Bommen, granaten en trillende ramen: Marije werd met haar gezin uit Soedan geëvacueerd

Waarom sprak een leven in het buitenland je zo aan?

“Het is altijd de droom van mijn man Harmen geweest om ontwikkelingswerk te doen, en samen delen we de grote passie om in het buitenland te leven. We wilden graag samen met ons gezin Nederland even achter ons te laten. Het is niet makkelijk om in de meest arme landen ter wereld te leven. Maar we wonen graag op plekken waar het minder gestroomlijnd loopt dan in Nederland, dat past bij ons. Als we het niet hadden gedaan, hadden we iets gemist wat bij ons hoort.

Ik kan goed omgaan met buitengewone situaties. Ik voel me niet snel onveilig op straat en ik houd van de reuring hier: ezeltjes en geitjes die over straat lopen, overal stalletjes met groente en fruit – het is allemaal zo anders dan in Nederland. Ook onze kinderen van inmiddels tien en twaalf jaar oud kunnen goed tegen de manier van leven hier. Ik vind het een verrijking, we worden bewuster van hoe goed het in Nederland geregeld is. In Soedan kunnen miljoenen kinderen niet naar school, omdat hun ouders geen geld hebben.”

Hoe ben je met je gezin in Soedan terechtgekomen?

“Eind 2017 vertrokken we naar Liberia omdat Harmen een baan kreeg bij hulporganisatie ZOA. Drie jaar geleden kreeg hij binnen dezelfde organisatie de kans om in Soedan te gaan werken als landendirecteur. We waren er nog niet klaar voor om terug te gaan naar Nederland, dus hebben we daar ja op gezegd. Onze kinderen konden naar een internationale school en dat vonden ze geweldig. Ik vond het in Soedan zwaarder dan in Liberia. Er waren amper gelegenheden om even wat leuks te doen, zoals wandelen in een park. Er was weinig natuur en frisse lucht, het was elke dag zo’n veertig graden en je bent omringd door zand en beton. Maar ik besloot er echt voor te gaan en er een goede tijd van te maken.”

Van de ene op de andere dag zaten jullie ineens midden in een oorlog. Kun je ons meenemen naar dit moment?

“Dat was op een zaterdag en wij hadden vriendinnetjes van onze kinderen te logeren. Eerder kregen we al een mail van de ambassade dat er wat onrust was en we oplettend moesten zijn. Maar het was al een lange tijd onrustig in Soedan, dus we zochten er niet veel achter. Om negen uur ’s morgens werd ik wakker en hoorde ik iets wat klonk als een vuurgevecht. Ik dacht: dat kan niet, het zal vast wat anders zijn. Maar voor we het wisten, stonden onze vrienden – de ouders van de kinderen die bij ons logeerden – voor de deur. Ze vertelden dat het helemaal mis was.

We hoopten steeds dat het na een paar dagen rustig zou worden. Er vlogen gevechtsvliegtuigen over, overal knalden bommen en granaten om ons heen en de ramen trilden ervan. Op dag drie was het zo heftig dat ik wist dat er een evacuatie zou komen. Maar we moesten thuis met onze kinderen wachten en zaten continu in spanning. De stroom viel steeds vaker uit, ons eten en drinken raakte op. Hoe lang zou dit nog goed gaan?”

Hoe verliep de evacuatie?

“Na acht dagen kregen we een telefoontje dat we binnen een half uur moesten vertrekken naar een gebouw van Unicef. We konden alleen de belangrijkste spullen meenemen. Die avond liep ik rond tussen honderden mensen en dacht: waar ben ik beland? Diep in de nacht vertrokken we met de bus, een konvooi van duizend evacuees op een reis van dertig uur. Ik heb tijdens die reis veel moeten denken aan de Soedanese mensen die niet weg konden. Wij hadden de Nederlandse overheid, ZOA en mijn vader die ons opwachtte op Schiphol. Maar heel veel vluchtelingen moeten het op eigen houtje doen. Ik realiseerde me: ik ben geen slachtoffer, ik ben niet zielig. Ik heb ervaren hoe het kan zijn, maar ik ben geen echte vluchteling.

