'Als ik ooit oud ben, wil ik net zo licht zijn als hij'
25 september 2024 · 11:47
Update: 25 september 2024 · 12:01
Hij is een oude man geworden. Broos, wankel, lijkt bijna niets meer te wegen. Zijn mutsje en lange grijze haren verraden een artistiek verleden. Ooit altijd onderweg, nu veel thuis. Het gaat fysiek niet meer.
Hij verontschuldigt zich dat hij zittend moet voordragen, somt zijn kwalen op alsof hij een boodschappenlijstje voorleest. Daar komen we niet voor. Zijn stem klinkt vertrouwd: vast en altijd jong. Hij leest:
Een eenhoorn, wonend aan de Eem,
had een identiteitsprobleem.
Waar hij het meeste last van had
was dat hij slechts één hoorn bezat,
wat hij welhaast nog erger vond
dan ’t feit dat hij niet eens bestond.
Ik glim en lach. Er volgt nog een tiental originele diergedichten. Woordspelletjes in een vast metrum en stramien. De oude man is Rikkert Zuiderveld en ik luister naar hem tijdens de boekpresentatie van zijn boek Door de wolf geverfd.
Het wordt light-verse genoemd, lichte gedichtjes. Daar zit iets neerbuigends in: gratuite niemendalletjes. Alsof zwaarte, drama en tragiek pas echt vertellen hoe de wereld in elkaar zit. Het serieuze werk, dat is pas kunst met een grote K. Het is een misvatting die ook een gelovige variant heeft. Geloof met een grote G is serieus en ernstig. Zwaarte als hét kenmerk van serieus gelovig zijn. Het wordt onmenselijk en ondraaglijk als alle lichtheid is verdwenen.
Driemaal daags één gedichtje
Ik geloof daarom dat lichtheid hoort tot de genadegaven van God, net als humor, muziek, literatuur en slagroom. Allemaal dingen waar je in principe zonder kunt, maar die het leven in een ander licht zetten. Rikkerts boek is weergaloze lichttherapie (driemaal daags één gedichtje). Met kinderlijk plezier en gerijpte precisie jongleert hij met woorden en schrijft hij het ene pareltje na het andere. Ze ademen een tintelende lichtheid die je blijkbaar kunt behouden als je ouder wordt. Luisteren naar deze gedichten verlicht (maar niet zoals een lamp): je leeft op, je wordt weer mens.
Ik vind het misschien wel het leukste, origineelste en knapste wat Rikkert in al die jaren heeft geschreven. En wat meer is, het houdt deze oude man jong van geest. Als ik ooit oud ben, wil ik net zo licht zijn als hij.