Carlijn: ‘Dankzij het FODMAP-dieet heb ik minder buikpijn’
15 augustus 2022 · 10:00
Update: 26 juli 2023 · 10:03
Buikpijn, misselijkheid en een opgezette buik. Al jarenlang heeft Carlijn van der Lugt (26) last van deze klachten. Artsen kunnen haar helaas niet vertellen wat de oorzaak van het probleem is. Gefrustreerd besluit Carlijn een bezoekje te brengen aan een diëtist, die haar het FODMAP-dieet aanraadt. “Na een week merkte ik al een groot verschil. Dat had ik nooit verwacht!”
Al op jonge leeftijd heeft Carlijn regelmatig last van buikklachten. “Het begon al op de middelbare school. Als ik thuiskwam, moest ik regelmatig een kwartiertje op de bank liggen, omdat ik buikpijn had. Het was toen nog niet zo heel erg, dus heb ik er niks mee gedaan. Pas toen ik ging studeren, in 2013, werd het veel erger. Op een gegeven moment had ik er bijna dagelijks last van. Ik had geen idee wat er aan de hand was,” vertelt Carlijn.
Ik wilde zo snel mogelijk naar huis om op bed te liggen
“Soms kreeg ik ineens een buikpijnaanval en dan wilde ik zo snel mogelijk naar huis om op bed te liggen. Zo’n aanval duurde meestal één of twee uur. Ook kwam er vaak misselijkheid bij kijken. Het was extreem oncomfortabel. Meestal had ik er de volgende ochtend ook nog last van, dan had ik bijvoorbeeld geen zin om te ontbijten. Het voelde een beetje alsof ik buikgriep had gehad.”
De klachten worden op een gegeven moment zo erg, dat Carlijn besluit stappen te ondernemen. Ze bezoekt een arts en laat zich onderzoeken op een eventuele lactose- en glutenintolerantie. “Daar is niks uitgekomen. Dat was fijn, maar toen wist ik nog steeds niet wat ik moest doen. Er was geen peil op te trekken wanneer ik buikpijn kreeg. Ik kon niet voorspellen wanneer het wel of niet goed zou gaan. Dat maakte me best onzeker.”
FODMAP-dieet
Carlijn besluit naar een diëtist te gaan. “Zij was de eerste die zei: ‘Ik heb wel iets wat we kunnen proberen, namelijk het FODMAP-dieet.’ Het FODMAP-dieet wordt vaak ingezet bij mensen met het prikkelbaredarmsyndroom. Ze zei dat het bij veel mensen hielp, maar dat het een ingewikkeld dieet is. Ik was heel erg opgelucht, ik dacht: kom maar op, eindelijk iets dat ik kan proberen!”
FODMAP staat voor Fermentable Oligosaccaharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols. Dit zijn vier verschillende soorten groepen koolhydraten, die weer uit zes voedselgroepen bestaan. Deze koolhydraten kunnen onverteerd in de dikke darm terechtkomen, waar ze gefermenteerd worden door darmbacteriën. Hierbij komt een gas vrij, waardoor mensen met een gevoelige darm last kunnen krijgen van onder andere een opgezette buik en pijn.
Tijdens de eerste fase van het dieet elimineer je alle FODMAP-rijke producten uit je voeding. Carlijn: “Ik kreeg een lijst mee met wat ik wel en niet mocht eten. Heel veel groentes, zoals prei, verschillende koolsoorten en champignons, mocht ik niet eten. Er waren zoveel dingen waarvan ik dacht: huh, kunnen deze gezonde producten schadelijk zijn?!”
Na een week merkte ik al een groot verschil
De eerste fase duurt vier tot zes weken. “Na een week merkte ik al dat mijn buik veel rustiger was. Wat een verschil, dat had ik echt niet verwacht!” Na de elimineerfase volgt de herintroductiefase, waarin je een voor een de voedselgroepen toevoegt aan je dieet om te kijken of je klachten krijgt. “Ik merkte al snel dat één bepaalde groep niet goed viel. Dit waren de fructanen, waar onder andere knoflook en ui onder vallen. Dat at ik voorheen bijna elke dag. Ik zou er zelf nooit achtergekomen zijn dat dit de oorzaak was.”
Stress en beweging
Dankzij het FODMAP-dieet weet Carlijn door welke voedingsmiddelen ze klachten krijgt. “Ik probeer die producten zo min mogelijk te eten, maar als ik uiteten ga, ben ik er wel relaxed in. Het kan zijn dat ik dan last krijg, maar het is al zoveel minder dat ik het wel aankan. Het is een groot verschil dat ik nu weet waardoor het komt. Ik heb niet meer de onzekerheid: krijg ik wel of geen buikpijn?”
Als ik stress ervaar, krijg ik sneller last van mijn buik
Naast dit alles is Carlijn ook veel bezig met sporten en rust inbouwen in haar leven. “Bewegen heeft een heel goed effect op je lichaam. Daarnaast ben ik me veel bewuster geworden van wat stress met mijn lichaam doet. Als ik stress ervaar, krijg ik sneller last van mijn buik. Ik let erop dat ik genoeg rust inplan en genoeg beweeg. Het blijft een zwakke plek, dus ik heb soms nog buikpijn. Maar lang niet meer zoals het was.”
Tips voor FODMAP-dieet
“Als je vaak buikpijn hebt, of last hebt van een opgezette buik en misselijkheid, dan raad ik zeker aan om het FODMAP-dieet te overwegen. Wel is het belangrijk om eerst uit te zoeken of er niet iets anders aan de hand is. Bezoek daarom eerst een huisarts. Ook raad ik aan om het dieet onder begeleiding van een diëtist te volgen. Het is best ingewikkeld en werkt niet voor iedereen. Het zou jammer zijn als je het niet helemaal goed aanpakt.”
Hieronder heeft Carlijn een aantal handige kookboeken en websites over het FODMAP-dieet op een rijtje gezet:
Kookboeken:
Handige websites en apps:
- Karlijns Kitchen
- PDS Diëtist
- Food by Sann
- Fodmap Foodies
- De app Monash University FODMAP diet. In deze app kun je producten opzoeken en zien welke FODMAP's erin zitten.
Beeld: Jellien fotografie