Anne Appelo: 'Nu vier ik kerk met mezelf'

“Ik zie mezelf nóg zitten aan de keukentafel, in mijn houten kleuterstoel: ‘Jezus is de goede Herder’, zong ik heel hard. Ook lazen we geregeld uit de Bijbel, en mijn moeder vertelde veel verhalen over haar ervaringen met God”, vertelt de goedlachse Anne. Ze is bekend van haar rollen in musicals – zoals The Lion King en The Bodyguard – en is nu als EO-presentator een van de gezichten van Chica, een community voor meiden.

“Mijn moeder benadrukte dat God liefde is, dat Hij er áltijd is en mij beter kent dan ik mezelf. Ze zei heel vaak: ‘Ik houd zo veel van je, maar God nóg meer.’ Bij de zoveelste keer dacht ik: ja ja, nu weet ik het wel. Sprong ik op de fiets naar school, dan riep ze het nog even over straat. Toch nam ik het zeker aan. Maar de ware essentie begrijpen en God écht ervaren, dat gebeurde pas rond mijn 18e.”

Vrouwengezin

Anne Appelo (1991) werd geboren in Kampen. Haar vader was een politiek vluchteling uit Congo. Vanwege een groot verschil in culturele normen en waarden, scheidden haar ouders. “Ik was ongeveer 1 jaar toen mijn vader wegging. Ik weet dat hij gelovig was, maar niet hoe dat vorm kreeg. Ik groeide op in een vrouwengezin met mijn moeder en twee zussen – de een is twaalf jaar ouder, de ander zestien jaar. We leken – en lijken – door onze hechte band wel de vier musketiers.” 

Slaapritueel 

“Ik heb in mijn jeugd veel kerken vanbinnen gezien. Een baptistenkerk, een gereformeerde, en een hervormde kerk. In de hervormde ben ik gedoopt. Mijn moeder wilde zich graag ergens bij aansluiten, maar kon geen gemeente vinden die bij haar paste. Daarom gaf zij vooral thuis spelenderwijs veel aandacht aan het geloof.” De kuiltjes in Annes wangen worden dieper als ze vertelt over een slaapritueel. “Mijn moeder móést een heel liedjesprogramma zingen dat ik had opgesteld. Dan lag ik in bed, met mijn moeder naast me, zodat ik rustig werd. Zachtjes zong ze al die liedjes – wel tien – zoals ‘Een parel in Gods hand’. Soms zongen we tweestemmig. Als het concert afgelopen was, voelde ik me geborgen en viel ik heerlijk in slaap. Gelukkig genoot mijn moeder er zelf ook van.” 

Zong je als kind ook graag mee in de kerk?
“Ik merkte wel dat ik meer aansluiting voelde bij de vrijere kerken, omdat we daar veel zongen. Wat ik me vooral goed herinner, is het kinderkoor Benjamin uit Kampen. Ik vond het fantastisch om samen met andere kinderen te zingen; veel Opwekking en Elly en Rikkert.
Uiteindelijk ging mijn moeder niet meer naar de kerk, omdat ze geen passende gemeente kon vinden. Ik voelde niet de behoefte om zelf te gaan. Ik heb later hier en daar nog kerkdiensten bezocht, maar geen aansluiting gevonden. Nu vier ik kerk met mezelf.”

Hoe doe je dat?
“Mijn relatie met God is heel persoonlijk, dus de kerk zit in mijn hart. Dat is waar Hij woont. De kerkelijke gemeente kan je wel helpen dichter bij God te komen, maar uiteindelijk moet je het vooral zelf doen, denk ik. Ik vier kerk door gebed, meditatie, veel zingen en lezen – ik lees nu Practising the presence van Joel S. Goldsmith – en ik volg een Bijbelstudie. Ik heb veel mensen om me heen met wie ik praat over het leven in combinatie met het geloof. Het belijden van mijn geloof, dát is voor mij al kerk.”

In tranen uitbarsten
Toen Anne klein was, werd ze “omringd door muziek”. De liefde voor muziek zat er daardoor goed in: toen ze 18 jaar was, sloot ze zich aan bij het gospelkoor ‘Gospel for everyone’ van Elvis E – ook koorleider bij het EO-programma Amazing Grace. “Hiervoor wist ik dat God er was, maar op het koor ben ik echt geraakt door de gospelmuziek. Elke repetitie barstte ik bijna in tranen uit. Ik wist zeker dat dit door God kwam. Het was alsof Hij me liet weten dat Hij ín mij leefde. Er stond eens een koorlid naast mij, dat zei: ‘Anne, ik voel dat jouw band met God sterker wordt.’ Ik keek haar verbaasd aan, maar besefte achteraf dat ze gelijk had.” 

