Anne Lies raakte zwanger na misbruik: ‘Ik was dertien en dacht dat baby’s alleen uit liefde werden geboren’

Trigger warning: dit artikel gaat over seksueel misbruik en poging tot zelfdoding

Anne Lies van Rhenee (64) werd al op zeer jonge leeftijd misbruikt door haar vader en een groep mannen. “Ik denk dat dit is begonnen toen ik drie maanden was”, begint Anne Lies haar verdrietige verhaal. “Als ik doktersverslagen teruglees, had ik toen al klachten die wezen op misbruik; ik had veel buikpijn, schimmelinfecties en blaasontstekingen. In mijn jeugd waren ze hier helaas niet zo alert op als tegenwoordig; dan was het waarschijnlijk nooit zo lang doorgegaan”, vermoedt ze. Jaren later heeft de huisarts aan Anne Lies toegegeven dat hij vermoedens had dat er sprake was van misbruik, maar dat hij hier niks mee heeft gedaan.”

“Mijn vader had een café op de hoek van de straat waar wij woonden. Pas later werd mij – uit politierapporten – duidelijk dat hij boven het café een bordeel had. Daar verkocht hij mij aan een groep mannen, waarmee hij in Indië had gediend.” Anne Lies weet vrij zeker dat haar moeder heel goed wist wat er gaande was. “Ze wist alleen niet wat ze ermee aan moest. Toen ik wat ouder was en het tegen mijn moeder probeerde te vertellen, wilde ze er niks van horen. Het was voor haar denk makkelijker om het niet met zekerheid te weten; ze zou er anders wat aan moeten doen en dat kon ze niet aan.”

Tekst gaat hieronder verder

Schuldgevoel

Zonder dat iemand om haar heen het weet, gaat de kleine Anne Lies haar hele jeugd gebukt onder een gruwelijk geheim. “Mijn moeder stuurde ons al jong de straat op om buiten te spelen. Ze hield niet van kinderen over de vloer. Niet wetende dat zij hierdoor het misbruik juist in de hand werkte.

“Als ik op straat was, werd ik steevast opgepikt door één van de daders en meegenomen naar het café van mijn vader, waar ik vervolgens werd misbruikt. Ik heb mezelf jarenlang schuldig gevoeld dat ik elke keer vrijwillig die wagen ben ingestapt. Ook al wist ik dat het enkel uitstel betekende als ik ertegenin was gegaan.” Het beeld dat ontstond, was dat Anne Lies een lastig, brutaal kind was, dat altijd ziek was of de sfeer verpestte. “Mijn broers vonden mij vervelend en dwars, maar wisten niet wat hiervan de reden was. Het was thuis pas gezellig als ik er niet was, vertelden mijn broers jaren later.”

Zeven maanden zwanger

Op haar dertiende is Anne Lies, zonder dat zij het weet, zeven maanden zwanger. “Ik was gezet en schommelde vaak met mijn gewicht. Het was geen seconde in mijn hoofd opgekomen dat ik weleens zwanger kon zijn. Ik was nog maar dertien! Toen ik op een dag van school naar huis fietste, kreeg ik plotseling extreme buikkrampen. Ik voelde me doodziek. Bij een parkje ben ik van mijn fiets gestapt en intuïtief de bosjes in gestrompeld. Daar ben ik tegen een boom aan gaan zitten, terwijl de pijn mij overspoelde.” Niet veel later wordt haar levenloze dochtertje geboren. Het kindje was in haar buik gestorven.  

“Ik had geen idee wat mij overkwam. Natuurlijk had ik wel seksuele voorlichting gehad, maar ik dacht dat baby’s alleen werden geboren uit liefde en als je getrouwd was. Ondanks dat ik het doodeng vond wat me was overkomen, was erg verwonderd door de aanblik van het mooie, kwetsbare meisje. Ik was gewend aan mijn lichaam als gebruiksvoorwerp en wist niet dat het zoiets moois kon voortbrengen.”

‘Ze zouden me toch niet hebben geloofd’

Meteen komt het besef dat ze het kindje niet mee naar huis kan nemen. “Ik zou gestraft worden als mijn vader erachter kwam. Het was tenslotte het bewijs van iets dat het daglicht niet kon verdragen. Puur op intuïtie pakte ik mijn etui uit mijn schooltas en knipte met mijn schaar de navelstreng door.” Anne Lies begraaft het pasgeboren meisje, dat ze Lieke noemt, op de plek waar zij net daarvoor ter wereld was gebracht.

