8 manieren om iets tegen eenzaamheid te doen

1. Marcel maakt bewust tijd voor een praatje in de supermarkt

“Als er in de supermarkt een korte en een lange rij bij de kassa’s staat, ga ik vaak expres in de langste rij staan. En dan zeg ik een beetje baldadig: ‘Ik neem een keer de langste rij, kijken of er iets moois groeit. Want alle mooie dingen groeien langzaam.’ Daar wordt eigenlijk altijd sympathiek op gereageerd. Want wie neemt er nu de langste rij? Alsof je nog wat langer in de supermarkt wilt blijven, dat wil je toch niet? Nou, ik wel. Ik kies er bewust voor om te vertragen, om verbinding met anderen aan te gaan.

Maar ook op straat probeer ik oogcontact te maken en attent te zijn. Bijvoorbeeld door een wiebelend tafeltje op een terras weer recht te zetten, of de deur voor iemand open te houden. Onbaatzuchtige aandacht, noem ik dat. Want ik hoef er niets voor terug. En dat proeven mensen, het werkt als een soort magneet, waardoor mensen op mij af komen en er mooie gesprekken ontstaan. Ik ben buurtpastor, dus ik loop sowieso al veel door de wijk. Maar dit is meer dan mijn werk. Dit is een soort roeping.”

Marcel van Dam is buurtpastor in Den Haag.

2. Jemuel leert ex-gedetineerden een ambacht

 “Een paar jaar geleden zag ik bij de BBC de documentaire Bad Boys Bakery. Jongeren die op het slechte pad waren gekomen, konden in de gevangenis het bakkersvak leren. Ik heb als jonge jongen vastgezeten en kreeg van iemand die in mij geloofde de kans nadien een ijssalon te beginnen. Na het zien van die uitzending wist ik dat ik ook zoiets moest gaan doen.

Je ziet bij gedetineerden en ex-gedetineerden veel eenzaamheid. Je wordt abrupt losgeslagen van je familie en vrienden en vaak heb je geen netwerk meer als je uit de gevangenis komt. Je staat dan voor de keuze om je verder te isoleren of om nieuwe kansen aan te grijpen. Ons netwerk geeft jongeren de mogelijkheid om een eigen leven op te bouwen en een stukje waardigheid terug te krijgen. Pas ging ik met een jongen op pad om ons verhaal te vertellen. Hij werkte in de gevangenis bij onze branderij en werkt inmiddels al acht maanden in een van de winkels. ‘Jullie hebben mij het mooiste verjaardagscadeau gegeven,’ zei hij. Wat bleek? Zijn eerste werkdag bij ons in de gevangenis was tegelijk zijn verjaardag. Die dagen zijn het ergst als je opgesloten zit.

Ik zou mensen ertoe willen oproepen deze jongens en meiden als mens te zien en niet als het delict dat zij hebben bedreven. Pas als je hen in de ogen kijkt, zie je een mens die een tweede kans verdient.”

Jemuel Lampe (40) geeft met zijn koffiebranderijen en zijn koffiewinkels ‘Zuivere Koffie’ (ex-)gedetineerden de mogelijkheid een ambacht te leren.

3. Risma kookt voor anderen

“Barend en ik kennen elkaar nu zo’n anderhalf jaar vanuit Hoop voor Noord; we ontmoeten elkaar in de zondagse diensten, en elke vrijdagmorgen tijdens een praatgroep voor minima vanuit deze gemeente: De Gulden Middenweg.

Toen het een tijdje wat minder goed met hem ging omdat hij ziek was, heb ik soep voor hem gekookt en – onaangekondigd – bij hem langsgebracht. Hij woont tien minuten bij mij vandaan, in een kleine arbeiderswoning. Daar was hij zó blij mee, want hij had al een paar dagen niet goed gegeten. Sindsdien kook ik vaker voor hem, en voor andere mensen die een beetje eenzaam zijn, of het niet breed hebben. Soms kook ik ook in de kerk, en dan zeg ik tegen Barend: ‘Neem je een bakje mee naar huis?’

