Be­zui­ni­gin­gen in de hospicezorg: ‘Ons geldpotje wordt steeds leger’

Linekes liefde voor de hospicezorg ontstaat lang geleden. “Als student deed ik al vrijwilligerswerk in een hospice. Hoewel ik later werkzaam was op de radiologieafdeling in het ziekenhuis, ben ik uiteindelijk weer in de hospicezorg terechtgekomen: als directeur van het Johannes Hospitium Vleuten.” De gasten in het hospice van Lineke zijn uitbehandeld en bevinden zich in hun laatste levensfase. “Onze zorg is niet op genezing gericht, maar op comfort. We willen dat onze gasten en hun omgeving op een goede manier afscheid kunnen nemen met zo min mogelijk pijn en zorgen. Soms lijkt het wel alsof je tegenwoordig eigenlijk niet meer mag sterven. Maar voor iedereen houdt het een keer op. In een hospice kun je dat einde op een mooie manier begeleiden.”

Ruimte voor afscheid

Een verblijf in een hospice is niet alleen ontzorgend voor de gasten zelf, maar bijvoorbeeld ook voor hun mantelzorgers. Lineke: “Doordat wij de zorg overnemen, kan de familie van onze gast gewoon weer even partner en kind zijn in de laatste fase van hun geliefde. Zo is er alle ruimte om afscheid te nemen.” Familie mag dag en nacht langskomen. “We bieden ook de mogelijkheid om te blijven slapen. We zijn heel flexibel, zodat we aansluiten bij dat wat de gasten nodig hebben.”

Een groot huishouden

In het hospice denkt het personeel in mogelijkheden. “We hadden eens een gast die heel graag de kerst wilde halen. Toen bleek dat niet meer zou gebeuren, hebben we midden in de zomer alles uit de kast getrokken om een kerstfeest te organiseren. Zo maakte onze gast toch nog een prachtige kerst mee.” Lineke merkt dat de dankbaarheid van haar gasten en hun families groot is. “Een gast die er nog maar net was, vond het heel bijzonder dat onze koks elke dag kwamen vragen wat ze wilde eten en dat voor haar klaarmaakten. Van naasten horen we dat ze rust krijgen nu ze weten dat hun geliefde in goede handen is. Veel mensen vinden de gedachte van een hospice eng en denken dat er alleen maar verdriet is. Maar ik zie ons hospice als een groot huishouden waarvan de gezinssamenstelling wisselt.”

Financiële zorgen

Ondanks de betrokken zorg van Lineke en haar collega’s, verkeert het hospice – net als veel andere hospices – in zwaar weer. “Door de bezuinigingen in de zorg is de financiering niet meer toereikend. Ziekenhuizen krijgen in verhouding meer geld voor hun zorg dan hospices, terwijl onze zorg net zo belangrijk is. Wanneer je niet genoeg aandacht kunt besteden aan afscheid en rouw, heeft dat grote gevolgen voor hoe je nadenkt over de dood.” De bezuinigingen zijn niet de enige factoren die ervoor zorgen dat de toekomst van het hospice onzeker is. “Net als alle andere huishoudens in Nederland hebben wij ook te maken met de stijgende kosten van bijvoorbeeld de boodschappen en energie. Bovendien merken we dat het voor onze gasten steeds lastiger wordt om hun eigen bijdrage te kunnen betalen. De verzekering dekt lang niet alles. En omdat iedereen in Nederland last heeft van de stijgende kosten, ontvangen we ook minder giften.”

Het Johannes Hospitium Vleuten heeft al meerdere maatregelen getroffen om het financiële gat wat kleiner te maken. “We hebben helaas al een betaalde functie moeten laten vallen en proberen te bezuinigen in de kleine dingen. Zo zetten we de vaatwasser pas aan als die helemaal vol is.” Het personeel doet er alles aan om ervoor te zorgen dat de gasten geen hinder ondervinden. “Het mag onze gasten aan niets ontbreken. Onze zorg moet gewoon beschikbaar blijven voor de mensen die dat nodig hebben. Maar ondertussen wordt ons geldpotje wel steeds leger.”

Volop leven

De toekomst voor de hospicezorg is zorgwekkend. Toch verliest Lineke de hoop niet. “Ik blijf vechten voor dit huis en put vertrouwen uit mijn geloof. Het kan toch niet zo zijn dat deze zorg verloren gaat? Ik hoop dat in ons land meer aandacht komt voor de waarde van het hospice en dat we meer steun gaan krijgen vanuit de overheid. Want ook al sterven mensen in een hospice, er wordt hier ook nog volop geleefd!”

• Jolanda groeide op bij ouders met een verstandelijke beperking

  Jolanda groeide op bij ouders met een verstandelijke beperking