De betekenis achter de kerstster en de kerststal
8 september 2023 · 16:00
Update: 29 november 2023 · 16:09
Kerst is in onze tijd herkenbaar aan hele vertrouwde symbolen, zoals de kerstboom en de kerststal. Daarvan verwijzen er een aantal naar het naar het oorspronkelijke verhaal: de kerstster en de kerststal.
Kerstster
In het verhaal van Matteüs staat dat wijzen of koningen een ster gezien hadden die volgens hen de geboorte van de koning van de Joden aankondigde. Volgens sommige uitleggers werd zo een profetie van Bileam, een profeet uit het Oosten, vervuld: “Wat ik zie is niet in het heden, wat ik waarneem is niet nabij. Een ster komt op uit Jakob, een scepter uit Israël” (Numeri 24:17). De ster staat symbool voor de geboorte van de Koning.
Kerststal
De kerststal komt ook voor in het bijbelse kerstverhaal. Lucas vertelt, dat Jezus na zijn geboorte in een kribbe werd gelegd, omdat er geen plaats was in de herberg. En een kribbe vind je normaal gesproken in een stal. Het zou overigens ook best een grot geweest kunnen zijn...
De herders en de schapen komen ook in het verhaal van Lucas voor – een engel bezocht hen terwijl ze in het veld de wacht hielden bij hun schapen. Hij vertelde hen dat in Betlehem de Redder geboren was en in een kribbe lag. De os en de ezel hebben echter geen bijbelse oorsprong. Ze zijn erbij bedacht, omdat Jesaja gezegd had, dat een rund zijn meester kent een ezel z’n voerbak, maar dat Israël elk inzicht mist.
De kerststal als voorbeeld van een sober leven
De kerststal zoals wij die kennen heeft zijn oorsprong bij Franciscus van Assisi (1181 – 1226). Deze monnik, die wij kennen van zijn liefde voor dieren was helemaal vol van de verhalen rondom de geboorte van Christus.
Omdat Franciscus vond dat zijn tijdgenoten weinig oog hadden voor de menselijke kant in het verhaal van de geboorte van Jezus besloot hij het visueel te maken. Hij hoopte dat de mensen zo een voorbeeld aan Jezus zouden nemen en ook sober en nederig door het leven zouden gaan. Daarom liet hij in 1223 een stal bouwen middenin de bossen van Greccio. Hij zorgde ervoor dat er een os en een ezel kwamen en vroeg een boer uit het dorp om Jozef uit te beelden, een boerin zou voor Maria staan en hij legde een klein kind in een voerbak. Hij maakte iets wat we nu een levende kerststal noemen. In de kerstnacht droeg hij daar de mis op. Het hele dorp kwam kijken en iedereen was diep onder de indruk.
Het gevolg was dat de mensen met kerst het geboorteverhaal ook in huiselijke kring op deze manier wilden uitbeelden. Ze sneden hun beeldjes van hout of ze boetseerden ze van klei en zo heeft de huidige kerststal vorm gekregen.