Waarom trekt gospel jou zo aan?
“Het zijn krachtige nummers, die bevestigen waar we in geloven. Je bezingt een boodschap die je mag aannemen: dat God er voor je is. Het is net therapie, je zingt ook jezelf toe. Bijvoorbeeld in het prachtige nummer ‘Imagine Me’ van Kirk Franklin. Dit lied gaat over eigenwaarde en je zelfbeeld. Alsof God zegt: ‘Kun jij je voorstellen hoe Ik over je denk?’ Je zingt hoe je door Gods ogen naar jezelf mag kijken.” Anne pakt haar telefoon erbij om nog meer favorieten op te noemen. “Of ‘Respond’, hoe gaat die tekst ook alweer?” Zachtjes neuriet ze het lied. “O ja, het gaat over God die altijd voor je klaarstaat. Hij hoeft niet te komen, Hij ís er al. Dat vind ik gaaf. Bemoedigend.” 

Heb je weleens met aspecten van het geloof geworsteld?
Resoluut: “Zeker. Vooral door het beeld dat anderen soms van God hebben. Als Iemand die heel oordelend is, die met een afkeurende vinger zwaait. Dat heb ik moeilijk gevonden. Want de God die ik ken, is liefde. Nu kan ik mijn overtuiging los zien van die van anderen. Dit lukte door gebed en door te vertrouwen. En nee,” Annes gouden oorringen bengelen heftig heen en weer, “ik ben mijn geloof dus ook nooit verloren. In mijn jonge jaren wist ik al dat God er was, maar ik ervoer nog niet zo’n connectie als nu. Maar ook hier geldt: Gods aanwezigheid is nooit veranderd, ikzelf ben veranderd.”

Opgeruimd huis
Zong ze vroeger kinderliedjes aan de keukentafel, tegenwoordig voert ze aan diezelfde tafel diepgaande gesprekken met haar moeder. De twee stellen elkaar kritische vragen, bijvoorbeeld over hun beeld van God. Waar Anne vroeger van haar moeder leerde dat God liefdevol is, geeft ze nu die boodschap terug. “Mijn moeder wéét het wel, maar ik stimuleer haar dat ze zichzelf nóg meer vanuit Gods liefde mag zien.”

“Pas nog. Mijn moeder zei: ‘Ik wil graag mijn huis ordenen. Stel dat ik kom te overlijden, dan zitten jullie ermee. Daar heb ik geen zin in.’ Ik antwoordde: ‘Mam, op je 75e is dat toch niet je prioriteit?’ Ze is heel creatief, wil graag dichten, schilderen en tekenen. Maar daar is ze nooit aan toegekomen. ‘Wat zou je ons liever nalaten: een opgeruimd huis, of jouw creaties, waar God doorheen schijnt?’ vroeg ik. Dat is voor mij véél waardevoller. Ik zou het zo mooi vinden als ze zichzelf door Gods ogen gaat bekijken. Een week later appte ze me: ‘An, ik heb iets gemaakt! Ik laat het binnenkort zien.’ Dat is toch fantastisch?”

Liefde verspreiden

“Ik praat hierin ook tegen mezelf”, grinnikt Anne. “Ik mag mij meer gaan uiten op de manier die God voor mij bedacht heeft. Pas dán kan Hij zijn werk doen. Hoe ik mijn licht laat schijnen? Door mezelf te zijn. Ik heb ontdekt dat ik iets van God kan laten zien door te zingen, presenteren of acteren.” Ze verwijst naar het online-programma Chica, waarin zij samen met Rachel Rosier en Anne-Mar Zwart meiden wegwijs maakt in de ontwikkelingen die ze doormaken in de puberteit. “We geven de meiden mee dat hun gevoelens en lichamelijke veranderingen normaal zijn. Zo wil ik liefde verspreiden.”

Hoezeer betrek jij God bij je carrière?
“Zingen en acteren zijn iets heel persoonlijks; je moet eerst jezelf leren kennen voordat je je bloot kunt geven op toneel. Daar heb ik God hard bij nodig gehad – en nog steeds. Voordat ik het podium op liep of voor de camera ging staan, kwam ik in de stilte terug bij Hem door me even terug te trekken. In mijn eentje zou ik dit werk niet kunnen doen. En ik laat me in mijn werk door God leiden. Na een aantal musicals voelde ik dat het tijd was voor iets anders. Mensen vroegen verbaasd: ‘Ga je geen musical meer doen?’ Misschien in de toekomst weer, maar nu wil ik me ontwikkelen op andere vlakken, zoals presenteren. Ik streste weleens, omdat er brood op de plank moest komen, maar altijd kreeg ik op het juiste moment een nieuwe opdracht. Ik heb hierdoor geleerd dat ik in élke situatie op God mag vertrouwen. Hij voorziet. Let go, let God.”

Moeder worden

Anne is vrijgezel en heeft geen kinderen. “Maar ik heb áltijd kinderen om mij heen, daarin ben ik ook van betekenis – bijvoorbeeld in mijn werk. Ik weet niet of moeder worden de weg is die ik moet gaan, maar ik sta ervoor open. Als ik kinderen mag krijgen, wil ik proberen ze mee te geven dat God in hen leeft.”

Wat zou je missen als je het geloof niet had?
“Dan is er niets om naar uit te zien. Niets om je door gedragen te voelen.” Met iets meer volume in haar stem: “De zin van het leven, díé zou ik missen. We zijn hier om ons licht te verspreiden op je eigen unieke manier. Ik ben benieuwd welke plannen Hij voor mij nog in petto heeft.”