Wat zegt de Bijbel over de­pres­si­vi­teit? ‘Ook toen was er te­leur­stel­ling, moe­de­loos­heid en wanhoop’

Margriet heeft veertig jaar ervaring in de gezondheidszorg en psychiatrie. In al die jaren blijft er één kwestie terugkomen: het aan gaan van je problemen. “Het is zo onwijs belangrijk dat je een moeilijke kwestie niet over je schouders werpt, maar dat je het probleem aan durft te kijken.” Ze vertelt dat dit een punt is dat niet iedereen serieus neemt. “Sommige mensen hebben nu eenmaal zoveel leed en hebben dan geen nonchalante omgang nodig. Een leermeester van mij zei ooit: ‘Leed vraag niet eerst om therapie, maar leed vraagt om troost.’”

Depressie van dichtbij

Margriet weet vanuit haar werk en persoonlijke leven hoe het is om met een depressie te leven. Ze legt uit dat dat haar vader depressief was. “Toen ik tien was, openbaarde de depressie van mijn vader zich fors. We woonden in de tropen en moesten halsoverkop terug naar huis omdat mijn vader ineens hard achteruitging. Dit was een ontzettend heftige tijd voor mijn moeder, want zij hield ons gezin overeind.”

“Mijn ouders wilden dat mijn broer en ik geen last van de depressie zouden hebben.” Toch heeft Margriet er nog lang last van gehad. “Dat pak je wel op als kind; er is iets aan de hand, maar ik moet er geen last van hebben. Ik heb er nogal lang over gedaan om alle moeilijke dingen in mijn leven aan te kaarten, die wierp ik namelijk over mijn schouder want ‘ik was bedoeld om het zonnekind te zijn’.”

Elia gaf alle hoop op

“Mijn vader is nooit uit de depressie gekomen en heeft hier ook niet de juiste hulp bij gehad destijds; er is nooit erkenning geweest voor zijn lijden. Als we de Bijbel induiken, zien we een paar indrukwekkende verhalen hierover. Zoals de profeet Elia. Als de koningin van een ander volk Elia wil laten ombrengen, wordt hij bang; dit nieuws valt hem zwaar. In de Bijbel staat dat hij ‘begeerde om te mogen sterven’, en roept uit naar God: ‘God, het is genoeg, neem nu mijn leven’. Elia had alle hoop opgegeven. Er is iets gebeurd wat hem alle moed heeft ontnomen en die angst is voor veel mensen heel herkenbaar.”

Margriet vertelt over het bijzondere verloop van Elia, wat ze opvallend vindt. “God laat een engel voorbijkomen die tot twee keer toe zegt: ‘Elia sta op, eet, want de weg zal lang voor je zijn’. Ik vind dit prachtig. Elke psycholoog zal het met me eens zijn hierover. Mensen helpen zonder een oordeel te hebben is zo belangrijk. Elia kreeg niet op zijn kop door de engel, maar werd aangemoedigd. Sta op, drink! Hij wordt aangemoedigd om iets te doen en de engel helpt hem zonder verwijten.”

Je mag voelen

“Het is pastoraal en psychologisch zo’n goed voorbeeld hoe Elia de ruimte krijgt om verdriet te voelen. Hij mag de teleurstelling, moedeloosheid en wanhoop aankijken en God verwijt het hem niet, dat vind ik troostend. God maakt duidelijk dat het goed is om te voelen wat je voelt en helpt je vervolgens om weer op te staan. Hier kunnen we veel van leren in de zorg. Het zou zo mooi zijn om zo ook met gevoelens van onze naasten om te gaan.”

Benieuwd hoe andere bijbelfiguren met depressies en burn-outs omgaan? Beluister de aflevering via jouw favoriete podcast app en ontdek wat de Bijbel zegt over depressiviteit.