De bijbel ouderwets? Welnee, dit verhaal past naadloos in een hedendaagse Vinex-wijk…

Dominee Rolinka moet zich beroepsmatig verdiepen in het liefdesverhaal van aartsvader Jacob. Ze ontdekt dat het oude bijbelverhaal toch wel veel overeenkomsten heeft met het leven in de Vinex-wijk. 

Het Oude Testament, ik hou ervan. Welk een intriges en wat een gekonkel. Welk een leed en wat een geworstel. En dan de liefde… Ach, de liefde.

Het verhaal van Jacob stond op het kerkelijk rooster. Het verhaal pakte me zo dat ik zelfs voor de verleiding ben gevallen om in één viering alleen maar te lezen, voor te lezen. Wanneer hoor je nou eens een heel lang en spannend stuk uit de bijbel in een kerkdienst? Nooit toch?

Bruid op afbetaling

Ik las het gedeelte dat Jacob verliefd werd op Rachel. Na zeven jaar noeste arbeid bij aanstaande schoonvader Laban ontdekt hij dan tot zijn schrik dat hij met oudere zus Lea de tent in is gedoken (na een keurig huwelijk natuurlijk) in plaats van zijn grote liefde Rachel.

Uiteindelijk, na nóg eens zeven jaar werken, trouwt hij met Rachel. De eerste bruid op afbetaling, zo las ik ergens.

Maar goed, het kwaad zogezegd, was al geschied. Lea was ook zijn vrouw.

Op een gegeven moment vertelt het verhaal dan ook nog: omdat de Heer zag dat Jacob minder van Lea hield dan van Rachel, was zij vruchtbaar en Rachel niet… Even verderop spreekt Lea dan de voorzichtige hoop uit als haar oudste zoon is geboren: Nu zal mijn man wel van me houden…

Als je partner hét zoekt bij de ander

Als ik zo’n uitspraak hoor, gaan er alarmbellen rinkelen. Te weten dat je man niet, of weinig van je houdt, is intens pijnlijk. Nu doen wij in onze tijd meestal niet aan polygamie, dus een openlijke tweede of derde vrouw is er niet.

We kennen wel het fenomeen vreemdgaan. Dat je man of vrouw, hét zoekt bij een ander (intimiteit of seks, of beide). Zelfs zoveel, dat de liefde voor jou als partner meer en meer afneemt, verdwijnt, transformeert.

Dat is zo’n pijnlijk proces. Daar gaat een hele hoop aan vooraf, en daar komt ook weer een hele hoop uit voort. En het gaat altijd gepaard met teleurstelling, eenzaamheid, boosheid en frustratie. Het beschadigt altijd twee mensen.

Steeds maar weer hopen…

Die arme Lea leefde een leven in de wetenschap dat haar man eigenlijk niet van haar hield. En degene van wie haar man wél hield, was haar eigen zus. Stel je dat eens voor.

En vervolgens krijgt Lea kinderen… ‘Nu zal mijn man wel van me houden.’

Och kind toch, dacht ik. Zo verlangend naar liefde. Zo steeds maar weer uitkijken naar de komst van Jacob bij je tent. Zo steeds maar weer hopen. Misschien nu, misschien nu, nee, nu dan… En keer op keer teleurgesteld worden. Ik maak daar dan uit op dat Lea wel van Jacob hield. Anders kan het je toch niet schelen?

Ik vraag me af of dat liefde is

Ik moet meteen denken aan de vrouwen en mannen in mijn omgeving die er alles voor over hebben om maar geliefd te worden. Die de ander laten beslissen, meegaan in situaties die ze eigenlijk helemaal niet willen… Zolang hun man, of vrouw, maar van ze houdt. Wat een angst drijft je dan… Bang om alleen te zijn. Bang om met jezelf te zijn. Niet wetend wie jezelf bent. En nog een stapje verder, en nóg een. Wat de liefde vermag, verzuchten we dan. Maar ik vraag me af of dat wel liefde is.

Ondertussen krijgt Rachel geen kinderen. Immers, Jacob hield wél van haar, dat zou genoeg moeten zijn. Maar volgens de Bijbelse norm ben je niet compleet vrouw, als je niet ook een kind gekregen hebt. Kinderen krijgen is in die tijd van levensbelang en van existentieel belang.

Eieren voor hun geld

Als ik dat lees, voel ik weer hartstochtelijk met Rachel mee. Haar zus baart de een na de ander en zij heeft niets. Haar moederschoot bleef gesloten. Pfff, ik weet niet of ik dat zou trekken. Ach, gelukkig is er Jacob nog, die houdt tenminste echt van haar. Ja tuurlijk zeg. Het verlangen naar een kind kan de liefde van en voor de man echt wel overstijgen. Ik ken vrouwen die om die reden (letterlijk) eieren voor hun geld hebben gekozen. En ik snap ze ook nog.

Gelukkig ziet God ook naar Rachel om en zij wordt eindelijk zwanger. Ze baart Jozef, de dromenkoning. En ze baart Benjamin, maar helaas sterft zij in haar kraambed. Het is me wat.

Het leven laten als je het leven geeft.

De bijbel, echt, het leest soms als een roman. Sterker nog, het gaat over gewone mensen. Over jou, over mij… Het Oude Testament… Ik hou ervan.