Eenmaal aangekomen in Port Sudan konden we even douchen en een paar uur slapen bij vrienden die een woonruimte hadden geregeld. ‘s Nachts moesten we weer weg voor een vlucht met een militair vliegtuig naar Jordanië. Ik stond op de overlevingsstand, een knop die van nature in je zit, maar die je in het westen niet snel nodig hebt. Na vijf dagen reizen waren we in Nederland en een dag later liepen we over de kleedjesmarkt van Koningsdag. Dat was zo surrealistisch, ik kon het niet bevatten.”

Ondanks deze ongelooflijk heftige ervaring wilden jullie toch weer terug. Waarom?

“Wij en de kinderen waren er nog steeds niet klaar voor om in Nederland te blijven. Het was te plotseling, we hadden geen afscheid kunnen nemen en moesten alles achterlaten. Ik vind het nog steeds moeilijk dat al onze spullen daar nog liggen. We hoopten dat het snel rustig zou worden in Soedan, maar de oorlog ontwikkelde zich alleen maar verder, in negatieve zin. Harmen wilde zijn team ook niet in de steek laten. Daarom besloten we naar Ethiopië te gaan, waar we nu nog steeds wonen, zodat Harmen af en toe naar de veilige gebieden van Soedan kan reizen. Maar wonen in Soedan zelf is voor ons gezin einde verhaal.”

Wat hebben al deze gebeurtenissen en ervaringen voor je betekend?

“Ik zal dit voor altijd bij me dragen, het hoort nu bij wie ik ben. Maar ik ben er wel echt veerkrachtiger door geworden. Alles bij elkaar was het veel roeriger dan we ooit hadden verwacht. Ik kan wel tegen een stootje, vind ik nu. Maar zo’n oorlog moet me niet nog een keer overkomen en dat wil ik voor mijn kinderen ook niet. Ik heb gezien hoe flexibel en sterk ze kunnen zijn en ze hebben het allemaal zo ontzettend goed doorstaan. Ik hoop dat zij er ook veerkrachtiger door zijn geworden, maar ik weet niet hoe dat op lange termijn zal gaan.”

Artikel gaat verder onder de foto's.

Wat zijn jouw drijfveren?

“Ik vind het belangrijk dat, als je ergens bent, je bijdraagt en iets teruggeeft aan die samenleving. Dat drijft me om – naast het lesgeven op de Nederlandse school – me in te zetten voor sociale projecten en lokaal vrijwilligerswerk. Ook mijn geloof is een drijfveer en geeft me vertrouwen, wetende dat God erbij is. Hij is in control en heeft het allemaal in de hand. Dat betekent niet dat mij niks kan overkomen omdat ik geloof, dat zie ik ook om me heen. Maar Hij is wel bij mij in de keuzes die ik moet maken, beschermt ons en helpt bij alles. Daarnaast heb ik ook gezien hoe sterk de kracht van gebed is. We gingen het konvooi in en hadden geen bereik, wisten niet wat er zou gebeuren. Maar we wisten wel dat mijn vader, onze familie, kerkleden en zoveel meer mensen zijn gaan bidden. Dat geeft veel kracht, het voelde voor mij als een soort koepel van bescherming.”

Hoe heb je het ervaren om omringd te worden door armoede en ongelijkheid?

“Ik voel me vaak machteloos. In Soedan is nu oorlog en hongersnood, maar ik vond het leven voor de mensen daar altijd al zo zwaar. Het is zo heet, er is droogte, armoede en er zijn zo weinig banen. De medische zorg is onderontwikkeld, de situatie voor vrouwen na een vrouwenbesnijdenis is verschrikkelijk en de oorlog maakt alles nog eens honderd keer erger. Dat vind ik moeilijk en frustreert me. Maar ik probeer me te focussen op de projecten die wij wel kunnen doen, al is dat beperkt in verhouding tot de grote nood die er is.”

Help de mensen in Soedan overleven

Er is hongersnood in Soedan. Mensen eten aarde, gras en bladeren om te overleven. EO Metterdaad is samen met ZOA en Tearfund een noodhulpactie gestart. Er is dringend behoefte aan voedsel, water en hulp aan moeders en kinderen met acute ondervoeding. Help de mensen in Soedan overleven! Geef op rekeningnummer NL88 INGB 0000 300 300 o.v.v. ‘Soedan’. Of ga naar www.metterdaad.nl/soedan.

• Geef nu