Liesbeth Kamerling en haar zoons zijn hoogsensitief: ‘Overprikkeling ligt voortdurend op de loer’
Zeven jaar geleden ontdekte actrice Liesbeth Kamerling (48) dat ze hoogsensitief is – en haar zoons ook. “Sindsdien kunnen we allemaal weleens roepen: ‘Ik ben overprikkeld!’ Dan laat iedereen in huis je meteen met rust.”
Midden in haar puberteit – zo rond haar 15e – stort Liesbeth helemaal in. “Iedereen in mijn omgeving had wel ergens last van: een verkering die uitging, of een moeilijke thuissituatie”, blikt ze terug op haar jeugd in Bergambacht. “Ik hoorde alle problemen van iedereen aan met dezelfde intensiteit. En ongemerkt nam ik hun emoties over. Ik hoefde maar een ruimte binnen te komen, en ik voelde al of iemand verdrietig was. Ook als die persoon het ontkende, voelde ik me alsnog verdrietig – en dacht ik zelfs dat het mijn eigen verdriet was. Uiteindelijk raakte ik overspannen van alle gevoelens en kon ik alleen nog maar huilen. Ik had geen idee wat me overkwam.”
Ik? Hoogsensitief?
Pas als Liesbeth op haar 41e door Psychologie Magazine gevraagd wordt voor een interview over hoogsensitiviteit, vallen de puzzelstukjes op hun plek. “Op die redactie dachten ze misschien: ze weet allang dat ze HSP (highly sensitive person, oftewel hoogsensitief persoon, red.) is. Maar ik had geen idee: ik? Hoogsensitief? Sowieso had ik een hekel aan al die hokjes en stempels. Zo wilde ik niet naar mensen kijken. Uit nieuwsgierigheid ging ik me er toch in verdiepen. Zo ontdekte ik dat de hersenen van hoogsensitieve mensen echt anders in elkaar zitten. Uit breinonderzoek bleek dat er bij HSP’s bij dezelfde taak meer hersenactiviteit gemeten werd én dat er meer hersengebieden actief werden dan bij niet-HSP’s. Bovendien herkende ik niet alleen mezelf in de beschrijvingen. Ook mijn kinderen pasten precies in het plaatje.”
Nieuw: online training ‘Het hoogsensitieve kind’
In deze unieke online training, samengesteld door HSP-coach Margreet Bronk, ontdek je meer over de invloed van hoogsensitiviteit op jouw (klein)kind en wat dit voor jullie beiden betekent. Bestel hem nu!
Geen erkenning voor gevoelens
Als jongste in de familie Kamerling heeft Liesbeth van jongs af aan geleerd zichzelf te vermaken. Ze vertelt: “Wij woonden in een boerderij, op drie kwartier fietsen van Gouda, dus er kwamen niet vaak vriendjes en vriendinnetjes mee naar huis. Prima vond ik dat. Ik was graag buiten. Dan bouwde ik hutten, waarin ik vervolgens in m’n eentje kon zitten dagdromen. Ik speelde ook veel met de honden en de katten en luisterde graag muziek. Die rust en alleen-tijd uit mijn jeugd heeft me goed gedaan. Ik denk dat de nadelen van mijn hoogsensitiviteit daardoor pas in mijn puberteit opspeelden."
Liesbeth Kamerling
Actrice en coach Liesbeth Kamerling (onder andere bekend van Goede Tijden, Slechte Tijden) ontdekte door een interview met Psychologie Magazine dat ze hoogsensitief is. Vervolgens is ze helemaal in dit thema gedoken. Daarna schreef ze met psycholoog Lieke Zunderdorp hierover het luchtige boek Overprikkeld: eerste hulp bij hoogsensitiviteit. Samen geven ze praktische tips hoe je de positieve kanten van hoogsensitiviteit kunt versterken. Liesbeth woont in Amsterdam en is moeder van drie jongens tussen de 10 en 19 jaar.
"Ik heb een liefdevolle jeugd gehad, maar ik had wel meer behoefte aan openheid. Als puber vóélde ik soms dat er iets niet klopte. Maar als ik bijvoorbeeld mijn moeder vroeg: ‘Ben je boos of verdrietig?’ – dan ontkende ze. Ze dacht natuurlijk: ik ga jou niet belasten met mijn sores. Lief, maar ik denk dat je hoogsensitieve kinderen beter op hun niveau deelgenoot kunt maken van wat je voelt. Want ik werd eigenlijk niet erkend in mijn gevoelens. Daardoor bleef ik lang alleen rondlopen met alle emoties.”
