De oorsprong van de Bijbel

Een boek met veel auteurs

De Bijbel is een verzameling van 66 boeken, geschreven door ongeveer 40 personen gedurende een periode van zo'n 1500 jaar. Zo kennen we diverse brieven van Paulus, de profetieën van Jesaja en het Evangelie naar Johannes. Waarom hebben die mensen dat eigenlijk allemaal opgeschreven? Wat zeggen ze er zelf over? Een paar voorbeelden:

Jeremia
Eén van de schrijvers van het Oude Testament is Jeremia. Hij leefde omstreeks 700 voor Christus en maakte mee, dat Jeruzalem door de Babyloniërs ten val gebracht werd. Hij vertelt, dat God tot hem sprak en de opdracht gaf die woorden door te geven. Hij wilde dat niet, maar die woordenstroom werd zo krachtig, dat hij het niet meer in kon houden: hij moest spreken (en schrijven; Jeremia 20:9).

David
Koning David is een figuur die tot de verbeelding spreekt. Neem alleen maar het verhaal hoe hij de reus Goliath verslaat ... Maar hij is ook een dichter. Hij beschrijft zijn tong als 'de stift van een vaardige schrijver' (Psalm 45:2). Hij verklaart zijn woorden als volgt: 'De geest van de HEER sprak in mij, zijn woorden zijn op mijn tong' (2 Samuel 23:2).

Petrus
De apostel Petrus vat dit als volgt samen: '... nooit is een profetie voortgekomen uit menselijk initiatief: mensen die namens God spraken werden daartoe altijd gedreven door de heilige Geest' (2 Petrus 1:21). En wij hebben daar weer een mooi woord voor: inspiratie – bezield of (meer letterlijk) 'door de geest ingeblazen'.

Dictee?
Inspiratie moet je niet opvatten als een soort dictee. Bij een dictee heb je te maken met de stijl van degene die dicteert. De inbreng van degene die de pen voert stelt niks voor. Bij de Bijbel is wel degelijk de eigen stijl van de verschillende auteurs waar te nemen. 
Ze hebben ook elk hun eigen inbreng. Als Johannes het leven van Jezus beschrijft, doet hij dat op een andere manier dan Lukas. Hij kiest andere voorvallen en uitspraken van Jezus omdat hij een ander aspect van de persoon Jezus wil belichten.

Toch één boek
De schrijvers van de Bijbel waren heel verschillend: visser, boer, koning, geleerde, dichter, profeet, of priester. Ze leefden in heel verschillende tijden en culturen: vanaf ongeveer 1400 voor Christus tot ca. 90 na Christus, in Israël, Egypte, Babylonië, Perzië en Griekenland, Rome. Toch is de Bijbel één boek, met onmiskenbaar één grondgedachte en één doel geschreven: om de persoon bekend te maken die de heerschappij van God op aarde zal vestigen en door wie de mensen toegang krijgen tot Gods koninkrijk: Jezus Christus.

Inspiratie houdt dus in, dat de Heilige Geest de bijbelschrijvers heeft geholpen om op hun geheel eigen wijze Gods wil bekend te maken. Zonder dat Gods gedachten door gebrekkige menselijke inzichten verminkt werden. En daardoor voluit: Gods Woord.

Roeland Klein Haneveld, EO-Nazorg