Column Tim: 'Is dit een voorstelling of een her­den­kings­dienst?'

“De Tasmaanse tijger, de berberleeuw, de westelijke zwarte neushoorn, de blauwbok, het bubal hartebeest…” Hij leest ze voor zoals de namen van slachtoffers van een ramp of een aanslag worden voorgelezen.

Ongemakkelijk schuifel ik op mijn stoel. Wat moet ik hiermee? Het ongemak voel ik ook in de zaal. Zeker als na de lijst met vijftig zoogdieren een lijst met vijftig vogels volgt: “De moa, de grote auk, de trekduif, de carolinaparkiet, de grote ivoorsnavelspecht…”

De voorstelling is een soort herdenkingsdienst om ruimte te geven aan de rouw en het verdriet om deze verloren soorten. Ongemak verandert in ergernis als een lijst met vijftig reptielen en amfibieën volgt: “De gouden pad, de struikkikker, de galapagosreuzenschildpad, de rotshagedis…”

De vervreemding wordt nog groter als er kleine glaasjes worden uitgedeeld waarmee we een toost uitbrengen ter nagedachtenis aan de dieren. Het wordt bijna jolig bij het lezen van vijftig insecten: “De schietmot, het Xercesblauwtje, het duingentiaanblauwtje, de klokjesbij…”

Links-gesubsidieerd Amsterdams toneel van de havermelk-elite, schiet door mijn hoofd. Maar tegelijkertijd bekruipt me ook iets anders. Ik geloof toch dat die veelheid van soorten een explosie is van speelse schoonheid en creativiteit van de Schepper? Ik vind het toch ontroerend dat er in de Bijbel staat dat de mens daar rentmeester over is? Het geeft ons een bijzondere maar ook bescheiden en dienstbare plaats.

Het besef komt hard binnen: we zijn er dus in ruim tweehonderd jaar in geslaagd ook tweehonderd creaties van de Schepper vakkundig om zeep te helpen, en ik laat geen traan, voel ergernis en wil over tot de orde van de dag. De vervreemding van de voorstelling bepaalt me ineens bij de vervreemding van onze eigen rol: wij zijn acteurs die hun rol van rentmeester niet erg serieus nemen. Geen wonder dat we op aarde langzaamaan in een rare voorstelling terecht zijn gekomen.