Alles wat je moet weten over Pasen
Waarom Pasen zo'n belangrijk feest is voor christenen
Binnenkort is het Pasen. Dan vieren christenen dat Jezus is opgestaan uit de dood. Het is hun belangrijkste feest. Wat voelen ze daarbij? Wat doen ze dan? Wat is de betekenis van Pasen?
Pasen 2024 (en later)
Pasen valt altijd op een zondag en maandag. De datum wordt via een ingewikkelde berekening bepaald aan de hand van de maanstand. De komende drie data zijn:
- Pasen valt in 2024 op 31 maart en 1 april
- 2025: 20 en 21 april
- 2026: 5 en 6 april
Wat betekent Pasen?
Waarom is Pasen belangrijk voor christenen? Christenen gedenken op die zondag dat Jezus is herrezen uit de dood. Hij kreeg een nieuw, onsterfelijk lichaam. Zo werd voor het eerst de dood overwonnen. In vrijwel alle landen op aarde (behalve een stuk of tien met hevige christenvervolging) wordt Pasen gevierd.
Hoe wordt Pasen gevierd?
Protestantse en evangelische christenen hebben op paas-ochtend een extra feestelijke bijeenkomst in de kerk. Vaak wordt er vooral veel gezongen, soms ook gedanst. Veel katholieke christenen houden de nacht voor deze zondagochtend een wake: ze bidden, mediteren en zingen dan de hele nacht. Het hoogtepunt volgt als de zon opkomt: het symbool voor nieuw leven.
Wat betekent de naam Pasen? Waarvan is Pasen afgeleid?
De naam Pasen heeft twee mogelijke verklaringen. Het Latijnse woord passio betekent lijden. Je hoort er ons ‘passief’ en ook ‘passie’ nog in terug. In de tijd van Pasen is er ‘passiemuziek’ en in het Engels hoor je het nog vaker terug, bijvoorbeeld als titel voor voorstellingen als The Passion.
De andere oorsprong komt uit het Hebreeuwse woord pesach, wat passeren betekent – de klankovereenkomst met ons woord 'Pasen' is toevallig. Pesach is ook de naam van het belangrijkste Joodse feest, waarop herdacht wordt dat de Joden uit Egypte wisten te ontsnappen. De dood ‘passeerde’ hen toen, vandaar die naam.
Beide verklaringen passen wel bij Pasen: Jezus leed ‘passief’ en stierf, maar hij overwon dood en daardoor werd het mogelijk dat voor andere mensen de dood voortaan ‘passeerde’.
Wat hebben de paashaas en paaseieren met Pasen te maken?
Niets. Soms wordt gedacht dat het christelijke Pasen een oud Germaans feest zou hebben verdrongen, maar dat klopt niet. Wel waren er verhalen rondom een nogal woeste heidense godin Eastra (waarin je het Engels ‘easter’ voor Pasen nog terughoort) die zich soms vertoonde als een wild springende haas. Eieren zijn een logisch symbool van de lente. Dat is een mengelmoesje geworden met het christelijke paasfeest.
Waarom is Jezus opgestaan en herrezen uit de dood?
- Jezus is opgestaan uit de dood om te bewijzen dat hij echt Gods zoon is. De verrijzenis van Jezus is een teken dat zijn leven niet zinloos was en zijn tegenstanders niet het laatste woord kregen. Het is een soort compliment van God: kijk, hier is echt iets bijzonders aan de hand, hiernaar moet je kijken!
- Jezus is opgestaan uit de dood om de dood te overwinnen. Toen de penicilline werd uitgevonden was dat een historische doorbraak: vanaf toen konden veel ziektes opeens worden genezen. Niet dat het ook meteen zou gebeuren, maar het kon vanaf toen wel. Zo is Jezus’ verrijzenis ook een historische doorbraak: vanaf nu is de dood niet meer de sterkste en is het voor iedereen mogelijk later op te staan uit de dood en eeuwig te leven.
- Jezus is opgestaan uit de dood om nu al nieuw leven te verspreiden. Christenen geloven dat er, toen Jezus herrees, een kracht is losgebroken die ook nu al werkt. Een beetje alsof hij een gaslek heeft veroorzaakt en er overal nu gezond ‘gas’ rond stroomt. Dit ‘gas’ is de heilige Geest. Telkens als mensen liefde geven en leven ervaren, is dat Gods Geest.
Opstaan uit de dood, dat kan toch helemaal niet?
Klopt. En toch. Christenen zijn niet gek en weten ook dat dood dood is. Maar ze geloven in God. En een echte God kan natuurlijk prima iemand terughalen uit de dood. Als hij een compleet heelal kan scheppen, dan is een enkel persoon laten herrijzen geen probleem.
De wetenschap heeft gelijk als ze zeggen dat opstaan uit de dood onmogelijk is. Maar de wetenschap gaat alleen over 1) wat gebruikelijk, wetmatig is en 2) wat zich beperkt tot dit heelal, wat je kunt waarnemen.
De opstanding van Jezus was echter 1) heel uitzonderlijk en 2) God greep in en God kun je niet meten of zien. De wetenschap gaat dus over heel veel niet, waaronder de opstanding.
Waarom is Pasen op een zondag?
Jezus staat volgens de Bijbel op een zondag op uit de dood. De zondag is voor de Joden de eerste dag van de week. De sabbat, de zaterdag, is de laatste dag. De zondag staat voor een nieuw begin: het is ook de dag waarop volgens Genesis 1 de schepping begon. Bij Jezus’ opstanding begint eigenlijk ook een schepping: een nieuw soort leven dat niet meer vergankelijk is.
Lees ook: Dit gebeurde er in de 'Goede Week' voor Pasen
Wat betekent tweede paasdag?
Niets. Deze dag valt op de maandag na het officiële paasfeest en is voor veel mensen een vrije dag. De tweede paasdag wordt gevierd in veel landen die vroeger grotendeels christelijk waren, al sinds de Middeleeuwen. Omdat de eerste feestdag druk was met kerkgang en dergelijke, kreeg je zo nog wat vrije tijd.
Beeld: Unsplash
