hij stikte. Hij liep blauw aan en zijn ogen draaiden weg. Een verschrikkelijk moment, je bent meteen in paniek. Ik dacht: mijn kind gaat dood! Hoe klein Daniël toen ook was, zijn angsten rondom het verslikken heeft hij opgeslagen in zijn hersenen. Het zorgde er mede voor dat zijn keel blokkeerde elke keer dat ik hem wat nieuws voorzette.
Het enige wat Daniël rond zijn achtste uiteindelijk als avondeten at, was babyvoeding van een bepaald merk met een bepaalde smaak. Daarnaast een zeer specifieke chipssoort en één bepaald soort koekje als tussendoortje. Beide producten smelten op de tong, waardoor hij er de minste eethinder van ondervindt.”

Ondervoed

Haar oudste zoon en jongste dochter tobden met dezelfde eetproblemen. Bij haar oudste was het zo ernstig, dat in het ziekenhuis duidelijk werd dat hij ernstig ondervoed was. Zijn bloedbeeld was vergelijkbaar met dat van hongerende kinderen in Afrika. “Hij sliep op zolder en kon de trap niet opkomen omdat hij de fut niet meer in z’n benen had. Logisch, hij at nauwelijks.”
In die tijd ziet Rita een tv-programma over bizarre eters, waarin volwassen mensen huilen omdat ze moeten eten maar het niet kunnen. Haar zoon kijkt mee, en zegt tegen zijn moeder: ‘Dat heb ik precies zo.’ Voor Rita is dit het signaal om met zowel hem als jongste zoon Daniël opnieuw naar de dokter te gaan. Ze is vastbesloten zich niet meer te laten afschepen met ‘het is een fase’ en ‘als ze ouder worden, gaat het wel over’.

Speciale eetkliniek

De jongens worden doorgestuurd naar de kinderarts, die het probleem zeer serieus neemt. Het balletje gaat rollen en ze krijgen allebei een doorverwijzing naar een speciale eetkliniek. Daar krijgt de oudste wonderlijk genoeg in een paar weken zijn eetprobleem onder controle. Vanwege Daniëls autisme besluiten Rita en haar man in overleg met de kinderarts zijn behandeling nog een paar jaar uit te stellen.
Maar ook zijn eenzijdige voeding eist zijn tol. Rita: “Je zou denken: dan geef je toch voedingssupplementen? Maar ook dat is voor kinderen met ARFID niet te doen. Want ze vertrouwen net die paar producten die ze durven te eten. Als je daar stiekem dingen aan toevoegt, is dat vertrouwen meteen weg en eten ze dat óók niet meer.”

Slopend

De selecte hoeveelheid producten die Daniël eet, geeft Rita ontzettend veel stress. Wat als dat ene potje babyvoeding uitverkocht is? Wat als dat ene merk limonade uit de handel gaat? Hoe moet dat in de vakantie? Het onbegrip, de eenzaamheid en de dagelijkse strijd tegen ARFID zijn slopend voor haar. “Ik moet altijd uitleggen dat ik mijn zoon niet behandel als een verwend prinsje. Welk kind eet nou geen pannenkoeken, patat, pizza of snoep? Dat is écht niet omdat hij verwend is; hij kán het niet eten. Het roept een enorme angst in hem op, waardoor alles blokkeert.”

Gebedsverhoring

In januari 2024 wordt Daniël opgenomen in de eetkliniek waar ook zijn broer behandeling heeft gehad. Hoewel het er de eerste maanden heel moeizaam gaat, komt er half oktober ineens een kentering. “Hij ging elke dag huilend met de taxi naar de kliniek en kwam huilend weer thuis. Van de ene op de andere dag was dat over. Maar het wordt nog mooier: hij ging ineens meer en andere producten eten. Pannenkoeken, yoghurt; zelfs de kliniek was er verbaasd over. En hier thuis is hij nieuwsgierig naar wat wij eten en wil hij nieuwe dingen proeven. Ik zie het echt als gebedsverhoring, dat kan niet anders.”