“Ik was eraan gewend dingen geheim te houden en verwondingen of ziekten te verbergen voor anderen, dus heb tegen niemand iets gezegd; ze zouden me toch niet hebben geloofd.” De dagen daarna was Anne Lies erg ziek. “Ik heb ontzettend veel gebloed en had vreselijk veel pijn. Mijn moeder moet geweten hebben wat er aan de hand was, want ze zorgde heel goed voor mij, terwijl ze dat normaal nooit deed. Ze was vermoedelijk bang dat ik naar het ziekenhuis zou moeten of zou sterven. Dan zou alles aan het licht zijn gekomen.”

Tweede zwangerschap

Twee jaar na deze vreselijke gebeurtenis wordt Anne Lies opnieuw zwanger. Ze is dan vijftien jaar. “Dit keer wist ik het al vrij snel en had ik me voorgenomen voor dit kindje te vechten. Ik heb nooit de koppeling gemaakt met het misbruik als ik aan het kindje dacht. Het was van mij en groeide in míjn lijf. Hoe het erin was gekomen boeide mij verder niet – daar kon het kindje tenslotte niks aan doen. Mijn moedergevoel overheerste en ik wilde dit kindje beschermen en ervoor zorgen. Tot mijn grote verdriet had mijn vader dit keer wél door dat ik zwanger was.”

“De schuld werd volledig in mijn schoenen geschoven. Het was allemaal mijn fout en mijn vader dwong mij een illegale abortus te ondergaan.” Een bijzonder traumatische gebeurtenis voor Anne Lies. “Ik had geen idee waar hij mij mee naartoe nam. Ergens hoopte ik dat het gewoon een dokter was die mij zou helpen een gezonde baby te krijgen. In plaats daarvan nam hij mij mee naar een illegale abortuskliniek om de zwangerschap af te breken. Ik kreeg weeënopwekkers en niet lang daarna werd er niet een, maar werden er twee kindjes geboren. “Ik kreeg twee kindjes van een maand of vier à vijf oud, met alles erop en eraan, maar met geen enkele overlevingskans. Het brak mijn hart. In gedachten gaf ik de kindjes de namen Nicky en Robin.”

“Ik heb me heel lang schuldig gevoeld omdat ik mijn kindjes niet heb kunnen redden. Ik maakte mezelf wijs dat ik harder had moeten vechten.” Na het verlies van haar tweeling worden de ogen van Anne Lies geopend voor het leed dat haar is aangedaan. “Ik begon eindelijk te beseffen dat de dingen die mij overkwamen niet normaal waren.” Toch ging het misbruik gewoon door. “Ik werd zo bang dat ik opnieuw zwanger zou raken dat ik maar één oplossing zag: de dood.”

Van het ziekenhuis naar op kamers

Op zestienjarige leeftijd komt Anne Lies na een zelfmoordpoging in het ziekenhuis terecht. “Een geluk bij een ongeluk was dat mijn ouders niet meer wilden dat ik terugkeerde naar huis, dus ging ik vanuit het ziekenhuis op kamers wonen. Ik kwam in een leuk studentenhuis terecht en deed lange tijd net zoals andere studenten. Dat ging me goed af. Van mannen wilde ik niks weten en seksualiteit was een no go. Van binnen was alles zo beschadigd dat ik nooit meer kinderen kon krijgen.”

Ook nadat zij op kamers gaat, blijft het misbruik gewoon doorgaan, tijdens de weekenden dat zij thuis was. Anne Lies leert zich distantiëren van wat er met haar lichaam gebeurt. “Ik heb alles verdrongen, tot ik op mijn vijfentwintigste allerlei herinneringen kreeg en begon te beseffen wat mij was overkomen. Ik had alles achter slot en grendel proberen te houden, maar dat lukte niet langer. Pas toen ik veilig was en het misbruik achter mij had gelaten, kwam alles eruit.”

Anne Lies zoekt hulp en gaat in therapie. “Daar ben ik nog steeds heel dankbaar voor; daardoor heb ik een goed leven kunnen opbouwen.” Uit zelfbescherming besluit Anne Lies de banden met haar ouders te verbreken, een andere naam aan te nemen en aan de andere kant van het land een nieuw leven op te bouwen.

Beschermde Wieg

Ondanks alles heeft Anne Lies een gevuld leven heeft en voelt zich gelukkig. Ze besluit zich in te zetten voor meisjes en vrouwen die hetzelfde is overkomen. “Ik kwam in 1998 in aanraking met Stichting Beschermde Wieg en sindsdien ben ik als vrijwilliger aan hen verbonden. Ik pleit ervoor dat hulpverleners meer aandacht besteden aan zwangerschappen die door misbruik zijn ontstaan. Als hulpverleners er niet naar vragen, zullen slachtoffers hier nooit zelf over beginnen, terwijl ze de trauma’s wel met zich meedragen. Het is één van mijn doelen om hier meer bekendheid aan te geven, zodat vrouwen in dezelfde positie zich niet meer zo alleen voelen.”