Anja Hazekamp: ‘Ik ben een dierenactivist die toevallig in het Europees Parlement zit’

Hoe zou uw directe omgeving u omschrijven?

“Als een doorzetter, iemand die vasthoudend is. En dat klopt ook wel. Ik kan me heel erg ergens in vastbijten. Ik ben ook hoopvol en optimistisch.”

U zit precies tien jaar in Brussel voelt u zich er thuis?

“Gek genoeg wel. Ik ben geboren in Ter Apelkanaal, in Oost-Groningen. Ik heb mijn hele leven op het platteland gewoond. Voor mijn werk in het Europees Parlement ben ik naar Brussel verhuisd, ook al houd ik helemaal niet van steden. Heen-en-weer reizen naar Oost-Groningen is met het openbaar vervoer vanuit Brussel niet te doen. Het is een klein offer voor mijn werk dat ik met liefde breng. Hoewel ik me geen politicus voel, voel ik me qua werk  op m’n plek. Ik ben opgeleid tot veldbioloog en werkte veel buiten. Dat is wel even wat anders dan de hele dag vergaderen. Maar ik doe het met een doel. Ik ben een dierenactivist die toevallig in het Europese parlement zit. Politiek is voor mij een instrument om een betere toekomst voor de planeet voor elkaar te krijgen.”

Als u terugkijkt op tien jaar Brussel, waar bent u dan het meest trots op?

“Mijn team en ik moeten er hard voor werken, maar er is veel aandacht gekomen voor dierenwelzijn in het parlement. Dat ging niet vanzelf, hoor. De eerste schriftelijke vraag die ik ooit stelde, ging over de kalverhouderij. Het antwoord dat ik daarop kreeg was: er komt, in ieder geval de komende jaren, geen nieuwe wetgeving. Maar we hebben niet opgegeven en  na een aantal jaren is er wel degelijk nieuwe wetgeving gekomen, en er is nog meer aangekondigd. Ik ben ook blij met wat we hebben bereikt als het gaat om diertransporten. Dat is een onderwerp dat me al decennia lang aan het hart gaat. Dieren worden echt slecht behandeld. Als ik een vrachtwagen zie rijden met dieren erin en ik maak toevallig oogcontact met zo’n dier, dan voel ik mij zó machteloos, dat moet toch anders kunnen. In 2020 startte het Europees Parlement op ons initiatief  een parlementaire enquêtecommissie die misstanden bij diertransporten onderzocht. Ik heb hiervoor zelf door Europa gereisd om diertransporten te inspecteren. Ik schrok van wat ik daar zag, ondanks de regels die op papier gelden. Naar aanleiding van ons onderzoek, komt er nieuwe wetgeving. Ik ben er trots op dat we dat voor elkaar hebben gekregen en ik houd niet op totdat het klaar is.”

Als ik een vrachtwagen zie rijden met dieren erin en ik maak toevallig oogcontact met zo’n dier, dan voel ik mij zó machteloos

Waar komt uw drive om u hiervoor in te zetten vandaan?

“In de jaren ’90 zag ik beelden op tv van een jonge stier die met een kraan een schip uit werd getakeld. Het dier gilde en huilde. Dat heeft mij zó geraakt! Het heeft mij nooit meer losgelaten. Ik kan het beeld en de emotie die ik toen voelde, zo weer oproepen. Ik kan me er niet bij neerleggen dat mensen dit gewoon gaan vinden. Hetzelfde geldt voor hoe we met dieren, de natuur en onze leefomgeving omgaan.”

Hoe verhouden mens en dier zich volgens u tot elkaar?

“Ik heb het vaak over mensen en andere dieren. Ik zie alleen andere dieren hun eigen toekomst niet vernietigen, wij doen dat wel. Terwijl wij de kennis en de intelligentie hebben om dat niet te doen, dat vind ik heel raar. Dieren zijn vaak slimmer dan we denken. Mensen daarentegen gedragen zich vaak juist dom en gaan niet altijd even intelligent met hun omgeving om. We hebben nu de middelen om iets te doen aan het biodiversiteitsverlies dat we zelf hebben veroorzaakt. Het draait niet om ons, maar om het voorbestaan van heel veel meer. We moeten van ego naar eco.”

Bent u zelf vegetarisch of veganistisch?

“Ik eet plantaardig, maar ik vind dat iedereen vrij is om te eten wat ’ie wil. Ik vind alleen wel dat we mensen moeten voorlichten in wat we aan het doen zijn en de werkelijke kosten moeten verwerken in de producten. Ik vind dat de overheid hier een rol in heeft. We zien geen reclames van sigaretten meer, maar waarom nog wel reclames voor vlees of vervuilende multinationals? Je zou als consument gewoon een hap van een appel moeten kunnen nemen zonder dat je je zorgen hoeft te maken over landbouwgif.”

Wanneer komt u tot rust?

“Normaal gesproken door te haken of te lezen. Tijdens de campagne komt daar alleen weinig van terecht. Gelukkig is dat maar tijdelijk. Af en toe neem ik de tijd om  de natuur in te gaan. Ik moet even fietsen voordat ik de stad uit ben, maar de omgeving van Brussel is prachtig.”

Hoe zien uw vakanties eruit?

“Het klinkt misschien gek, maar sinds ik in het Europese parlement zit, ben ik niet meer ‘gewoon’ op vakantie geweest. Ik gebruik de recessen om werkbezoeken te doen. Dan ga ik bijvoorbeeld naar Roemenië om te kijken hoe de diertransporten daar gaan. Ik ben een keer naar Malta geweest om de illegale vogeljacht in kaart te brengen en naar Ierland om kalfjes te volgen. Ik krijg ontzettend veel verzoeken van organisaties om langs te komen, tijdens mijn gewone werkzaamheden kom ik daar niet aan toe. Maar ik wil graag het veld in, ik vind het belangrijk dat ik weet waar ik het over heb.”

In wie ziet u een voorbeeldfiguur?

“Er zijn zoveel mensen waar ik enorme bewondering voor heb. Bijvoorbeeld voor de biologe Jane Goodall of de Canadese fotografe Joanne McArthur, die foto’s maakt van dierenleed. Maar de echte helden zijn voor mij de jonge klimaatactivisten die de straat op gaan. Mensen die voor dieren en natuurorganisaties op onderzoek uitgaan in situaties waarin ze hun eigen veiligheid op het spel zetten. Mensen die dag in, dag uit op pad zijn om te vechten voor een betere wereld.”

De echte helden zijn voor mij de jonge klimaatactivisten die de straat op gaan

Als politicus jaag je altijd wel mensen tegen je in het harnas? Hoe gaat u daarmee om?

“Ja, dat gebeurt heel vaak. De meeste politici zijn de politiek ingegaan vanwege bepaalde idealen, dan kunnen de emoties wel eens hoog oplopen. Het gaat soms zover dat ik in de commmissievergadering weleens ben uitgescholden, of dat mensen op de tafel gingen slaan. Maar daar ben ik niet zo snel van onder de indruk. Ook op sociale media worden mensen voor van alles en nog wat uitgemaakt. Het hoort schijnbaar bij de tijdgeest.”

De Europese verkiezingen zijn voor veel mensen nogal een ver-van-mijn-bed-show. Waarom is het volgens u belangrijk om wel te gaan stemmen?

“Omdat het niet ver weg zou moeten zijn. Heel veel zaken die in Brussel worden besloten, hebben direct gevolgen voor het dagelijks leven in Nederland. Als je niet precies weet waar het over gaat, vul stemwijzers in, kijk op websites, maar ga vooral stemmen.”

Tekst en interview: Francien van der Valk