Ik kom zelf bij de voedselbank. Maar God zegt dat we onze naasten moeten liefhebben. Dus wat ik overheb – tijd, voedsel en aandacht – kan ik aan anderen geven. Ik heb zelf geen opa’s en oma’s meer, en ik zie Barend als een soort opa. Ik leer veel van hem. En ik zie dat hij opfleurt van wat extra aandacht, en van lekker eten.”

Hoewel ze het zelf niet breed heeft, kookt Risma Soekhie (43), gemeentelid van Hoop voor Noord in Amsterdam, graag voor anderen.

4. Claudia stuurt kaartjes naar onbekenden

“Mensen verblijden met iets kleins, dat is mijn liefdestaal. Ik vind het heel leuk om anderen cadeautjes te geven of brieven te schrijven. Zo kwam ik rond Valentijnsdag 2018 op het idee mijn volgers op Instagram – vooral meiden van mijn leeftijd, die ik niet per se ken – te vragen of ze het leuk vonden als ik hun een kaartje zou sturen. Zo’n dertig volgers reageerden en stuurden mij hun adres, waarop ik er een stuk of tien heb uitgekozen die ik een kaartje stuurde.

Ik vond het zo leuk, dat ik het met Kerst weer heb gedaan. Van sommigen kreeg ik een kaartje terug, van anderen niet. Maar dat was prima. Er was ook een Instagram-volger die een kaartje vroeg voor een jongen van 13 die in het ziekenhuis lag. Hem heb ik een brief geschreven. Ik heb geen reactie gehad, maar ik denk dat hij het heel leuk heeft gevonden.

Ik word gelukkig van het maken van zo’n kaart of het schrijven van een brief. Ik doe er een lintje omheen en stop er een zelfgemaakte foto bij. Het geeft me voldoening om mensen zo’n geluksmomentje via de brievenbus te bezorgen. En het maakt me dankbaar dat ik dit voor een ander kan doen.”

Claudia Verloop (21) stuurt kaartjes en brieven naar onbekenden.

5. Sjoerd knipt de haren van daklozen

“Ik wil op een praktische manier de liefde van Jezus laten zien en mensen dienen. Daarom zette ik anderhalf jaar geleden De Straatbarbier op. De Canadese groep Street Thug Barbers inspireerde me om het haar van daklozen te knippen.

Ik kom wekelijks bij het Leger des Heils in Dordrecht om een ochtend te knippen. Jezus waste voeten, ik knip haren. Het is bijzonder om mensen met een fris kapsel een stukje eigenwaarde terug te geven. Door een verzorgd uiterlijk wordt de kloof tussen hen en de samenleving kleiner. Tijdens het knippen heb ik met deze mensen een gelijkwaardig gesprek, en bied ik een luisterend oor.”

Sjoerd werkt nu nog alleen, maar hij heeft grote toekomstplannen. “Ik hoop anderen te activeren en te inspireren. Stel, iemand uit Gorinchem heeft hetzelfde verlangen, dan wil ik diegene graag helpen met het opzetten van een eigen Straatbarbier-team. Zo kunnen we op verschillende plaatsen de liefde van Jezus laten zien en daklozen verblijden met een knipbeurt. Binnenkort ga ik ook aan de slag in Rotterdam.”

Sjoerd de Vries (23) knipt de haren van daklozen in Dordrecht.

6. Betsie zet zich in voor vluchtelingen

“Hoe gaan wij met buitenlanders om? Die vraag stelden wij zo’n negentien jaar geleden op onze opvoedkring. We dachten niet zo positief over hen. We nodigden daarom een spreker van Stichting Gave uit. Hij zei: ‘Kijk niet naar de stromen mensen die onze kant op komen, maar kijk naar de enkeling. Bemoei je eens met één gezin.’

