Zo deed journalist Annegina Randewijk onderzoek naar christelijke donaties aan Israëlische kolonisten

Het Nederlands Dagblad bracht dinsdag – in samenwerking met onderzoeksbureau Investico en BOOS (BNN-VARA) – een onderzoek naar buiten waaruit blijkt dat geld van Nederlandse christelijk-zionistische stichtingen wordt gebruikt voor onder andere de bouw van illegale nederzettingen voor kolonisten in de Westelijke Jordaanoever. Ook blijkt het mogelijk om wapens ‘te doneren’.

"Wij vonden het heel fijn dat Investico bij ons aanklopte om samen te werken aan dit onderzoek", vertelt Annegina Randewijk. "Als het alleen bij de Groene Amsterdammer of bij BOOS te lezen of te zien was, had het onderzoek onze achterban nooit bereikt." De stichtingen Christenen voor Israël* en Israël Heartland zamelen geld in dat onder meer terechtkomt bij Nati Rom, een Joodse activist. Uit het onderzoek blijkt dat het mogelijk is om vuurwapens te subsidiëren voor kolonisten op de Westoever. Daarnaast biedt Rom kolonisten die op de Europese sanctielijst staan financiële ondersteuning.

*Christenen voor Israël heeft inmiddels hun steun aan de stichting van de Joodse activist Nati Rom stopgezet in afwachting van nader onderzoek.

De macht bevragen

Dat het Nederlands Dagblad, een breed-christelijk dagblad, bericht over de misstanden van christelijk-zionistische stichtingen, zorgde bij de hoofdredactie en Annegina niet voor twijfels. "Wij zien het als onze verantwoordelijkheid om de macht te bevragen en een stem geven aan kwetsbaren. Wie geld heeft, heeft macht. Dus als je hoort dat Nederlandse christenen de op een na grootste sponsor zijn van de kolonisten op de Westoever, dan is dat een gegronde reden om dat te bevragen en onderzoeken."

"Er zijn veel christenen die zoekende zijn naar wat ze van het geweld in Israël en in de bezette Palestijnse gebieden vinden", duidt Annegina. "Onze taak is om te laten zien hoe het eraan toegaat en om de feiten te presenteren. Het is allesbehalve zwart-wit. Het is juist belangrijk om dat verhaal in zijn totaliteit te vertellen en te laten zien dat er veel schakeringen tussen zitten."

Het begint met een lead

"Wat veel mensen niet weten, is dat alle onderzoeken starten met een lead", legt de onderzoeksjournalist uit. "Er is iemand die met een misstand aan de bel trekt." In dit geval is dat de Palestijnse olijfboer Jamal, die met gevaar voor eigen leven naar buiten treedt. "Het is geen nattevingerwerk. Je moet wel een aanleiding hebben voordat je start met het onderzoek."

‘Je kan niet zomaar iets publiceren’

Uiteindelijk werkt een groot team van onderzoeksjournalisten samen aan dit onderzoek. "Zelf probeer ik eerst alles op een rijtje te zetten; hoe lopen alle lijnen? Ik zorg ervoor dat ik het zelf snap en aan iemand kan uitleggen", zegt Annegina. "Het was een intensief proces, er zat namelijk behoorlijke druk op. De situatie op de Westoever is veranderlijk, er gebeurt heel veel. Zo’n verhaal als dit kun je dan niet te lang laten liggen." De samenwerking met de verschillende partijen verloopt soepel en het contact is fijn. "Je zorgt er met z’n allen voor dat alles klopt en dat er geen speld tussen te krijgen is. Je kunt niet zomaar iets publiceren. Het gaat om elke zin, elk woord. Door zo intensief samen te werken, krijg je een unieke band met elkaar."

Het gesprek aangaan

Op de publicatie volgen veel reacties, zowel positief als negatief. "Men reageert vaak negatief als ze niet alle feiten kennen", zegt Annegina. Zo heeft Christenen voor Israël een persbericht gepubliceerd voorafgaand aan de publicatie van het onderzoek, waar sommige mensen hun mening nu op baseren. "Ik probeer mensen uit te dagen om wel alles te lezen. Ik vind het prettig om discussie te voeren op basis van alle informatie die er is.

Ik probeer open te staan voor wat mensen denken. Ik vind het belangrijk om iedereen serieus te nemen en met elkaar het gesprek aan te gaan. Ik wil niet iemand afdoen in zijn of haar beleving." Of het haar raakt dat er ook veel negatieve reacties op komen? "Als het je niet meer raakt, dan moet je wat anders gaan doen. Maar het raakt mij niet als persoon. Als we iets publiceren, staan we daar als team en met de hoofdredactie 100% achter."

• Hoe voer je een normaal gesprek over de oorlog in Gaza?

  Hoe voer je een normaal gesprek over de oorlog in Gaza?