Uiteindelijk raakte ik overspannen van alle gevoelens en kon ik alleen nog maar huilen
Schoolziek
Mijn ouders waren echte aanpakkers. Maar gelukkig was mijn moeder ook zacht voor mij. Als ik schoolziek was, hield ze me soms thuis. Dat heb ik als heel prettig ervaren, en daarom doe ik dat zo nu en dan ook met mijn eigen kinderen. Soms hebben ze gewoon even een rustdag nodig. Dat snap ik zó goed: het is druk met dertig kinderen in de klas. Iedereen schreeuwt boven elkaar uit. En als de juf weer ziek is, is het nóg rommeliger. Dat is voor een hoogsensitief kind best weleens pittig.”
Ontprikkelen met een serie op de iPad
Liesbeth heeft drie zoons van 19, 14 en 10 jaar – en ze herkent bij alle drie in meer of mindere mate kenmerken van hoogsensitiviteit. “Maar verder stopt daar de vergelijking met mijn eigen jeugd”, vervolgt ze hoofdschuddend. “Het leven is nu zó anders. Mijn schooltijd was veel rustiger: er waren geen telefoons. En thuis had de televisie maar drie zenders. Nu ontspannen de jongens met een serie op de iPad. Maar hoeveel extra prikkels krijg je binnen als je even naar YouTube kijkt, of scrolt op social media? Overprikkeling ligt altijd op de loer. Daarom probeer ik ze ook structuur te bieden, met tijd voor rust.” Ze glimlacht: “Soms vervelen ze zich. ‘Gefeliciteerd!’ zeg ik dan. ‘Dat is heel knap in deze tijd.’ Het geeft ze misschien even een rotgevoel, maar het is hartstikke gezond.”
Soms vervelen ze zich. ‘Gefeliciteerd!’ zeg ik dan
Jongens net zo vaak hoogsensitief als meisjes
Overigens hoeft Liesbeth niet met de term hoogsensitiviteit bij haar zoons aan te komen. “Ze zijn een beetje wars van die term”, legt ze uit terwijl ze haar schouders ophaalt. “Prima. Als ze zichzelf maar begrijpen en weten wat ze nodig hebben.” Dan, glimlachend: “Wist je dat jongens net zo vaak hoogsensitief zijn als meisjes? Voor jongens is het alleen niet stoer om gevoelig te zijn, of ergens last van te hebben. Helaas moeten jongens altijd sterk zijn.
De hoogsensitiviteit uit zich wel heel verschillend bij de jongens. Waar de een overprikkeld raakt als ik hem te veel opdrachten tegelijk geef – ‘Mama, rustig, één ding tegelijk alsjeblieft’ – zat mijn andere zoon na schooltijd jarenlang steevast huilend op de fiets terug naar huis. Soms kon hij daar wel een reden voor bedenken, maar vaak ook niet. Dan was hij gewoon overprikkeld door de klas. En weer een andere zoon vindt het superleuk om naar school te gaan, maar hij neemt snel emoties van klasgenoten over. Is er een klasgenoot verdrietig? Dan raakt dat hem diep. Vorig jaar was hij maandenlang van de kaart, omdat de juf wegging.”
Helaas moeten jongens altijd sterk zijn
Codewoord
Ook al uit de hoogsensitiviteit zich bij iedereen in het gezin verschillend, toch denkt Liesbeth dat ze elkaar wel beter begrijpen. “We kunnen allemaal weleens roepen: ‘Ik ben overprikkeld’. Dan weet iedereen wat je bedoelt en laten ze je meteen met rust – alsof het een soort codewoord is.” En heeft Liesbeth ook nieuwe inzichten opgedaan door haar eigen kinderen over hoogsensitiviteit? Ze knikt: “Ik kan er weleens te veel aandacht aan geven dat ik overprikkeld ben. Terwijl de jongens dan gewoon even een Donald Duck gaan lezen. Daarna kunnen ze er weer tegenaan. Ik ben daar zelf minder goed in: als ik overprikkeld ben, ga ik gek genoeg juist nog méér doen. Tuurlijk, het is moeilijk om rustig te gaan zitten als het druk is in huis met drie jongens en twee honden. Toch hebben zij me geleerd: ‘Het waait wel over allemaal.’”
Nieuw: online training ‘Het hoogsensitieve kind’
In deze unieke online training, samengesteld door HSP-coach Margreet Bronk, ontdek je meer over de invloed van hoogsensitiviteit op jouw (klein)kind en wat dit voor jullie beiden betekent. Bestel hem nu!
Beeld: Mark Uyl
Geschreven door
Arianne Ramaker