Ik meldde me aan bij het vluchtelingenwerk in onze gemeente en inmiddels heb ik zo’n tien tot vijftien gezinnen geholpen. Het eerste gezin was Joegoslavisch. Ze waren verjaagd door christelijke Serven en spraken heel negatief over christenen. Toen ik vertelde dat wij ook christen waren, kantelde dat. ‘Christenen in Nederland zijn anders,’ zeiden ze.
Nu kom ik bij een Pakistaans gezin dat pal tegenover ons woont. We helpen elkáár, zeg ik altijd. Zij helpen mij bijvoorbeeld met mijn telefoon, en ik leg uit hoe het eraan toegaat op school en hoe het openbaar vervoer werkt.

We hebben veel lol. In het begin zeiden ze: ‘Zit!’ als ik binnenkwam. Op den duur reageerde ik: ‘Dat zeg je tegen je hond.’ Haha, nu is het: ‘Wil je gaan zitten, Betsie?’
Wat ik geleerd heb in al die jaren? Dat je met de ogen van Jezus naar je naasten moet kijken. Hij hield van iedereen.”

Betsie Tinholt (65) zet zich sinds 2000 in voor vluchtelingen in haar dorp Renswoude.

7. Linda is steungezin voor een gezin uit haar buurt

“Ik was een tijdje werkloos en terwijl onze twee kinderen naar school gingen, dacht ik: wat kan ik eens gaan doen? Ik bad of God onze roeping daarin wilde laten zien. Toen ik Buurtgezinnen.nl tegenkwam, wist ik meteen: dat is iets voor mij. Mijn man en ik hebben allebei hart voor kinderen, en ruimte in ons hart en in huis om een kind dat het moeilijk heeft een plekje te bieden. We wilden graag onze liefde en rijkdom delen met een kind dat dit goed kon gebruiken.

Ook voor onze dochter van 6 en zoon van 8, vonden we het belangrijk om te laten zien dat niet iedereen het zo goed heeft als wij, en dat het mooi is om je dan uit te strekken naar iemand die het wat moeilijker heeft.

Buurtgezinnen.nl is een initiatief waarbij een gezin een ander gezin uit de buurt tot steun is. Dat kan een gezin zijn waar de opvoeding even pittig is, of waar de ouder alleenstaand is of ziek, en dat daardoor wel wat hulp kan gebruiken.

Wij hebben ons aangemeld als vrijwillig steungezin en sindsdien komt er om de week een meisje van bijna 4 een zaterdag bij ons spelen. Het leuke is dat onze eigen kinderen heel lief voor haar zijn en haar op een natuurlijke manier op haar gemak stellen. Ze heeft het dan ook erg naar haar zin bij ons.”

8. Bart bezoekt eenzamen

“Eenzaamheid is een van de grootste problemen van deze tijd.
Ik kom bijvoorbeeld volkomen geïsoleerde senioren tegen, die nergens komen en geen mens kennen. Aangrijpend.
Maar ook onder jongere mensen komt veel eenzaamheid voor. Zo heb ik in de wijk Ommoord contacten met een groepje Syriërs. Dertigers. Eentje is 21 jaar oud. Door zijn ouders op het vliegveld gezet, zo van: ‘Ga jij het maar beter hebben.’ Komt in Rotterdam aan. Praat geen Nederlands. Kan zich niet redden. Krijgt een huisje, en maakt vervolgens het weinige geld dat hij ontvangt over naar zijn vader en moeder. Hij is helemaal geïsoleerd en kent hier niemand.

Wat ik zie en hoor, is alleen het topje van de ijsberg. Of ik een gouden tip heb voor Visie-lezers? Jawel. Klap je agenda dicht, doe je horloge af, koop bij een kraam een bosje bloemen, ga naar het dichtstbijzijnde verzorgingshuis, kies een willekeurig appartement uit, bel aan en geef dat bosje: ‘Alstublieft, dit is voor u.’ Doe dat de week erop weer, ergens anders. Alleen, of bijvoorbeeld met een groepje uit je gemeente, ieder een ander adres. Kijk maar eens wat er gebeurt. Zoiets simpels kan écht een verschil betekenen. Dóé het gewoon!”