Adelheid Roosen: 'Mijn begrafenis wordt een dansfeest'
12 augustus 2024 · 11:14
Update: 13 augustus 2024 · 11:24
In 2015 verloor ze haar moeder aan dementie. Sindsdien maakt Adelheid Roosen tv-series over de menselijke zorg bij deze ziekte. In het nieuwe seizoen van Roosen & Borst onderzoekt ze samen met Hugo Borst hoe je ‘goed’ sterft, zonder dat er nog iets dwarszit. “De serie liet me nadenken over mijn eigen levenseinde.”
1. Hoe vond je het om deze serie te maken?
“Een geschenk. Het is zo ontroerend om mensen in verschillende stadia van dementie mee te maken. Want ik ervaar altijd: hun hart is niet dement. Mensen zonder dementie denken veel. Mensen met dementie kunnen dat niet, maar voelen des te beter. Je kunt daardoor van hart tot hart met elkaar spreken.”
2. Bereid jij je voor op je eigen levenseinde?
“Bij de start van de opnames dacht ik: ik moet toch eens nadenken over mijn testament, en vastleggen wat ik wil met mijn begrafenis. Ik heb nu een document op mijn laptop waarin ik schrijf aan wie ik dingen wil nalaten. Ik zou het heerlijk vinden als mijn begrafenis een dansfeest wordt; het lijkt me zo leuk als mensen dansen in paren en zo het leven vieren en rouwen om het verlies. Daarom ben ik nu op zoek naar een docent die de gasten op mijn begrafenis een dans aanleert.”
Wie is Adelheid Roosen?
• Werkt als theatermaker, acteur, dramadocent en schrijver
• Is artistiek leider van theatergezelschap Female Economy, dat ze in 1999 oprichtte
• Was in 2012 in De Kist te zien (kijk terug op NPOstart.nl)
• Maakte al eerder series met Hugo Borst rondom dementie en sterven: In de Leeuwenhoek (2018), Thuis op Zuid (2020) en Roosen & Borst (2022)
3. Hoe besteed je een vrije avond het liefst?
“Met het onverwachte. Ik ontmoet graag nieuwe mensen en geniet intens van nieuwe situaties die me overkomen. Een mens is niet per se ingesteld om het onverwachte te verwelkomen, maar dat leert mij wel het meeste over mezelf. Thuis of op vakantie bijvoorbeeld; ik stap vaak in een willekeurige tram of metro en blijf zitten tot het eindpunt – ik beleef dan een heel avontuur. Als ik uitstap, denk ik vaak: wow, waar ben ik terechtgekomen?”
4. Wat wilde je als kind worden?
“Ik had geen toekomstbeeld of dromen. Klinkt bizar, maar zo was het wel. Mijn moeders opvoeding was zó strikt, zó gebonden aan regels – ik zat vast in haar strenge regime. Zij heeft haar studie Frans nooit afgemaakt, dus ik kreeg geen andere keuze dan ook Frans studeren. Eenmaal weg uit haar blikveld, begon mijn ontsnapping. Ik ontdekte de theaterschool in Utrecht, deed auditie, en werd aangenomen.”
5. Wat is je belangrijkste levensles?
“Die gaat over bewustzijn: ben je in staat te luisteren? Te reflecteren? Ben je in staat om de ander in zijn verhaal en gedachtegang de ruimte te geven, zonder te oordelen? Natuurlijk mag je je verbazen, maar dat is iets anders dan oordelen. Bevraag diegene en lúíster.”
6. Je bent katholiek opgevoed. Hoe sta je daar nu in?
“Rond mijn 40e heb ik me uitgeschreven uit de Katholieke Kerk. Toen mij steeds duidelijker werd hoeveel kindermisbruik er binnen de kerk was, maar er niet werd ingegrepen, wilde ik helemaal weg uit dat systeem. De leiders hebben de boeken en leer van de liefde in hun schoot liggen, en dan doen ze dit. Het is puur kwaad.”
7. Wat was je laatste schietgebedje?
“Ik doe bijna nooit schietgebedjes. Als dingen misgaan of anders uitpakken dan gedacht, probeer ik te bedenken wat het mij wil zeggen. We zijn geneigd te blijven piekeren – mogelijk door iets in ons wat zich hecht aan zorgen maken. Ik probeer er creatief naar te kijken. Misschien is het probleem geen obstakel, maar een wegwijzer.”