Ach­ter­om­kij­ken om vooruit te gaan: Jos de Putter over 'De Thuiskomst'

Vanaf het begin wist De Putter dat hij een filmessay wilde maken; een persoonlijk betoog waarin hij het achtste gebod een actuele betekenis kon geven. In eerste instantie richtte hij zich op zijn eigen vak. Als documentairemaker reist hij de wereld over, zoekt hij verhalen en legt hij ze vast. Maar is die relatie met zijn onderwerpen wel altijd eerlijk? "Je mag niet betalen voor een verhaal, want dan komen er belangen bij. Maar tegelijkertijd neem je wel iets mee zonder echt iets terug te geven. Die gedachte bleef knagen."

Toch merkte hij dat de film te veel een egodocument leek te worden. Daarom verschoof hij de focus: "Je steelt niet alleen verhalen, maar ook van de aarde. Reizen, filmen, die impact op het klimaat, daar denken we zelden over na in ons vak."

Een film voor de EO-achterban

Een belangrijk aspect in De Thuiskomst is het publiek dat De Putter voor ogen had. "Ik wilde deze film maken voor de achterban van de EO. Mensen die zich in het hart van de politieke stikstof- en klimaatproblematiek bevinden." Door hen een andere manier van kijken naar natuur en verantwoordelijkheid te bieden, hoopt hij een gesprek op gang te brengen. "En ik hoop dat ik sis, je verhouding ten opzichte van de natuur.”

Een gesloten cirkel

De Thuiskomst gaat niet alleen over de natuur, maar ook over het vertellen van verhalen. De Putter noemt een theorie met twee soorten vertellers: de reiziger en de boer. "De reiziger verzamelt verhalen op zijn reizen en neemt ze mee terug. De boer blijft op één plek en vertelt vanuit die verbondenheid." De Putter herkent zichzelf in beide. Hij groeide op een boerderij op, maar reisde later de wereld over. "Mijn eerste film ging over mijn jeugd op een kleine boerderij. Nu keer ik daar, op een bepaalde manier weer terug. De Thuiskomst is dus ook voor mij letterlijk een thuiskomst."

Een nieuwe manier van vertellen

De Putter speelt in zijn film met het idee van terugkijken: "Je ziet beelden die rewinden en op het einde een archiefshot van een jongetje dat achteromkijkt terwijl hij vooruitloopt. Dat is waar de film over gaat: we gaan vooruit, maar we moeten nadenken over hoe we dat doen. En om dat te begrijpen, moeten we achteromkijken."

Met De Thuiskomst vraagt De Putter ons niet alleen na te denken over onze impact op de wereld, maar ook over hoe we verhalen vertellen en wat de rol van de verteller daarin is. Een film die niet alleen confronteert, maar je ook wil laten reflecteren.